Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları Prof. Dr. Ömer Anayurt  - Kitap

Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları

24. Baskı, 
Eylül 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
560
Barkod:
9789750294679
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
450,00
İndirimli (%15):
382,50
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Güncellenmiş 24. baskısını yapan kitap, çıktığı ilk günden bu yana, Temel Hukuk, Hukuka Giriş, Hukukun Temel Kavramları veya Hukuk Başlangıcı gibi derslerde binlerce öğrenciye temel ders kitabı olmuştur. Bu baskıda, mevzuattaki değişiklikler güncellenmiş, dünya ve ülkemizde hukuk alanında ortaya çıkan yeni konu ve kavramlar işlenmiştir. Kitap, en güncel haliyle okuyucusuyla buluşturulmuştur. Ayrıca bu baskıya yeni şekil, tablo ve örnekler eklenmiş; bazı konular daha anlaşılır hale getirilmiştir. Bu nedenle, kitap hacminde küçük bir artış olmuştur.
Özellikle yükseköğrenime yeni başlayan bireylere, hukuk gibi kendine özgü dili, üslubu, terminolojisi, kavram ve kurumları anlaşılır biçimde sunmak, farklı anlatım yöntemlerini gerektirmektedir. Bu bağlamda, konular görsel ve zihinsel hafızaya hitap edebilecek çok sayıda şekil, karşılaştırmalı tablo ve gündelik yaşamdan seçilmiş yüzlerce örnekle açıklanmıştır. Kitapta, hukuk bilimi ve hukuk teorisi gibi felsefi ve yöntem bilimi ağırlıklı içerikler yerine, genel hukuk bilgisi kazandırmayı amaçlayan bir içerik, yöntem, dil ve anlatım tarzı benimsenmiştir.
Son olarak, öğrenilenlerin pekiştirilmesi amacıyla bölüm sonlarında ve kitabın sonunda, çeşitli zorluk düzeylerinde (kolay, orta ve zor) çoktan seçmeli sorular, cevaplarıyla birlikte verilmiştir. Sorularda pedagojik hassasiyetler ve ölçme değerlendirme kriterleri dikkate alınmış; öğrenciyi ikilemde bırakacak veya kafa karışıklığına yol açabilecek sorulardan kaçınılmıştır. Ayrıca, çeşitli resmi sınavların sorularına da yer verilerek, okuyuculara bu sınavlar hakkında farkındalık kazandırmak amaçlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Hukuk Kavramı
.
Hukukun Belli Başlı Alanları
.
Pozitif Hukukun Kaynakları
.
Hukukun Uygulanması
.
Hak Kavramı ve Ehliyet
.
Hukukta Sorumluluk ve Sorumluluğun İşletilmesi
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Yirmi Dördüncü Baskıya Önsöz 
6
Kısaltmalar 
27
Birinci Bölüm
HUKUK KAVRAMI
I. TOPLUMSAL DÜZEN GEREĞİ 
29
II. TOPLUM DÜZENİNİN KURALLARI 
30
A. Ahlak Kuralları 
30
B. Din Kuralları 
32
C. Örf ve Âdet Kuralları (Gelenek Kuralları, Teamüller) 
33
D. Görgü Kuralları 
34
E. Hukuk Kuralları 
35
III. HUKUKUN DİĞER SOSYAL DÜZEN KURALLARINDAN AYRIMI VE ARALARINDAKİ İLİŞKİLER 
36
A. Hukuk Kurallarının Belirgin Özellikleri 
36
1. Olması Gerekeni Belirtmesi 
37
2. Değer Yargısına Dayanması 
37
3. Bireylerin Dış Dünyalarına İlişkin Olması 
37
4. Muhatabının Kişiler Olması 
39
5. Emir ve Yasaklar Yanı Sıra Yetkiler de İçermesi 
39
6. Genel ve Kişilik Dışı Olması 
40
7. İlkesel Olarak Evrensel Nitelik Taşımaması 
40
8. Maddi Yaptırıma Dayanması 
40
9. Genellikle Yazılı Nitelik Taşıması 
41
B. Hukuk Kuralları ile Diğer Toplumsal Düzen Kuralları Arasındaki İlişkiler 
42
1. Hukukun Diğer Sosyal Düzen Kuralları ile Kesişmesi 
42
2. Hukukun Diğer Sosyal Düzen Kurallarıyla Çatışması 
45
IV. HUKUKUN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN ANLAMLANDIRILMASI 
47
A. Günlük Dilde Hukuk Kavramı 
47
B. Hukuk Terminolojisinde Hukuk Sözcüğünün Çeşitli Açılardan Anlamı 
48
1. Pozitif Hukuk (Olan Hukuk–De lege lata) 
49
2. Doğal Hukuk (İdeal Hukuk – Tabiî Hukuk–De lege ferenda) 
49
3. Maddi Hukuk–Şekli (Usuli) Hukuk 
52
4. Objektif Hukuk–Subjektif Hukuk 
53
V. HUKUKUN BAŞLICA AMAÇ VE İŞLEVLERİ 
54
A. Güvenlik Sağlama 
54
B. Toplumsal Düzen ve Barış Sağlama 
55
C. Özgürlük Sağlama 
56
D. Toplumsal Gereksinimleri Karşılama 
57
E. Eşitlik Sağlama 
57
F. Adalet Sağlama 
59
1. Denkleştirici Adalet 
61
2. Dağıtıcı (Paylaştırıcı) Adalet 
62
3. Hakkaniyet 
63
VI. HUKUKUN TEMELLENDİRİLMESİ: HUKUKUN DAYANAĞINI AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER 
66
A. Hukuku Bilinçli İradenin Ürünü Sayan Görüşler 
66
1. İlahî İrade Teorisi 
66
2. Beşerî İrade Teorisi 
67
3. Toplumsal Sözleşme Teorisi 
68
B. Hukuku İrade Dışı Bir Oluşumun Ürünü Olduğunu Açıklayan Görüşler 
68
1. Doğal Hukuk Teorisi 
69
2. Tarihsel Hukuk Teorisi 
69
3. Sosyolojik Pozitivizm 
70
VII. BAŞLICA HUKUK SİSTEMLERİ 
70
A. Kara Avrupası Hukuk Sistemi (Roma–Germen Hukuk Sistemi–Kontinental Hukuk Sistemi) 
71
1. Hukukun Önemli Ölçüde Yazıya Aktarılmış Olması 
71
2. Hukukun, Kamu Hukuku ve Özel Hukuk Şeklinde İkili Ayrımı 
71
3. Yargı Ayrılığı Esasına Dayanması 
72
4. İçtihatların Hukukun Yardımcı Kaynağı Oluşu 
72
5. Köklerinin Roma Hukukuna Uzanması 
73
B. Anglo–Sakson Hukuk Sistemi 
73
1. Geleneksel Hukukun Etkin Olması 
74
2. Hukuk Derlemesine (Tedvin) Gidilmemiş Olması 
74
3. Yargı Birliği (Adli Rejim) Rejiminin Benimsenmiş Olması 
74
4. Kamu Hukuku ve Özel Hukuk Ayrımının Bulunmayışı 
75
5. Yargı Kararlarının Hukukun Ana Kaynağı Oluşu 
75
C. İslâm Hukuku Sistemi 
75
1. Kur’an (Kitap) 
76
2. Sünnet 
76
3. İcmâ 
76
4. Kıyas (Örnekseme) 
77
D. Sosyalist Hukuk Sistemi 
78
VIII. HUKUKUN DERLENMESİ (KODİFİKASYON– KANUNLAŞTIRMA– TEDVİN) 
80
A. Tanım 
80
B. Derleme Nedenleri 
80
C. Derleme Yöntemleri ya da Hukuk Yapım–Yazım Yöntemleri 
81
1. Somut Kural Koyma Yöntemi (Kazuistik, Hadiseci, Meseleci Yöntem) 
81
2. Soyut Kural Koyma Yöntemi 
82
D. Türkiye’de Hukuku Derleme Çabaları 
83
1. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Kadarki Süreçte 
83
2. Cumhuriyet Döneminde Hukukun Derlenmesi 
86
IX. HUKUKUN TEMEL KOLLARI 
87
A. Genel Olarak 
87
B. Özel Hukuk–Kamu Hukuku Ayrımında Kullanılan Ölçütler 
88
1. İrade Serbestisi Ölçütü 
89
2. Egemenlik Ölçütü (Kamu Gücü Kullanımı) 
89
3. İlişkinin Tarafları Ölçütü 
90
4. Çıkar Ölçütü 
91
C. Ölçütlerin Değerlendirilmesi 
91
D. Ayrımın Şematik Görünümü 
93
X. HUKUKTA YAPTIRIM (MÜEYYİDE) 
94
A. Tanım 
94
B. Yaptırım Koyma Yetkisi ve Yaptırımın Kanuniliği İlkesi 
95
C. Yaptırımın Taşıması Gereken Nitelikler 
96
D. Yaptırımın Tarihsel Gelişimi 
98
1. Kişisel Öç Aşaması 
99
2. Kısas Aşaması 
99
3. Hakem–Uzlaşma Aşaması 
99
4. Modern Yargılama Aşaması (Yaptırımın Merkezileşmesi) 
100
E. Yaptırım Türleri 
102
1. Kamu Hukuku Yaptırımları 
103
a. İdare Hukukunda 
103
aa. İdarî Yaptırımlar 
104
bb. İdareye Uygulanacak Yaptırımlar 
105
b. Ceza Hukukunda 
106
c. Anayasa Hukukunda 
110
d. Uluslararası Hukukta 
111
2. Özel Hukuk Yaptırımları 
112
a. İşlemin Hükümsüzlüğü 
113
aa. Yokluk 
114
bb. Mutlak Butlan (Kesin Hükümsüzlük) 
116
cc. Nispî Butlan (İptal Edilebilirlik) 
117
b. Zorla Yerine Getirme (Cebrî İcra) 
120
c. Tazminat 
120
BİRİNCİ BÖLÜM DEĞERLENDİRME VE PEKİŞTİRME SORULARI 
123
Hafta 1– Hukuk Kavramı 
123
Hafta 2– Hukukun Amaç ve İşlevleri, Başlıca Hukuk Sistemleri ve Hukukta Derleme 
125
Hafta 3– Hukukun Temel Kollara Ayrımı ve Hukukta Yaptırım 
127
İkinci Bölüm
HUKUKUN BELLİ BAŞLI ALANLARI
Birinci Kısım
Özel Hukuk Bilgisi
I. MEDENİ HUKUK 
131
A. Kişiler Hukuku 
131
1. Kişiliğin Başlangıcı ve Sona Ermesi 
132
a. Gerçek Kişiliğin Başlangıcı 
132
b. Gerçek Kişiliğin Sona Ermesi 
133
aa. Ölüm Karinesi 
134
bb. Gaiplik Karinesi (Kayıplık) 
135
c. Tüzel Kişiler Açısından Kişiliğin Başlangıcı ve Sona Ermesi 
138
2. Hısımlık (Hukuksal Yakınlık) 
139
a. Kan Hısımlığı 
140
b. Sözleşmeden Doğan Hısımlık 
140
3. Yerleşim Yeri (İkametgâh–Konut) 
142
a. Serbest Yerleşim Yeri 
143
b. Kanunî (Yasal) Yerleşim Yeri 
143
c. Varsayımsal Yerleşim Yeri 
143
B. Aile Hukuku (TMK, m. 118–494) 
144
1. Nişanlanma 
144
2. Evlenme 
144
3. Kanunî (Yasal) Mal Rejimi 
145
4. Soybağı (Nesep) 
146
5. Velayet– Vesayet Kurumu 
146
C. Miras Hukuku (TMK, m. 495–682) 
147
D. Eşya Hukuku (TMK, m. 683–1027) 
149
1. Mülkiyet 
149
a. Mülkiyet Hakkının İçeriği 
150
aa. Bütünleyici parça 
150
bb. Eklenti 
150
b. Mülkiyet Türleri 
151
aa. Paylı Mülkiyet 
151
bb. Elbirliği Mülkiyeti 
152
2. Sınırlı Aynî Haklar 
152
3. Zilyetlik 
153
4. Tapu Sicili 
154
II. BORÇLAR HUKUKU 
155
A. Borcun Kaynakları 
155
1. Sözleşmeler 
156
2. Haksız Eylemler 
157
3. Sebepsiz Zenginleşme 
158
B. Borcun Sona Ermesi Yolları 
159
III. TİCARET HUKUKU 
161
A. Ticari İşletme Hukuku 
161
B. Şirketler Hukuku 
164
1. Şirket Kavramı ve Türleri 
164
2. Ticari Şirketler 
165
a. Kolektif şirket 
166
b. Komandit şirket 
166
c. Anonim şirket 
166
d. Limitet şirket 
167
e. Kooperatifler 
167
C. Kıymetli Evrak Hukuku 
168
D. Deniz Ticareti Hukuku 
169
E. Sigorta Hukuku 
170
IV. DEVLETLER ÖZEL HUKUKU (MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK) 
171
A. Vatandaşlık Hukuku (Uyrukluk, Tabiiyet, Yurttaşlık Hukuku) 
171
1. Vatandaşlık Tanımı ve Anayasal Güvenceler 
171
2. Vatandaşlığın Kazanımı ve İspat Araçları 
173
3. Vatandaşlığın Sona Ermesi 
174
B. Yabancılar Hukuku 
174
C. Kanunlar Çatışması (Bağlama Kuralları) 
175
V. MEDENİ USUL HUKUKU (MEDENİ MUHAKEME– MEDENİ YARGILAMA HUKUKU) 
177
A. Görev 
178
B. Yetki 
179
C. Davanın Açılması ve Yürütülmesi 
179
D. Hüküm 
180
VI. İCRA VE İFLAS HUKUKU (TAKİP HUKUKU– CEBRİ İCRA HUKUKU) 
181
A. Genel Olarak 
181
B. İcra ve İflas Yolları 
181
1. İcra Yolları 
181
2. İflas Yolları 
183
İkinci Kısım
Kamu Hukuku Bilgisi
I. ANAYASA HUKUKU 
188
A. Genel Olarak 
188
B. 1982 Anayasası 
189
1. Temel Özellikleri 
189
2. Devletin Nitelikleri 
190
a. İnsan Haklarına Saygılı Devlet 
191
b. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlılık 
191
c. Demokratik Devlet Anlayışı 
191
d. Hukuk Devleti 
192
e. Sosyal Devlet 
194
f. Lâik Devlet 
195
3. Devletin Temel Organları 
196
a. Genel Olarak 
196
b. Türkiye’de Durum 
199
aa. Yasama 
199
aaa. Yasama Yetkisinin Özellikleri 
199
bbb. TBMM Üyeliği ve Dönemi 
202
ccc. TBMM Seçimleri 
203
ddd. TBMM Seçimlerinin Ertelenmesi 
203
eee. Ara Seçimler 
204
fff. TBMM’nin Çalışma Esasları: TBMM İçtüzükleri (AY, m. 95) 
204
bb. Yürütme ya da Cumhurbaşkanı 
205
aaa. Cumhurbaşkanı Olma Koşulları, Görev Süresi ve Seçimi 
206
bbb. Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Cumhurbaşkanına Vekâlet ve Bakanlar 
208
ccc. Cumhurbaşkanlığı Teşkilâtı 
208
cc. Yargı 
209
II. İDARE HUKUKU 
212
A. Genel Olarak 
212
B. Türkiye’nin İdarî (Yönetimsel) Yapısı 
213
1. Merkezî Yönetim 
214
2. Yerinden Yönetim 
214
a. Yer Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları: Yerel Yönetimler 
216
b. Hizmet yerinden yönetim kuruluşları 
217
C. İdarî İşleyiş Esasları 
218
III. CEZA HUKUKU 
219
A. Genel Olarak 
219
B. Ceza Hukukuna İlişkin Temel Kavramlar 
219
1. Suç ve Cezanın Tanımı 
219
2. Suçun Unsurları 
220
3. Müsadere (Suçta Zoralım) 
221
4. Güvenlik Önlemleri 
221
5. Ceza Hukukunda Af 
222
6. Dava ve Ceza Zamanaşımı 
223
IV. CEZA USUL HUKUKU (CEZA YARGILAMASI– CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU) 
223
A. Soruşturma Süreci ve İşlemleri 
223
B. Kovuşturma Süreci ve İşlemleri 
226
C. Mahkeme Kararı ve Sonuçları 
227
V. DİSİPLİN (CEZA) HUKUKU 
228
VI. DEVLETLER GENEL (UMUMİ) HUKUKU– ULUSLARARASI HUKUK 
231
VII. MALİ HUKUK (MALİYE HUKUKU) 
233
VIII. GENEL KAMU HUKUKU 
235
IX. İNSAN HAKLARI HUKUKU 
236
X. SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU 
237
Üçüncü Kısım
Karma Hukuk Dalları
I. HUKUKUN GELENEKSEL AYRIMININ YETERSİZLİĞİ 
239
II. KARMA HUKUK DALLARI 
240
A. Çevre Hukuku 
241
B. İş Hukuku 
243
C. Fikri Hukuk (Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku) 
244
D. Sermaye Piyasası Hukuku 
246
E. Rekabet Hukuku 
247
F. Tüketici Hukuku 
248
G. Bilişim Hukuku 
249
H. Banka Hukuku 
250
İKİNCİ BÖLÜM DEĞERLENDİRME VE PEKİŞTİRME SORULARI 
252
Hafta 4– Özel Hukuk Bilgisi (Birinci Kısım) 
252
Hafta 5– Kamu Hukuku Bilgisi ve Karma Hukuk Alanları (İkinci ve Üçüncü Kısım) 
257
Üçüncü Bölüm
HUKUKUN KAYNAKLARI VE TÜRK POZİTİF HUKUKU
I. HUKUKTA KAYNAK KAVRAMI 
261
II. TEMEL (ANA) KAYNAKLAR 
265
A. Yazılı Kaynaklar 
265
1. Anayasa 
266
a. Genel Olarak 
266
b. Türkiye’de 
267
2. Kanunlar (Yasalar) 
268
a. Kanunların Yapılışı Süreci 
270
aa. Teklif aşaması 
270
bb. Komisyonlarda görüşülme 
271
cc. Oylama 
271
dd. Kanun Teklifinin TBMM Tarafından Reddi Ya da Kadük Hale Gelmesi 
273
b. Kanunların Yayımı ve Yürürlüğe Girişi 
273
c. Yürürlüğe Girişi 
275
c. Denetimi 
275
3. Kanunlara Eş Değer Yazılı Hukuk Kuralları 
276
4. Uluslararası Sözleşmeler 
277
a. İmza, Onay ve Çekilme 
278
b. İç Hukuktaki Etkisi 
280
5. Cumhurbaşkanı Kararnameleri (CBK) 
281
a. Genel Olarak 
281
b. Türleri 
282
c. Düzenleme Alanı 
283
d. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi –Kanun Çatışması 
283
f. Yürürlüğe Girişi 
286
g. Denetimi 
286
h. Karşılaştırma 
287
6. Yönetmelikler (AY, m. 124) 
287
B. Yazılı Olmayan Kaynaklar 
290
1. Örf ve Âdet Hukukunun Oluşumu 
290
a. Maddi Unsur (Süreklilik–Objektiflik) 
290
b. Psikolojik Unsur (Genel İnanç–Subjektif Unsur) 
291
c. Hukuksal Unsur 
291
2. Örf ve Âdet Çeşitleri 
292
3. Örf ve Âdetin Saptanması 
293
4. Örf ve Âdet Hukukunun İşlevi 
293
a. Boşlukları Doldurma İşlevi 
294
b. Belirleyicilik işlevi 
294
c. Yorumlayıcı İşlev 
295
d. İlga Edici İşlev 
295
C. Hukukun Genel İlkeleri 
295
III. HUKUKUN YARDIMCI KAYNAKLARI 
296
A. Mahkeme Kararları (Yargısal İçtihatlar) 
297
1. İçtihadı Birleştirme Kararları 
298
2. Anayasa Mahkemesi Kararları 
300
B. Öğreti (Bilimsel İçtihatlar–Doktrin) 
300
IV. TÜRK POZİTİF HUKUKUNUN BELLİ BAŞLI SORUNLARI 
301
A. Hukuk Yapım–Yazım Tekniğine İlişkin 
301
B. İçeriğe İlişkin Sorunlar 
305
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DEĞERLENDİRME VE PEKİŞTİRME SORULARI 
307
Hafta 6– Pozitif Hukukun Kaynakları 
307
Dördüncü Bölüm
HUKUKUN UYGULANMASI
I. HUKUKUN NİTELİKLERİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 
311
A. Emredici Hukuk Kuralları 
312
B. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları (Yedek Hukuk Kuralları) 
312
C. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları 
313
D. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları 
315
E. Yetki Verici Hukuk Kuralları 
315
F. İlga Edici Hukuk Kuralları 
316
II. HUKUK KURALLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 
316
A. Yersellik İlkesi (Ülkesellik –Mülkîlik) 
317
B. Kişisellik İlkesi (Şahsîlik) 
317
C. Karma Yol 
318
III. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 
319
A. Hukuk Kurallarının Derhal Etkisi İlkesi 
320
1. Kuralın Yayımı ve Hukuku Bilmemenin Mazeret Oluşturmaması İlkesi 
320
2. Hukuk Kuralının Yürürlüğü ve Uygulanması 
321
B. Hukuk Kurallarının Yürürlükten Kalkması 
323
1. Kendiliğinden Kalkma 
323
2. İlga Yolu ile Kalkma 
324
a. Açık İlga (Yetkili Makam Tarafından Kaldırma) 
324
b. Örtülü İlga (Üstü Kapalı–Zımnî İlga) 
325
aa. İki Kuralın Eş Değer Oluşunda 
325
bb. İki Kural Arasında Hiyerarşi Varsa 
326
3. İptal Yoluyla Kalkma 
327
C. Hukuk Kurallarının Geriye Yürümezliği Sorunu 
328
1. Genel Olarak 
328
2. İlkenin İstisnaları 
332
a. Ceza Hukukunda 
332
b. Yargılama Hukuklarında 
333
c. Özel Hukukta 
333
IV. ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI 
333
A. Genel Olarak 
333
B. Yorum Çeşitleri 
334
1. Yapan Organ veya Makama Göre 
335
2. Yorumun İçerik ve Sınırı Bakımından 
336
C. Yorum Yöntemleri 
337
1. Sözel (Lafzî, Metne Dayalı, Literal) Yorum Yöntemi 
338
2. Tarihsel Yorum Yöntemi 
338
3. Amaçsal Yorum Yöntemi (Teleolojik Yorum–Gai Yorum) 
339
4. Sistematik Yorum Yöntemi 
341
5. Diğer Yöntemler 
342
6. Değerlendirme 
342
D. Yorumda Başvurulan Mantık Araçları 
343
1. Kıyas (Örnekseme–Benzetme–Anoloji–Argumentum a Simili) 
344
2. Evleviyet (Yeğlik Yolu–Haydi Haydi–argumentum a fortiori) 
346
3. Karşıt Anlamdan Sonuç Çıkarma (Aksi ile Kanıt– Mefhumu Muhalif Yolu–Argumentum a Contrario) 
348
E. Yargıcın Kural Koyma Yetkisi (Yargıç Hukuku) 
349
1. Kural Koyma Yetkisinin Koşulları 
350
a. Kanunda Boşluk Bulunması 
350
aa. Açık Boşluk (Gerçek Boşluk–Kural Dışında Boşluk) 
351
bb. Örtülü Boşluk (Gerçek Olmayan Boşluk) 
352
b. Örf ve Âdet Kuralının Olmaması 
353
2. Yargıcın Kural Koyma Yetkisinin Sınırı ve Yetkinin Kullanımında Uyulması Gereken Kurallar 
353
3. Yargıcın Koyduğu Kuralın Yasama İşlevinden Farkı 
354
F. Yargıcın Takdir Yetkisi 
355
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DEĞERLENDİRME VE PEKİŞTİRME SORULARI 
357
Hafta 7– Hukukun Uygulanması 
357
Beşinci Bölüm
HAK KAVRAMI
Birinci Kısım
Hakkın Niteliği ve Sınıflandırılması
I. HAK KAVRAMINI AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER 
361
A. İrade Teorisi 
362
B. Çıkar–Menfaat Teorisi 
362
C. Karma Teori (Eklektik Görüş) 
363
II. HAKKIN UNSURLARI 
363
A. Hak Öznesi 
364
B. Konu 
365
C. Yaptırım 
366
D. Muhatap 
366
E. Menfaat 
366
F. Yetki 
367
II. HAK SAHİPLİĞİ 
367
A. Kişi ve Kişilik Kavramı 
367
1. Gerçek Kişiler 
368
2. Tüzel Kişiler 
370
a. Tâbi Tutuldukları Hukuk Açısından 
370
b. Yapıları (Bünyeleri) Bakımından 
371
B. Kişinin Ehliyetleri 
371
1. Hak Ehliyeti 
372
2. Eylem Ehliyeti–Fiil Ehliyeti (Medeni Hakları Kullanma Ehliyeti) 
373
a. Tanım 
373
b. Eylem Ehliyetinin Koşulları 
374
aa. Erginlik (Rüşt) 
374
bb. Ayırt Etme Gücü (Sezginlik–Temyiz Gücü) 
376
cc. Kısıtlı Olmamak (Mahcur Olmamak) 
377
c. Eylem Ehliyeti Bakımından Kişilerin Sınıflandırılması 
378
aa. Tam Ehliyetliler 
379
bb. Tam Ehliyetsizler 
379
(1) İşlemlerinin Durumu 
379
(2) Eylemlerinin Durumu 
380
cc. Sınırlı Ehliyetsizler 
381
dd. Sınırlı Ehliyetliler 
382
III. HAKLARIN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN SINIFLANDIRILMASI 
384
A. Kamu Hakları 
385
1. Kamu Haklarının Sınıflandırılması 
386
a. Kişi Hakları (Negatif Statü Hakları) 
388
b. Sosyal ve Ekonomik Haklar (Pozitif Statü Hakları) 
388
c. Siyasal Haklar (Aktif Statü Hakları) 
388
2. Kamu Haklarının Düzenlenmesi–Sınırlandırılması ve Durdurulması 
389
a. Sınırlama 
389
b. Durdurma 
390
c. Kamu Haklarının Kötüye Kullanılması 
390
3. Kamu Haklarının Korunması 
391
a. İç Hukukta Korunma 
392
b. Uluslararası Koruma Yolları 
392
B. Özel Haklar ve Çeşitli Açılardan Sınıflandırılması 
394
1. Konularına Göre Haklar 
396
a. Şahısvarlığı Hakları (Kişilik Hakları) 
396
b. Malvarlığı Hakları 
398
2. Niteliklerine Göre Haklar (İleri Sürülebilirlik Çevresi Bakımından) 
398
a. Mutlak Haklar 
398
b. Nispî Haklar 
400
3. Devir Kabiliyetlerine Göre 
402
4. Amaçları Yönünden Haklar (Hukuksal Sonuç ve Etkilerine Göre) 
403
a. Yenilik Doğuran Haklar (İnşaî Haklar) 
403
aa. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 
403
bb. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 
404
cc. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 
404
b. Yenilik Doğurmayan Haklar (Alelâde–Yalın Haklar) 
404
İkinci Kısım
Hakların Kazanılması, Kaybı ve Korunması
I. HUKUKSAL OLAY 
405
II. HUKUKSAL EYLEMLER 
406
III. HUKUKSAL İŞLEMLER 
407
A. Hukuksal İşlemin Unsurları 
408
1. İrade Açıklaması 
408
2. Hukuksal Sonuç 
409
B. Hukuksal İşlemlerde Şekil 
409
1. Geçerlilik Koşulu Olarak Şekil 
410
2. İspat Koşulu Olarak Şekil 
410
C. Hukuksal İşlemlerin Çeşitli Açılardan Sınıflandırılması 
410
1. Katılanların Sayısına Göre 
411
a. Tek Yanlı İşlemler 
411
b. Çok Yanlı İşlemler 
411
aa. Sözleşme 
412
bb. Kararlar 
412
2. İrade Açıklamasının Sonuçlarını Doğuracağı Zaman Bakımından 
412
3. Karşılıklı–Karşılıksız (İvazlı–İvazsız) İşlemler 
412
4. Malvarlığına Etkisi Bakımından 
413
a. Tasarruf İşlemleri 
413
b. Borçlandırıcı İşlemler 
413
5. Sebebe Bağlılık Bakımından 
414
D. Hukuksal İşlemlerde İradeyi Sakatlayan Durumlar 
415
1. İsteyerek Ortaya Çıkan İrade Sakatlıkları 
415
a. Gizli Kayıt 
415
b. Şaka (Lâtife Beyanı) 
416
c. Danışıklı İşlem (Muvazaa–Göstermelik işlem) 
417
2. İstenmeyerek Ortaya Çıkan İrade Sakatlıkları 
418
a. Yanılma (Hata) 
418
b. Aldatma (Hile) 
419
c. Korkutma (Tehdit–İkrah) 
419
E. Kamu Hukuku İşlemleri 
420
1. Yasama İşlemleri 
421
2. Yürütme İşlemleri 
421
a. Cumhurbaşkanı İşlemleri 
422
b. İdarî Teşkilatın İşlemleri 
423
aa. İdarî İşlemler 
423
bb. İdarî Sözleşmeler 
425
3. Yargı İşlemleri 
425
IV. HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBI YOLLARI 
426
A. Hakların Kazanılması Yolları 
426
1. Aslen (ilk elden) Kazanma 
426
2. Devir Yoluyla Kazanma 
427
3. Tesisen (Kurma Yoluyla) Kazanma 
427
4. Zamanaşımı Yoluyla Kazanma 
427
B. Hakların Kaybedilmesi Yolları 
428
1. Genel Olarak 
428
2. Hakların Kaybında Zamanın Rolü 
429
a. Zamanaşımı Süresi 
429
b. Hak Düşürücü Süre 
429
c. Sürenin Niteliğinin Belirlenmesi ve Aralarındaki Farklar 
430
V. HAKLARIN KORUNMASI 
430
A. İstem (Talep) Hakkı 
431
B. Dava Hakkı 
431
1. Tanım 
431
2. İspat (Kanıt) Yükü 
431
3. Dava Türleri 
433
a. Eda Davası 
433
b. Tespit Davası 
433
c. İnşaî Dava (Yenilik Doğurucu Dava) 
434
d. Belirsiz Alacak ve Tespit Davası 
434
e. Terditli Dava 
434
f. Topluluk Davası 
435
C. Hakkın Bizzat Korunması Yolları 
435
1. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa) 
435
2. Zorda Kalma (Iztırar Hali) 
436
3. Zorda Kalma ile Haklı Savunma Arasındaki Farklar 
437
4. Kuvvet Kullanma Yolu 
437
VI. HAKLARIN KAZANILMASI, KULLANILMASI VE KAYBINDA DÜRÜST DAVRANMA VE İYİNİYET KURALI 
438
A. Dürüst Davranma Kuralı 
438
B. Hakkın Kötüye Kullanılması 
440
1. Tanım 
440
2. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Koşulları 
441
a. Bir Hakkın Varlığı 
441
b. Hakkın Dürüst Davranma Kuralına Aykırı Olarak Kullanılmış Olması 
442
c. Hakkın Kötüye Kullanımının Başkasını Zarara Uğratmış Olması 
442
3. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Sonucu 
442
4. Hakkın Kötüye Kullanılması ile “Kanuna Karşı Hile” İlişkisi 
443
C. İyiniyet 
444
1. Tanım 
444
2. İyiniyetin Hukuken Geçerli Olabilmesi İçin Gerekli Koşullar 
445
a. Hakkı Kazanmayı Engelleyen Bir Eksikliğin Varlığı 
445
b. Hakkın Kazanılması İçin Kanunun İyiniyeti Araması 
445
c. Kişinin İyiniyetli Olması 
445
3. İyiniyet Karinesi 
446
4. İyiniyetin Korunduğu Durumlar 
446
a. Aile Hukukunda 
446
b. Taşınır Malın Mülkiyetinin Kazanılmasında 
447
aa. Sahibinin Elinden Rızası ile Çıkan Mallarda 
447
bb. Sahibinin Elinden Rızası Dışında Çıkan Mallarda 
447
c. Taşınmaz Malın Mülkiyetinin Kazanılmasında 
448
BEŞİNCİ BÖLÜM DEĞERLENDİRME VE PEKİŞTİRME SORULARI 
449
Hafta 8– Hak Kavramı, Hak Sahipliği 
449
Hafta 9– Hakların Çeşitli Açılardan Sınıflandırılması 
452
Hafta 10– Hakların Kazanılması ve Kaybı 
455
Hafta 11– Hakların Korunması 
458
Altıncı Bölüm
HUKUKTA SORUMLULUK VE SORUMLULUĞUN İŞLETİLMESİ
I. MEDENİ HUKUKTA SORUMLULUK (MEDENİ SORUMLULUK) 
462
A. Hukuksal İşlemlerden 
462
B. Haksız Eylemlerden Doğan Sorumluluk 
463
1. Kusurlu Sorumluluk 
463
a. Hukuka Aykırılık 
464
b. Kusur 
464
c. Zarar 
465
d. Nedensellik Bağı (İlliyet Rabıtası) 
465
2. Kusursuz Sorumluluk 
465
C. Sorumluluğu Ortadan Kaldıran ya da Azaltan Durumlar 
467
II. CEZA HUKUKUNDA SORUMLULUK (CEZAİ SORUMLULUK) 
468
III. İDARE HUKUKUNDA SORUMLULUK (İDARÎ SORUMLULUK) 
470
A. Kusura Dayalı Sorumluluk 
470
1. Personelin Görev Kusuru 
471
2. Personelin Kişisel Kusuru 
471
B. Kusursuz Sorumluluk 
472
C. İdarenin Sorumluluğunu Ortadan Kaldıran veya Azaltan Durumlar 
473
IV. ANAYASA HUKUKUNDA SORUMLULUK 
474
A. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu 
475
B. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Sorumluluğu 
476
V. TÜRK HUKUKUNDA YARGI DÜZENİNİN GENEL ESASLARI: SORUMLULUĞUN İŞLETİLMESİ 
477
A. Adli Yargı 
480
1. İlk Derece Mahkemeleri 
480
a. Hukuk Mahkemeleri (Hukuk Yargısı 
480
b. Ceza Mahkemeleri (Ceza Yargısı) 
481
2. İkinci Derece Mahkemeler: Bölge Adliye Mahkemeleri 
483
3. Denetim Yolları 
483
a. İstinaf 
484
b. Temyiz 
485
c. Yargılamanın Yenilenmesi 
486
B. İdari Yargı 
487
1. İlk Derece Mahkemeleri 
487
2. Denetim Yolları 
488
a. Bölge İdare Mahkemeleri (İstinaf) 
488
b. Temyiz Yolu (Danıştay) 
489
c. Yargılamanın Yenilenmesi (Olağanüstü Başvuru) 
490
d. Kanun Yararına Temyiz 
490
C. Anayasa Yargısı 
491
1. Mahkemenin Oluşumu (AY, m. 146) 
491
2. Mahkemenin Görevleri (AY, m. 148) 
492
3. Bireysel Başvuru 
492
4. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Sonuçları 
494
D. Uyuşmazlık Yargısı 
494
G. Hesap Yargısı (Sayıştay) 
495
H. Seçim Yargısı 
496
ALTINCI BÖLÜM DEĞERLENDİRME VE PEKİŞTİRME SORULARI 
499
Hafta 12– Hukukta Sorumluluk 
499
Hafta 13– Türk Yargı Düzeni 
502
ÇÖZÜMLÜ ÖRNEK OLAYLAR 
505
GENEL TEST SORU ÖRNEKLERİ 
511
Kaynakça 
533
Kavramlar Dizini 
551