ROMA SİYASÎ TARİHİ – ROMA HUKUK TARİHİ
 
§1. ROMA SİYASÎ TARİHİ 
 
55
I. KRALLIK DÖNEMİ (M.Ö. 753 – M.Ö. 509) 
 
57
A. Roma Şehir Devletinin Kuruluşu 
 
57
2. Halk Meclisi (Comitia Curiata) 
 
63
D. Hukukun Yaratıcı ve Yürürlük Kaynakları 
 
63
1. Halk–Örf ve Âdet Hukuku 
 
64
3. Rahip Hukukçular– Hukukçuların Görüşleri/Yorumları/Hukuk Kurallarını Biçimlendirme Faaliyetleri 
 
67
E. Dönemin Sona Ermesi 
 
67
II. CUMHURİYET DÖNEMİ (M.Ö. 509 – M.Ö. 27) 
 
68
1. Consul’ler ve Diğer Magistra’lar 
 
71
2. Halk Meclisleri (Comitia Centuriata – Comitia Curiata – Concilium Plebis) 
 
73
D. Hukukun Yaratıcı ve Yürürlük Kaynakları 
 
74
1. Halk–Örf ve Âdet Hukuku 
 
74
2. Halk Meclisleri–Kanunlar 
 
75
3. Hukukçular–Hukukçuların Görüşleri/Yorumları/Hukuk Kurallarını Biçimlendirme Faaliyetleri 
 
78
4. Praetor’lar–Praetor Beyannameleri 
 
79
III. PRINCIPATUS DÖNEMİ (M.Ö. 27 – M.S 235/284) 
 
84
2. Cumhuriyet Dönemi’nden Gelen Magistra’lar 
 
85
3. Princeps’e Bağlı Devlet Memurları 
 
86
C. Hukukun Yaratıcı ve Yürürlük Kaynakları 
 
87
1. Halk Meclisi–Kanunlar 
 
87
2. Praetor’lar–Edictum Perpetuum 
 
87
3. Princeps–Princeps Emirnameleri 
 
88
4. Senato–Senato Kararları 
 
89
5. Romalı Hukukçular–Romalı Hukukçuların Hukukî Sorunları Princeps Adına Çözme Yetkileri Sonucunda Oluşan Hukuk Kuralları 
 
89
IV. DOMINATUS DÖNEMİ (M.S. 284 – M.S. 476/1453) 
 
91
1. İmparator (Imperator) 
 
93
2. İmparatora Bağlı Memurlar 
 
93
C. Hukukun Yaratıcı ve Yürürlük Kaynakları 
 
94
D. Roma İmparatorluğunun Sonu 
 
95
II. ESKİ HUKUK DÖNEMİ (M.Ö. 753–M.Ö. 150) 
 
102
III. KLASİK–ÖNCESİ HUKUK DÖNEMİ (M.Ö. 150–M.Ö. 27) 
 
106
A. Şehir Praetor’u (Praetor Urbanus) 
 
106
B. Yabancılar Praetor’u (Praetor Peregrinus) 
 
107
2. Yabancılar Praetoru’nun Yarattığı Hukuk: Ius Gentium 
 
109
IV. KLASİK HUKUK DÖNEMİ (M.Ö. 27– M.S. 250) 
 
114
A. Döneme Genel Bakış 
 
114
B. Ius Publice Respondendi 
 
116
C. Klasik Hukuk Dönemi Hukukçuları 
 
117
V. KLASİK–SONRASI HUKUK DÖNEMİ (M.S. 250–M.S. 527) 
 
124
VI. IUSTINIANUS DÖNEMİ (M.S. 527–M.S. 565) 
 
126
A. Döneme Genel Bakış 
 
126
B. Iustinianus Derlemesinden Önceki ve Sonraki Bilgi Kaynakları 
 
127
C. Iustinianus Derlemesi (Corpus Iuris Civilis) 
 
129
2. Digesta (Pandectae) 
 
130
VII. ROMA HUKUKU’NUN GÜNÜMÜZE DEĞİN GELİŞİMİ VE ETKİSİ 
 
133
D. Ortak Hukuk (Ius Commune) 
 
138
§1. ROMA ÖZEL HUKUKU SİSTEMİ 
 
143
II. ROMA ÖZEL HUKUKU SİSTEMİ’NİN TÜRK HUKUKUNA ETKİSİ 
 
145
A. Etimolojik Kökeni ve Tarihsel Gelişimi 
 
150
B. Objektif Hukuk – Sübjektif Hukuk 
 
152
C. Ius Naturale (Doğal Hukuk) 
 
153
1. Evrene İlişkin Hukuk Anlamında Ius Naturale 
 
153
2. İnsanlığa İlişkin Hukuk Anlamında Ius Naturale 
 
154
3. Kavimler Hukuku/Halklar Hukuku Anlamında Ius Naturale 
 
156
4. İdeal Hukuk Anlamında Ius Naturale 
 
157
5. Klasik–Sonrası Hukuk Dönemi’nde Ius Naturale 
 
158
D. Ius Publicum (Kamu Hukuku) – Ius Privatum (Özel Hukuk) 
 
158
1. Kavramsal Belirleme 
 
158
2. Utilitas Publica Kavramı 
 
159
II. IUSTITIA (ADALET) 
 
162
A. Kavramsal Belirleme 
 
162
1. Düzeltici/Denkleştirici Adalet 
 
166
III. AEQUITAS (HAKKANİYET/SOMUT OLAY ADALETİ) 
 
169
IV. RERUM NATURA (EŞYANIN DOĞASI) 
 
172
§3. DAVALARA İLİŞKİN HUKUK 
 
175
I. KONUNUN BELİRLENMESİ 
 
175
B. Mutlak Hak– Nispî Hak Ayırımı 
 
182
III. ROMA HUKUKUNDA HAK VE DAVA İLİŞKİSİ 
 
183
IV. HAKLARIN KORUNMASI 
 
184
A. Özel Koruma Düzeni 
 
184
a. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa) 
 
184
b. Zorda Kalma (Iztırar / Zaruret Hali) 
 
186
B. Devlet Eliyle Koruma 
 
190
1. Özel Yargılama Sistemi 
 
190
a. Legis Actio’lar Usulü 
 
192
2. Sistem–Dışı Yargılama 
 
198
İNSANLARA İLİŞKİN HUKUK – KİŞİLER HUKUKU VE
 
§1. HAK EHLİYETİ VE KOŞULLARI 
 
205
I. PERSONA VE STATUS KAVRAMLARI 
 
207
II. HAK EHLİYETİNİN BAŞLANGIÇI VE SONU 
 
210
III. KİŞİ SAYILAN VARLIKLAR 
 
212
IV. HAK EHLİYETİNİN KOŞULLARI 
 
216
2. Köleliğin Nedenleri 
 
219
3. Özgürlüğün Elde Edilmesi (Azat Edilme) 
 
220
4. Kölelerin Hukukî Konumu 
 
221
5. Kölelerin Sosyal Konumu 
 
223
B. Roma Yurttaşı Olmak 
 
225
C. Baba Egemenliği Altında Bulunmamak 
 
228
V. ROMA AİLE HUKUKUNA GENEL BAKIŞ 
 
229
1. Kavramsal Belirleme 
 
230
2. Aile Babası (Pater Familias) 
 
233
3. Aile Babası Egemenliği (Patria Potestas) 
 
234
b. Baba Egemenliğinin Sınırları 
 
234
c. Baba Egemenliğinin Kurulma Yolları 
 
237
dd. Persona in Mancipio 
 
242
d. Baba Egemenliğinin Sona Ermesi 
 
242
C. Ius Gentium Ailesi 
 
244
§2. HUKUKÎ İŞLEM KAVRAMI 
 
249
I. HUKUKÎ OLAY VE HUKUKÎ FİİL KAVRAMLARI 
 
249
II. HUKUKÎ İŞLEM KAVRAMI 
 
252
A. Kavramsal Belirleme 
 
252
B. Roma Hukukunda Hukukî İşlemi Belirten Kavramlar 
 
255
III. HUKUKÎ İŞLEM TÜRLERİ 
 
258
A. İrade Beyanında Bulunacak Tarafların Sayısına Göre Hukukî İşlemler 
 
259
1. Tek Taraflı Hukukî İşlemler 
 
259
2. Çok Taraflı Hukukî İşlemler 
 
259
B. İrade Beyanının Şekli Bakımından Hukukî İşlemler 
 
262
a. Terazi ve Maden Külçesi Eşliğinde (Negotia Per Aes Et Libram) 
 
265
b. Magistra Huzurunda Terk (In Iure Cessio) 
 
267
C. Hukukî Sonucun Doğduğu An Bakımından Hukukî İşlemler 
 
268
D. Malvarlığına Yaptıkları Etkiye Göre Hukukî İşlemler 
 
270
1. Taahhüt (Borçlandırıcı) İşlemleri 
 
270
2. Tasarruf İşlemleri 
 
271
3. Kazandırıcı İşlemler 
 
272
E. Sebebe Bağlı Olup Olmamaları Bakımından Hukukî İşlemler 
 
272
§3. HUKUKÎ İŞLEM EHLİYETİ VE EK DAVALAR 
 
275
I. HUKUKÎ İŞLEM EHLİYETİ 
 
276
A. Kavramsal Belirleme 
 
276
a. Ergenliğe Ermemiş Küçükler (Impuberes) 
 
278
aa. 0–7 Yaş Aralığındakiler (Infantes) 
 
278
bb. 7–14 (Kadınlar için 12) Yaş Aralığındakiler (Impuberes Infantia Maiores) 
 
278
b. Ergenliğe Ermiş Küçükler (Puberes Minores) 
 
281
C. Vesayet (Tutela) ve Kayyımlık (Cura) 
 
289
II. EK DAVALAR (ACTIONES ADIECTICIAE QUALITATIS) 
 
292
3. Actio de in Rem Verso 
 
299
C. Ek Davalar Çerçevesinde Yapay Zekâ–Köle İlişkisi 
 
303
§4. HUKUKÎ İŞLEMLERDE ŞART, VADE, TEMSİL 
 
307
A. Kavram ve Unsurları 
 
307
C. Hüküm ve Sonuçları 
 
311
A. Kavramsal Belirleme 
 
313
§5. HUKUKÎ İŞLEMLERİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 
 
317
I. MODERN HUKUK DOGMATİĞİNE GÖRE 
 
317
B. Butlan (Kesin Hükümsüzlük /Batıl Hukukî İşlemler) 
 
320
2. Kısmî Butlan (Kısmî Kesin Hükümsüzlük) 
 
323
C. İptal Edilebilirlik (Nisbî Butlan) 
 
324
II. ROMA HUKUKUNA GÖRE 
 
325
A. Roma Hukukunda Hükümsüzlük Nedenleri 
 
326
1. Başlangıçtaki İmkânsızlık 
 
326
2. Emredici Hukuk Kurallarına Aykırılık 
 
329
b. Hukukî İşlem Ehliyetinin Koşullarına Aykırılık 
 
331
3. Kanuna Karşı Hile (In Fraudem Legis Agere) 
 
333
4. Genel Ahlâka Aykırılık 
 
334
a. Kavramsal Belirleme 
 
334
3. Tarafların İsteğiyle Yaratılan Uygunsuzluk Halleri 
 
340
a. Latife Beyanı (Iocandi Causa) 
 
340
b. Zihnî Kayıt (Reservatio Mentalis) 
 
341
c. Muvazaa (Simulatio) 
 
342
aaa. Hukukî İşlemin Niteliğinde Hata (Error in Negotio) 
 
348
bbb. Hukukî İşlemin Konusunda Hata (Error in Corpore) 
 
349
ccc. Şahısta Hata (Error in Persona) 
 
349
bb. Temel Hatası (Saikte Hata, Error in Materia, Error in Substantia, Nitelik Hatası) 
 
350
5. Aldatma/Hile (Dolus) 
 
353
6. Korkutma/Tehdit (Metus) 
 
356
MALLARA İLİŞKİN HUKUK – BORÇLAR HUKUKU
 
BORÇLAR HUKUKU GENEL KISIM
 
§1. ROMA BORÇLAR HUKUKUNUN TÜRK BORÇLAR HUKUKUNA ETKİLERİ 
 
361
I. ROMA BORÇLAR HUKUKUNUN DOĞUŞU 
 
361
II. ROMA BORÇLAR HUKUKUNUN GÜNÜMÜZE ETKİSİ 
 
363
II. BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN HAKKIN NİTELİĞİ 
 
369
III. BORÇ İLİŞKİSİNİN UNSURLARI 
 
372
1. Kavramsal Belirleme 
 
373
2. Edimin Özellikleri 
 
375
3. Parça Borcu – Cins (Çeşit) Borcu Ayırımı 
 
378
4. Eksik Borç–Tam Borç Ayırımı 
 
380
I. KONUSUNA GÖRE SORUMLULUK (“–İLE SORUMLULUK”) 
 
384
II. KAYNAĞINA GÖRE SORUMLULUK (“–DEN SORUMLULUK”) 
 
389
B. Sorumluluk İlkeleri 
 
391
1. Kusur Sorumluluğu İlkesi 
 
391
a. Kavramsal Belirleme ve Koşulları 
 
391
b. Kusur Kavramı ve Türleri 
 
392
2. Kusursuz Sorumluluk İlkesi 
 
395
3. TBK’da Sözleşme Dışı Sorumluluk Alanında Kabul Edilen İlkeler 
 
397
C. Roma Hukukunda Sebep Olma ve Kusur 
 
398
1. Haksız Fiiller Alanında 
 
398
a. Eski Hukuk Dönemi’ne Egemen Olan Sonuç Sorumluluğu 
 
398
b. Dolus’tan Sorumluluk 
 
399
c. Culpa’dan Sorumluluk 
 
400
2. Sözleşmeler Alanında 
 
404
a. Custodia Sorumluluğu 
 
405
b. Dolus (Kast) Sorumluluğu 
 
407
c. Culpa (İhmal) Sorumluluğu 
 
409
aa. Kavramsal Belirleme 
 
409
bb. Culpa Lata (Ağır İhmal) 
 
410
cc. Culpa Levis (Hafif İhmal) 
 
410
dd. Culpa In Eligendo 
 
413
d. Diligentia (Özen Yükümü) 
 
414
e. Utilitas (Fayda) İlkesi 
 
416
D. Sorumluluğun Sınırı: Casus ve Vis Maior 
 
418
3. Ayırımda Hareket Noktası 
 
421
4. Ayırımın Sorumluluğa Etkisi 
 
422
§4. ZARAR VE ZARARIN TAZMİNİ 
 
425
I. KAVRAMSAL BELİRLEME VE ZARAR TÜRLERİ 
 
425
A. Kavramsal Belirleme 
 
425
1. Malvarlığı Zararı – Şahısvarlığı (Kişivarlığı) Zararı 
 
427
2. Maddî Zarar – Manevî Zarar – Duygulanım Zararı 
 
428
aa. Fiilî Zarar (Damnum Emergens) 
 
428
bb. Yoksun Kalınan Kazanç (Lucrum Cessans) 
 
429
3. Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar 
 
431
II. ZARAR VE TAZMİNAT BORCU DOĞURAN BİR KAYNAK OLARAK HAKSIZ FİİL 
 
433
1. Haksız Fiilde Zarar 
 
435
2. Haksız Fiilde Tazminat ve Belirlenmesi 
 
436
III. ZARAR VE TAZMİNAT BORCU DOĞURAN BİR KAYNAK OLARAK SÖZLEŞME 
 
438
1. Olumlu (Müspet) Zarar 
 
439
2. Olumsuz (Menfi) Zarar 
 
440
C. Culpa in Contrahendo (Sözleşme Görüşmeleri Sırasındaki Kusur) 
 
442
V. BİRLİKTE KUSUR DURUMUNDA TAZMİNAT 
 
445
§5. BORÇ İLİŞKİSİNİN TARAFLARININ DEĞİŞMESİ VE BORCU SONA ERDİREN NEDENLER 
 
449
I. BORÇ İLİŞKİSİNİN TARAFLARININ DEĞİŞMESİ 
 
449
II. BORCU SONA ERDİREN NEDENLER 
 
451
A. Hukuk Gereği Sona Erme Nedenleri 
 
452
2. Yenileme, Tecdit (Novatio) 
 
453
3. İbra (Acceptilatio) 
 
454
4. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi (Confusio) 
 
455
5. Takas, Ödeşme (Compensatio) 
 
455
6. Kusursuz Sonraki İmkânsızlık 
 
456
B. Def’i Yoluyla Borçları Sona Erdiren Nedenler 
 
456
1. Borcun İstenmeyeceği Anlaşması (Pactum De Non Petendo) 
 
456
2. Uzun Zaman Geçmiş Olduğu Def’i 
 
457
BORÇLAR HUKUKU ÖZEL KISIM
 
§1. BORÇLARIN KAYNAKLARI 
 
459
§2. SÖZLEŞME (CONTRACTUS) 
 
463
I. KAVRAMSAL BELİRLEME 
 
465
II. TİPE VE ŞEKLE BAĞLILIK 
 
470
B. Tipe Bağlılığın Aşılması 
 
471
III. PACTA SUNT SERVANDA 
 
473
IV. CLAUSULA REBUS SIC STANTIBUS 
 
474
V. İRADE ÖZERKLİĞİ İLKESİ 
 
475
VI. ROMA SÖZLEŞMELER SİSTEMİ 
 
477
A. Yazılı Sözleşmeler (Litteris Contrahitur) 
 
477
B. Sözlü Sözleşmeler (Verbis Contrahitur) 
 
478
C. Real Sözleşmeler (Re Contrahitur) 
 
481
1. Karz (Tüketim Ödüncü) Sözleşmesi (Mutuum) 
 
482
a. Kurulması ve Konusu 
 
482
b. Tarafların Hak ve Borçları 
 
483
2. Ariyet (Kullanım Ödüncü) Sözleşmesi (Commodatum) 
 
485
a. Kurulması ve Konusu 
 
485
b. Tarafların Hak ve Borçları 
 
486
3. Vedia (Saklama) Sözleşmesi (Depositum) 
 
490
a. Tarihsel Temeli, Kurulması, Konusu 
 
490
b. Tarafların Hak ve Borçları 
 
491
4. Rehin Sözleşmesi (Pignus) 
 
495
a. Kavramsal Belirleme ve Kurulması 
 
495
b. Tarafların Hak ve Borçları 
 
496
aa. Rehinli Alacaklının Hak ve Borçları 
 
496
bb. Rehinli Borçlunun Hak ve Borçları 
 
498
a. Kavramsal Belirleme 
 
499
b. Fiducia Anlaşmasının Taraflar Arasındaki Etkisi 
 
501
c. Güvenilen El Sıfatıyla Rehinli Alacaklının Hukukî Konumu 
 
502
d. Güvenen Sıfatıyla Rehinli Borçlunun Hukukî Konumu 
 
503
e. Hüküm ve Sonuçları 
 
504
D. Rızaî Sözleşmeler (Consensu Contrahitur) 
 
505
1. İyiniyet Sözleşmelerinin Hukuk Hayatına Girmesi 
 
505
2. Fides ve Bona Fides Kavramları 
 
506
3. Alım–Satım Sözleşmesi (Emptio Venditio) 
 
510
a. Kavramsal Belirleme 
 
510
e. Tarafların Hak ve Borçları 
 
516
bb. Satıcının Borçları 
 
520
aaa. Edimi İfa Etme Borcu 
 
520
ccc. Mülkiyeti Nakil İşlemlerini Yapma Borcu 
 
521
ddd. Yan Edim Yükümlülükleri 
 
523
aa. Kavram ve Terminoloji 
 
523
bb. Roma’nın Çözümü: Periculum Est Emptoris 
 
525
cc. Periculum Est Emptoris Çözümünün Kodifikasyonlara Etkisi 
 
528
g. Satıcının Zapttan Sorumluluğu 
 
529
aaa. Satılan Malın Mülkiyetinin Mancipatio ile Devredilmesi 
 
531
bbb. Stipulatio Aracılığıyla Zapta Karşı Güvence Verilmesi 
 
531
ccc. Satış Sözleşmesinden Doğan Davayla Korunması 
 
532
h. Satıcının Ayıptan Sorumluluğu 
 
533
aa. Kavramsal Belirleme 
 
533
aaa. Eski Hukuk Dönemi 
 
535
aaaa. Actio de Modo Agri 
 
535
bbbb. Garanti Stipulatio’ları 
 
535
bbb. Klasik–Öncesi Hukuk Dönemi 
 
536
aaaa. Aedilis’lerin Edictum’ları 
 
536
ccc. Klasik Hukuk Dönemi 
 
539
ddd. Iustinianus Dönemi 
 
541
a. Kira Sözleşmesi (Locatio Conductio Rei) 
 
544
aa. Kavramsal Belirleme, Türleri, Konusu 
 
544
bb. Tarafların Hak ve Borçları 
 
545
aaa. Kiracının Borçları 
 
546
bbb. Kiralayanın Borçları 
 
547
cc. Hasarın Üstlenilmesi 
 
548
bbb. Hasılat Kirasında 
 
549
b. Hizmet Sözleşmesi (Locatio Conductio Operarum) 
 
552
aa. Kavramsal Belirleme 
 
552
bb. Operae Illiberales – Operae Liberales Ayırımı 
 
553
cc. Tarafların Yükümlülükleri 
 
555
aaa. İşçinin Yükümlülüğü 
 
555
bbb. İşverenin Yükümlülüğü 
 
556
c. İstisna Sözleşmesi (Locatio Conductio Operis) 
 
558
aa. Kavramsal Belirleme 
 
558
bb. Tarafların Hak ve Borçları 
 
559
aaa. İş Sahibinin Borçları 
 
559
bbb. Müteahhidin Borçları 
 
560
aaaa. Müteahhidin Custodia Sorumluluğu 
 
560
bbbb. Müteahhidin Imperitia Sorumluluğu 
 
561
cccc. Eseri Ortaya Çıkarma Borcu 
 
562
dddd. Eseri Teslim Etme Borcu 
 
563
dd. Taşıma Sözleşmesi 
 
564
5. Şirket Sözleşmesi (Societas) 
 
565
a. Tanım ve Tarihsel Kökeni 
 
565
c. Hüküm ve Sonuçları 
 
569
6. Vekâlet Sözleşmesi (Mandatum) 
 
571
a. Kavramsal Belirleme 
 
571
b. Vekâlet Sözleşmesinde Ücret Kararlaştırılamaması 
 
572
d. Hüküm ve Sonuçları 
 
575
E. İsimsiz Sözleşmeler 
 
576
1. Roma Sözleşmeler Hukukunda Tip Zorunluluğu 
 
576
2. İsimsiz Sözleşmelerin Gelişimi 
 
577
a. Praetor Hukuku’nda 
 
577
b. Klasik Hukuk Dönemi’nde 
 
578
c. Klasik–Sonrası Hukuk Dönemi’nde 
 
580
d. Iustinianus Dönemi’nde 
 
581
3. Uygulamada Sık Kullanılan İsimsiz Sözleşmeler 
 
582
a. Trampa Sözleşmesi (Permutatio) 
 
582
b. İğreti Sözleşmesi (Precarium) 
 
583
c. Satım İçin Bırakma Sözleşmesi (Aestimatum) 
 
583
d. Uyuşma (Sulh) Sözleşmesi (Transactio) 
 
584
F. Anlaşmalar (Pactum’lar) 
 
584
1. Etimolojik ve Tarihsel Kökeni 
 
584
2. Praetor Edictum’larında Pactum’lar 
 
585
3. Uygulamada Sık Kullanılan Pactum’lar 
 
586
a. Borç ödeme vaadi (Constitum) 
 
586
b. Garanti Sözleşmesi (Receptum) 
 
587
aa. Hakeme Tevdi (Receptum Arbitri) 
 
587
bb. Gemicilere, Hancılara, Ahırcılara Tevdi (Receptum Nautorum, Cauponem, Stabulariorum) 
 
587
cc. Banker Anlaşması (Receptum Argentarii) 
 
588
c. Tahkim Anlaşması (Compromissum) 
 
588
d. Cihaz Vaadi (Dotis Dictio–Dotis Promissio) 
 
589
e. Bağış Vaadi (Pactum Donationis) 
 
589
§3. SÖZLEŞME BENZERLERİ (QUASI CONTRACTUS) 
 
591
I. VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME (NEGOTIORUM GESTIO) 
 
592
A. Kavramsal Belirleme 
 
592
D. Hüküm ve Sonuçları 
 
594
III. TESADÜFÎ MÜŞTEREK MÜLKİYET (COMMUNIO INCIDENS) 
 
597
IV. MUAYYEN MAL VASİYETİ (LEGATUM) 
 
598
V. SEBEPSİZ (HAKSIZ) ZENGİNLEŞME (CONDICTIO) 
 
599
A. Kavramsal Belirleme 
 
599
C. Hüküm ve Sonuçları 
 
601
D. Sebepsiz Zenginleşme Davaları 
 
602
1. Condictio Indebiti 
 
602
2. Condictio Causa Data Causa Non Secuta 
 
603
3. Condictio Ob Turpem Vel Iniustam Causam 
 
603
5. Condictio Sine Causa 
 
605
§4. HAKSIZ FİİL (DELICTUM) 
 
607
I. KAVRAMSAL BELİRLEME 
 
608
A. Kamu Suçları (Delicta Publica) 
 
610
B. Özel Suçlar (Delicta Privata) 
 
614
III. DELICTUM EHLİYETİ VE NOXAL SORUMLULUK 
 
616
C. Hayvanların Verdiği Zarardan Sorumluluk 
 
621
IV. DELICTUM DAVALARININ ORTAK NİTELİKLERİ 
 
622
A. Hukuka Aykırı Davranış (Fiil, Hareket) 
 
625
C. Uygun Nedensellik (İlliyet) Bağı 
 
626
VI. IUS CIVILE TARAFINDAN TANINAN HAKSIZ FİİLLER 
 
628
A. Furtum (Hırsızlık) 
 
628
1. Kavramsal Belirleme, Türleri, Konusu ve Unsurları 
 
628
a. Furtum Kavramı ve Türleri 
 
628
2. On İki Levha Kanunu’nda Furtum 
 
632
3. Praetor Hukuku’nda Furtum ve Tanınan Davalar 
 
633
c. Condictio Ex Causa Furtiva 
 
635
d. Actio Furti Prohibiti 
 
636
e. Actio Furti Nec Exhibiti 
 
636
B. Rapina (Gasp/Yağma) 
 
637
C. Damnum Iniuria Datum (Mala Verilen Zarar) 
 
638
1. On İki Levha Kanunu’nda Mala Verilen Zarar 
 
638
2. Lex Aquilia’da Mala Verilen Zarar 
 
639
a. Lex Aquilia’nın Birinci Bölümüne Göre 
 
640
b. Lex Aquilia’nın Üçüncü Bölümüne Göre 
 
640
3. Damnum Iniuria Datum’un Unsurları 
 
641
b. Zararın Bedenden Bedene Verilmiş Olması 
 
643
c. Iniuria (Hukuka Aykırılık) 
 
646
1. Kavramsal Belirleme 
 
650
2. On İki Levha Kanunu’nda Iniuria 
 
651
3. Praetor Beyannamelerinde Iniuria 
 
653
b. Convicium (Hakaret) Suçuna İlişkin Edictum 
 
654
c. De Iniuriis, Quae Servis Fiunt Hakkındaki Beyanname 
 
654
d. De Adtemptata Pudicitia Hakkındaki Beyanname 
 
655
e. Ne Quid Infamandi Causa Fiat’a İlişkin Beyanname 
 
655
4. Lex Cornelia de Iniuriis’de Iniuria 
 
656
5. İmparator Emirnamelerinde Iniuria 
 
656
6. Iniuria Suçundan Dolayı Açılan Davanın Özellikleri 
 
657
VII. PRAETOR’LAR TARAFINDAN TANINAN HAKSIZ FİİLLER 
 
658
C. Fraus Creditorum (Alacaklılara Karşı Hileli Hareketler) 
 
662
§5. HAKSIZ FİİL BENZERLERİ (QUASI DELICTA) 
 
665
A. Iudex, Qui Litem Suam Fecit 
 
666
B. Actio De Effusis Vel Deiectis 
 
667
C. Actio De Positis Vel Suspensis 
 
668
D. Actio De Damno Aut Furto Adversus Nautas, Caupones, Stabularios 
 
669
MALLARA İLİŞKİN HUKUK – EŞYA HUKUKU
 
§1. EŞYA HUKUKUNUN KONUSU – AYNÎ HAK KAVRAMI 
 
673
I. EŞYA HUKUKUNUN KONUSU 
 
673
A. Kavramsal Belirleme 
 
674
B. Aynî Hak – Şahsî Hak Ayırımı 
 
676
C. Aynî Hakka Egemen Olan İlkeler 
 
677
2. Açıklık (Alenîyet) İlkesi 
 
678
3. Sınırlı Sayı (Numerus Clausus) ve Tipe Bağlılık İlkesi 
 
678
5. Kamu Güveninin (İyiniyetin) Korunması İlkesi 
 
679
I. KAVRAMSAL BELİRLEME 
 
681
A. Aynî Hakkın Konusunu Oluşturamayan Mallar (Res Extra Commercium) 
 
684
1. Özel Nitelikleri Gereği Aynî Hakkın Konusunu Oluşturamayan Mallar 
 
685
2. Hukuk Düzeni Tarafından Aynî Hakkın Konusu Olamayacağı Saptanmış Olan Mallar 
 
685
a. Tanrısal – Dinsel Hukuk Gereğince Aynî Hak Konusu Olamayan Mallar (Res Nullius Divini Iuris) 
 
685
aa. Res Sacrae (Kutsal Mallar, Tanrısal Mallar) 
 
685
bb. Res Religiosae (Dinsel Mallar) 
 
686
cc. Res Sanctae (Kutsanmış, Takdis Edilmiş Mallar) 
 
687
b. Beşerî (İnsana İlişkin) Hukuk Gereğince Aynî Hak Konusu Olamayan Mallar (Res Nullius Humani Iuris) 
 
687
aa. Res Communes Omnium (Herkesin Ortak Kullanımında Olan Mallar) 
 
687
bb. Res Publicae (Kamu Malları) 
 
688
cc. Res Universitatis (Topluluğa Ait Olan Mallar) 
 
689
B. Aynî Hakkın Konusunu Oluşturan Mallar (Res in Commercio) 
 
689
1. Res Corporales – Res Incorporales 
 
689
2. Res Mancipi – Res nec Mancipi 
 
691
3. Taşınır Mal (Res Mobiles) – Taşınmaz Mal (Res Immobiles) 
 
692
4. Mislî Mal (Res Fungibiles) – Mislî Olmayan Mal (Res nec Fungibiles) 
 
694
5. Kullanımı Tüketime Bağlı Mal – Kullanımı Tüketime Bağlı Olmayan Mal 
 
695
6. Bölünebilen Mal (Res Divisibiles) – Bölünemeyen Mal (Res nec Divisibiles) 
 
695
7. Basit Eşya – Bileşik Eşya – Eşya Birliği (Topluluğu) 
 
696
a. Basit Eşya (Corpus Continuum) 
 
696
b. Bileşik Eşya (Corpus ex Contingentibus) 
 
697
c. Eşya Birliği (Corpus ex Distantibus) 
 
698
8. Asıl Mal – Teferruat (Eklenti) 
 
699
a. Kavramsal Belirleme 
 
699
b. Köle Kadının Çocuğunun Semere Sayılıp Sayılmayacağı Sorunu 
 
700
I. TANIMI, UNSURLARI, HUKUKÎ NİTELİĞİ, İŞLEVLERİ 
 
705
A. Günümüz Hukukunun Zilyetlik Anlayışı 
 
705
1. Kavramsal Belirleme 
 
705
a. Fiilî Egemenlik (Possessio Corpore) 
 
707
b. Zilyetlik İradesi (Animus Possidendi) 
 
707
B. Roma Hukukunun Zilyetlik Anlayışı 
 
708
C. Detentio (Vazülyetlik) 
 
712
1. Kavramsal Belirleme 
 
712
2. Zilyetlik Korumasından Yararlandırılan Vazülyetler 
 
714
b. Yed–i Emin (Güvenilir El) 
 
715
e. Uzun Süreli Kira Hakkı Sahibi 
 
716
II. ZİLYETLİK TÜRLERİ 
 
719
A. Aslî (Bağımsız) Zilyetlik–Ferî (Bağımlı) Zilyetlik 
 
720
B. Dolaysız Zilyetlik–Dolaylı Zilyetlik 
 
720
C. Haklı Zilyetlik–Haksız Zilyetlik 
 
721
D. İyiniyetli Zilyetlik–Kötüniyetli Zilyetlik 
 
721
III. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI 
 
722
c. Hukukî İşlem Yoluyla 
 
724
a. Kısa Elden Teslim (Brevi Manu Traditio) 
 
725
b. Hükmen Teslim (Constitutum Possessorium) 
 
726
IV. ZİLYETLİĞİN KAYBI 
 
727
V. ZİLYETLİĞİN KORUNMASI 
 
728
A. Kuvvet Kullanarak Zilyetliği Koruma 
 
729
B. Zilyetliği Interdictum Yoluyla Koruma 
 
729
I. KAVRAMSAL BELİRLEME 
 
734
II. ROMA MÜLKİYETİNİN TARİHSEL KÖKENİ 
 
737
B. Ius Civile Mülkiyeti (Dominium Ex Iure Quiritium) 
 
741
D. Praetor Mülkiyeti (In Bonis Habere) 
 
744
IV. MÜLKİYET HAKKININ SINIRLANMASI 
 
746
A. Dinsel Hukuk ve Kamu Hukuku Kökenli Sınırlamalar 
 
747
B. Özel Hukuk Kökenli Sınırlamalar 
 
748
1. Komşuluk Hukukundan Doğan Sınırlamalar 
 
748
2. Cautio Damni Infecti 
 
749
C. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 
 
751
V. MÜLKİYET HAKKININ KAZANILMASI 
 
753
1. Sahiplenme (Occupatio) 
 
755
2. Birleşme (Accessio) 
 
757
a. Taşınırla Taşınırın Birleşmesi 
 
757
b. Taşınırla Taşınmazın Birleşmesi 
 
758
c. Taşınmazla Taşınmazın Birleşmesi 
 
758
3. Karışma (Confusio–commixtio) 
 
758
4. Hukukî Tağyir–İşleme (Specificatio) 
 
759
5. Semerelerin Kazanılması 
 
761
D. Kazandırıcı Zamanaşımı (Usucapio) 
 
764
1. Kavramsal Belirleme 
 
764
a. Elverişli Mal (Res Habilis) 
 
767
b. Hukukî Neden (Titulus, Iusta Causa) 
 
769
c. Zilyetlik (Possessio) 
 
770
d. İyiniyet (Bonafides) 
 
771
VI. MÜLKİYET HAKKININ KORUNMASI 
 
772
A. Rei Vindicatio (İstihkak Davası) 
 
773
B. Actio Negatoria in Rem (Müdahalenin Önlenmesi Davası) 
 
774
C. Actio Publiciana in Rem 
 
774
§5. SINIRLI AYNÎ HAKLAR (IURA IN RE ALIENA) 
 
777
1. Taşınmaz Lehine İrtifak Hakları 
 
781
2. Şahıs Lehine İrtifak Hakları 
 
784
a. İntifa Hakkı (Ususfructus) 
 
784
b. Kullanma Hakkı (Usus) 
 
786
c. Sükna, Oturma Hakkı (Habitatio) 
 
786
d. Kölelerin ya da Hayvanların Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı (Operae Servorum vel Animalium) 
 
786
B. Uzun Süreli Kira (Emphyteusis) 
 
787
C. Üst Hakkı (Superficies) 
 
788
D. Rehin Hakkı (Pignus) 
 
789
1. Kavramsal Belirleme 
 
789
Yararlanılan Kaynaklar 
 
795