Sigorta Sözleşmesinde Prim Ödeme Borcu Yrd. Doç. Dr. Şaban Kayıhan  - Kitap

Sigorta Sözleşmesinde Prim Ödeme Borcu

1. Baskı, 
Ağustos 2004
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
299
Barkod:
9789753478298
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
410,00
İndirimli (%76):
99,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Akademik bir çalışmanın ürünü olan bu kitap, Anayasa Mahkemesi'nin KHK/537 ile hususiyle zarar sigortalarına ilişkin getirilen TTK madde 1295/2. fıkrası ve TTK madde 1297/2. fıkrasının iptalinden sonra önem kazanan sorunlara ilişkin bilgileri içeriyor. Alman ve İsviçre hukuku kaynaklarıyla da beslenen araştırma, konunun anahatlarından yola çıkarak ayrıntıları ve yargı kararlarındaki farklılıkları sayfalarında yansıtıyor. Spesifik çalışma niteliğiyle ihtiyaç sahipleri için el altında bulunması gerekli bir kaynak.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sigorta Kavramı
.
Genel Olarak Sigorta Sözleşmesi ve Sözleşmeden Doğan Karşılıklı Hak ve Yükümlülükler
.
Sigorta Primi Kavramı Hukuki Niteliği ve Özellikleri
.
Prim Ödeme Borcunda Temerrüt
.
Prim Ödeme Borcunda Temerrüdün Zarar ve Hayat Sigortaları Bakımından Sonuçları
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
21
Giriş 
25
Birinci BölümSİGORTA KAVRAMI VE GENEL OLARAKSİGORTA SÖZLEŞMESİ
§ 1. SİGORTA KAVRAMI 
27
§ 2. GENEL OLARAK SİGORTA SÖZLEŞMESİ 
31
I. Sigorta Sözleşmesi Kavramı Benzeri Kavramlarla Karşılaştırılması Karakteristikleri ve Tarafları ile Diğer İlgili Kişiler 
31
A. Tanımı Hukuki Niteliği Kurulması Uygulanacak Hükümlere Genel Bakış 
31
1.Tanımı 
31
2. Hukuki Niteliği 
33
3. Sigorta Sözleşmesinin Kurulması 
36
a. Sigorta Sözleşmesinde Şekil 
36
b. Sigorta Poliçesi ve Diğer Sigorta Dokümanları 
38
aa. Genel Olarak 
38
bb. Sigorta Poliçesinin İçeriği 
38
cc. Hukuki Niteliği 
41
aaa. Geçici Sigorta İlmühaberi 
41
bbb. Sigorta Sertifikası 
42
ccc. Zeyilname 
42
4. Uygulanacak Hükümlere Genel Bakış 
43
B. Sigorta Sözleşmesinin Benzeri Kavramlarla Karşılaştırılması ve Karakteristikleri 
44
1. Sigorta Sözleşmesinin Benzeri Kavramlarla Karşılaştırılması 
44
b. Sigorta Sözleşmesi ve Garanti Sözleşmesi 
45
2. Sigorta Sözleşmesinin Karakteristikleri 
46
a. İltihaki (Katılmalı) Bir Sözleşme Olması 
46
b. Azami İyiniyete Dayanan Bir Sözleşme Olması 
48
c. Sosyal Nitelikli Bir Sözleşme Olması 
48
d. Teminat Sözleşmesi Olması 
48
e. Tesadüfe Bağlı “Aléatoire” Bir Sözleşme Olması 
49
f. Sigorta Sözleşmesinin Kişiye Bağlı Sözleşmelerden olması 
49
C. Sigorta Sözleşmesinin Tarafları ve Diğer İlgili Kişiler 
50
1. Tarafları 
50
a. Sigortacı 
50
b. Sigorta Ettiren 
50
2. Diğer İlgili Kişiler 
52
a. Zarar Sigortalarında İlgili Üçüncü Kişiler 
52
aa. Sigortalı 
52
bb. Sigortalı Malı Edinen Kişi 
55
cc. Taşınmaz Üzerinde Rehinli Alacaklı 
55
dd. Trafik Mâli Sorumluluk Sigortasında Zarara Uğrayan Üçüncü Kişiler 
56
b. Hayat Sigortalarında İlgili Üçüncü Kişiler 
57
aa. Riziko Taşıyan Kişi (Sigortalı) 
57
bb. Sigortadan Faydalanan Üçüncü Kişi (Lehdar) 
58
II . Sigorta Sözleşmesinin Unsurları 
59
A. Sigortacı (Insurer) 
59
B. Sigorta Ettiren ve Sigortalı (Insured, Assured / Insurant) 
59
C. Sigorta Menfaati (Insurable Interest) 
59
D. Riziko (Risk) 
60
E. Sigorta Bedeli (Amount Issued) 
63
F. Prim (Premium) 
64
III. Genel Olarak Sigortacı ve Sigorta Ettirenin Sözleşmeden Doğan Borç ve Ödevleri ile Sigorta Sözleşmesinin Son Bulması 
64
A. Genel Olarak Borç ve Ödev Kavramları 
64
B. Sigortacının Borç ve Ödevleri 
65
1. Borçları 
65
a. Sigorta Himayesi (Riziko Taşıma) Borcu 
65
b. Sigorta Poliçesi Tanzim Etme ve Verme Borcu 
69
2. Ödevleri 
71
C. Sigorta Ettirenin Borç ve Ödevleri 
71
1. Borcu – Prim Ödeme 
71
2. Ödevleri 
71
a. İhbar Ödevleri 
71
aa. İhbar Ödevlerine İlişkin Ortak Esaslar 
71
bb. Sözleşmenin Yapılması Sırasındaki İhbar Ödevi 
72
cc. Sözleşmenin Devamı Sırasındaki İhbar Ödevi 
77
aaa. Genel Olarak 
77
bbb. Rizikoyu Ağırlaştırmama Ödevi 
77
ccc. Ağırlaşan Rizikoyu İhbar Ödevi 
78
ddd. Çifte Sigortayı İhbar Ödevi 
82
eee. Sigorta Konusu Menfaatin Devrini İhbar Ödevi 
83
dd. Rizikonun Gerçekleşmesi Sonrasındaki İhbar Ödevi 
83
b. Koruma ve Tedbir Alma Ödevi 
85
c. Muayene Ettirme Ödevi 
87
D. Sigorta Sözleşmesinin Son Bulması ve Zamanaşımı 
88
1.Sigorta Sözleşmesinin Son Bulması 
88
a. Sürenin Sona Ermesi 
88
b. Sigorta Konusunun Ortadan Kalkması 
89
c. Rizikonun Gerçekleşmesi 
89
d. Tarafların Anlaşmaları 
90
e. Taraflardan Birinin Fesih Hakkını Kullanması 
90
f. Acze Düşme 
90
2. Zamanaşımı 
90
İkinci BölümSİGORTA PRİMİ KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ
§ 1. SİGORTA PRİMİ KAVRAMI KONUSU VE HUKUKİ NİTELİĞİ 
93
I. Sigorta Primi Kavramı 
93
A. Sigorta Priminin Tanımı 
93
B. Konusu 
94
II. Hukuki Niteliği 
95
§ 2. PRİM KAPSAMINA GİREN VE GİRMEYEN UNSURLAR 
97
I. Prim Kapsamına Giren Unsurlar 
97
A. Sigorta Vergisi 
97
B. Aidatlar 
97
C. Yan Giderler ve Faiz 
98
II. Prim Kapsamına Girmeyen Unsurlar 
99
§ 3. PRİMİN ÇEŞİTLERİ 
99
I. Genel Olarak 
99
II. Net Prim - Brüt Prim Ayrımı 
99
III. Tek Prim - Dönemsel Prim Ayrımı 
100
IV. İlk Prim - Takip Eden Prim Ayrımı 
101
A. Kavram ve Tanımı 
101
B. Özel Durumlar 
103
1. Sözleşme Değişikliği ve Yenilenmesine İlişkin Hâller 
103
a. Genel Olarak 
103
b. Yeni Bir Rizikonun Sigorta Kapsamına Alınması 
105
c. Sigorta Bedelinde Değişiklikler 
106
d. Sigorta Konusunda Değişiklikler 
107
e. Sigorta Sözleşmesi Süresinde Değişiklikler 
107
f. Sözleşmenin Taraflarında Değişiklikler 
107
g. Prim Miktarının Değişmesi 
108
2. Primin Ödenmesinde Ek Süre Tanınması 
108
3. Geçici Himaye 
109
§ 4. PRİME EGEMEN OLAN İLKELER VE PRİM MİKTARININ BELİRLENMESİ 
110
I. Primin Rizikoya Uygun Olması İlkesi 
110
A. Genel Olarak 
110
B. Sigorta Sözleşmesi Öncesinde Primin Rizikoyla Uygunluğu 
111
C. Sigorta Sözleşmesi Süresi İçinde Primin Rizikoyla Uygunluğu 
112
1. Genel Olarak 
112
2. Rizikonun Ağırlaşmasının Prime Etkisi 
114
3. Rizikonun Hafiflemesinin Prime Etkisi 
114
4. Rizikonun Aynı Anda Ağırlaşması ve Hafiflemesinin Prime Etkisi 
117
5. Rizikonun İmkânsızlaşmasının Prime Etkisi 
118
a. Genel Olarak 
118
b. Rizikonun Başlangıçta İmkânsız Olması 
118
c. Rizikonun Sözleşme Sonrası İmkânsızlaşması 
119
II. Primin Bölünebilirliği İlkesi 
120
A. Genel Olarak 
120
B. Hukukumuzdaki Durum 
121
C. Yabancı Hukuklardaki Durum 
123
1. Alman Hukuku 
125
3. Common Law Uygulaması 
125
a. Kara Sigortalarında 
125
aa. Genel Kural 
125
bb. İstisnalar 
126
aaa. Genel Olarak 
126
bbb. Var Olmayan İptal Edilen Geçersiz Olan veya Geçersiz Sayılabilen Poliçeler 
126
ccc. Hukuka Aykırı Poliçeler 
127
b. Deniz Sigortalarında 
127
III. Primin Belirlenmesine Etkili Olan Diğer İlkeler 
129
A. Genel Olarak 
129
B. Primin Yeterliliği İlkesi 
130
C. Primde Adalet İlkesi 
130
D. Primin Ekonomik Ölçülerde Olması İlkesi 
130
E. Primin Güvenliği Teşvik İlkesi 
130
IV. Prim Miktarının Belirlenmesi 
131
A. Genel Olarak 
131
B. Hukukumuzdaki Durum 
132
C. Alman Hukukundaki Durum 
134
§ 5. PRİM ALACAKLISI VE PRİM BORÇLUSU 
135
I. Prim Alacaklısı 
135
II. Prim Borçlusu 
137
A. Genel Kural 
137
B. İstisnalar 
139
1. Başkası Hesabına Sigorta 
139
2. Sigorta Süresi İçinde Menfaat Sahibinin Değişmesi 
140
a. Mal Sigortalarındaki Durum 
140
aa. Genel Olarak 
140
bb. Sigortanın Devrinin Primler Açısından Durumu 
142
cc. Sigortalı Malın Sahibinin Değişmesinde Sigorta ve Prim Borcunun İntikal Etmediği Hâller 
143
b. Hayat Sigortalarındaki Durum 
144
C. Üçüncü Kişinin Prim Borcunu Ödemesi Durumu 
146
§ 6. PRİMİN ÖDEME ZAMANI 
149
I. Hukukumuzdaki Durum 
149
A. İlk Prim 
149
1. Genel Olarak 
149
2. Sigorta Himayesinin Başlangıcı Bakımından Primin Önemi 
149
a. Şekli (Formel) Sigorta Süresi Bakımından Primin Önemi 
149
b. Maddi (Material) Sigorta Süresi Bakımından Primin Önemi 
150
aa. Genel Olarak 
150
bb. Maddi Sürenin Başlangıcı 
150
aaa. Kural 
150
bbb. İstisnalar 
151
aaaa. Yasal İstisna 
15 1
bbbb. Sözleşmesel İstisna 
151
cc. Sigorta Himayesinin Başlamasından Önceki Durum 
152
c. Teknik Sigorta Süresi Bakımından Primin Ödenmesi 
153
d. Süreler Arasındaki İlişki 
153
B. Takip Eden Primler 
153
II. Alman Hukukundaki Durum 
156
A. Genel Olarak 
156
B. İlk Prim 
156
C. Takip Eden Primler 
159
§ 7. PRİMİN İFA YERİ İFA ŞEKLİ VE PRİM ÖDEME BORCUNUN SONA ERMESİ İLE PRİM ALACAKLARINDA ZAMANAŞIMI 
159
I. Primin İfa Yeri 
159
II. Primin İfa Şekli 
162
B. İstisnalar 
165
1. Prim Borcu Karşılığında Senet Verilmesi veya Bir Alacağın Devri 
165
2. Diğer Ödeme Şekilleri 
170
b. Havale ile Ödeme 
172
aa. Genel Olarak 
172
bb. Banka veya Posta Havalesi 
173
cc. Bankaya Otomatik Ödeme Talimatı Verilmesi 
174
dd. İnternet Havalesi ile Ödenmesi 
175
ee. EFT. ile Ödenmesi 
175
c. Elektronik Para (Kaydî Para) ile Ödenmesi 
176
III. Primin Yabancı Para ile Ödenmesi 
178
§ 8. PRİMİN SİGORTA ETTİRİLMESİ PROBLEMİ 
180
Üçüncü BölümPRİM ÖDEME BORCUNDA TEMERRÜT
§ 1. GENEL OLARAK TEMERRÜT KAVRAMI 
183
§ 2. SİGORTA PRİMİNİN ÖDENMEMESİ DURUMUNDA TEMERRÜDÜN ŞARTLARI 
184
I. Karşılaştırmalı Hukuktaki Durum 
184
A. Alman Hukukundaki Durum 
184
1. Genel Olarak 
185
a. Primin Zamanında ve İfa Yerinde Ödenmemiş Olması 
185
b. İlk Primin Ödenmemesinde Kusurun Etkisi 
185
3. Takip Eden Prim Yönünden Temerrüdün Şartları 
186
a. Genel Olarak 
186
b. Kusur 
186
c. Sigorta Ettirene İhtar Yapılması Keyfiyeti 
187
aa. Genel Olarak 
187
bb. İhtarın Şekli 
187
cc. İhtarın İçeriği 
188
aaa. Genel Olarak 
188
bbb. Ek Süre Tanınması 
188
ccc. Yasal İmkânların Hatırlatılması 
188
ddd. Prim Borcunun Somutlaştırılması 
189
dd. İhtarın Muhatabı 
190
ee. İhtarın Yapılma Zamanı 
19 0
ff. İhtarın Ulaşması 
190
gg. İspat Külfeti 
191
B. İsviçre Hukukundaki Durum 
191
1. Genel Olarak 
191
2. Prim Borcunda Temerrüdün Şartları 
192
a. Prim Borcunun Muaccel Olması 
192
b. Sigorta Ettirene İhtar Çekilmesi 
193
aa. Genel Olarak 
193
bb. İhtarın Şekli 
194
cc. İhtarın İçeriği 
194
dd. İhtarın Muhatabı 
195
ee. İhtarın Yapılma Zamanı 
195
ff. İhtarın Ulaşması 
196
c. İhtar Edilen Sürenin Bitimine Kadar Prim Borcunun Ödenmemesi 
196
3. Ödenmemeye Rağmen Temerrüdü Durduran Hâller 
197
a. Sigorta Ettirenin Kusursuz Olarak Ödemede Gecikmesi 
197
b. Sigortacının Kendi Edimini Henüz İfa Etmemiş veya İfayı Teklif Etmemiş Olması 
197
II. Türk Hukukundaki Durum 
198
A. Genel Olarak 
198
B. TTK. m. 1295/f.2 ile m. 1297/f.2’nin Anayasa Mahkemesi’nce İptali ile Sonuçlanan Süreç 
199
C. KHK./537 ve Anayasa Mahkemesi’nin TTK. m. 1295/f.2 ve 1297/f.2’yi İptal Etmesinden Önceki Durum 
202
1. KHK./537’den Önceki Hukuki Durum 
202
2. KHK./537 ile Getirilen Hukuki Durum 
203
D. Anayasa Mahkemesi’nin TTK. m. 1295/f.2 ve 1297/f.2’yi İptal Etmesinden Sonraki Durum 
206
1. Genel Olarak 
206
2. Yargıtay Uygulaması 
206
3. Öğretideki Görüşler 
212
4. Değerlendirme ve Kanaatimiz 
214
E. Güncel Durum Açısından Hukukumuzda Prim Ödeme Borcunda Temerrüdün Koşulları 
221
1. Prim Ödeme Borcunun Muacceliyeti 
221
a. Genel Olarak 
221
b. İlk ya da Tek Prim Açısından Muacceliyet 
222
c. Takip Eden Primler Yönünden Muacceliyet 
223
2. İhtar 
223
a. İlk veya Tek Prim Açısından 
223
b. Takip Eden Primler Açısından 
223
aa. Bir Yıldan Uzun Süreli Hayat Sigortaları Bakımından 
223
bb. Mal (Zarar) Sigortaları Bakımından 
225
3. Prim Borcunun Temerrüdünde Kusurun Rolü 
227
Dördüncü BölümPRİM ÖDEME BORCUNDA TEMERRÜDÜN SONUÇLARI
§ 1. TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELERDE TEMERRÜDÜN GENEL SONUÇLARI 
229
§ 2. ZARAR SİGORTALARINDA PRİM BORCUNDA TEMERRÜDÜN SONUÇLARI 
232
I. Karşılaştırmalı Hukuktaki Durum 
232
1. Genel Olarak 
232
2. Sigortacının Edimini İfada Serbest Kalması 
232
a. Genel Olarak 
2 32
b. Edimin İfasında Serbestliğin Başlangıcı ve Sonu 
233
aa. İlk (Veya Tek) Prim Yönünden 
233
bb. Takip Eden Prim Yönünden 
233
3. Temerrüt Hâlinde Sigorta Sözleşmesinin Âkıbeti 
235
a. İlk (Veya Tek) Prim Yönünden 
235
aa. Sözleşmeden Dönme 
235
aaa. Genel Olarak 
235
bbb. Sözleşmeden Açık Bir Beyanla Dönme 
235
ccc. Sigortacının Yasal Karine Gereği Sözleşmeden Dönmüş Sayılması 
236
bb. Sözleşmeden Dönmenin Etkileri 
237
b. Takip Eden Primler Yönünden 
238
aa. Sözleşmenin Feshi İhbarı 
238
aaa.Genel Olarak 
238
bbb. Feshi İhbarın Şartları 
238
aaaa. İhtardan Sonra Feshi İhbarda Bulunulması 
23 8
bbbb. İhtarla Birlikte Feshi İhbarda Bulunulması 
238
ccc. Feshi İhbarın Etkileri 
239
ddd. Sözleşmenin Yeniden Canlanması 
239
bb. Takip Eden Primler Yönünden Temerrüdün Sonuçlarının Doğmaması 
240
aaa. Sigortacının Sarf-ı Nazar Etmesi 
240
bbb. Doğruluk ve Güven İlkesi (Dürüstlük Prensibi) 
241
ccc. Ek Süre Tanınması 
241
ddd. Sözleşmenin Askıda Kalması 
242
B. İsviçre Hukukundaki Durum 
242
1. Sigortacının Edimini İfada Serbest Kalması 
242
a. Genel Olarak 
242
b. Edim İfası Serbestliğinin Başlangıç ve Sonu 
242
aa. İlk Prim Yönünden 
242
bb. Takip Eden Primler Yönünden 
243
c. Sözleşmenin Âkıbeti 
244
aa. Sözleşmeden Dönme 
244
bb. Dönmenin Hukuki Sonuçları 
245
aaa. Sözleşmenin Sona Ermesi 
245
bbb. Primin Durumu 
245
d. Sigortacının İfayı Talep İmkânı 
246
e. Sözleşmenin Yeniden Canlanması 
247
II. Türk Hukukundaki Durum 
247
A. Genel Olarak 
247
B. Sigortacının Edimini İfada Serbest Kalması 
248
1. İlk Prim Yönünden 
248
2. Takip Eden Primler Yönünden 
250
C. Sözleşmenin Âkıbeti 
251
§ 3. HAYAT SİGORTALARI BAKIMINDAN PRİM ÖDEME BORCUNDA TEMERRÜDÜN SONUÇLARI 
255
I. Genel Olarak 
255
II. Prim Borcunun Başlangıçta Ödenmemesi (İlk veya Tek Primin Ödenmemesi) 
257
III. Primlerin Ödenmemesi Sebebiyle Sigorta Sözleşmesinin Feshi 
257
A. Bir Yıldan Uzun Süreli Hayat Sigortası Sözleşmelerinde Fesih Şekli 
257
B. Bir Yıldan Kısa Süreli Hayat Sigortası Sözleşmelerinde Fesih Şekli 
259
A. Genel Olarak 
259
B. Sigorta Ettirenin Serbest Fesih (İştira) Hakkı 
259
1. Genel Olarak 
259
2. Serbest Fesih Hakkının Kullanılmasının Koşulları 
260
a. Sigorta Sözleşmesinin Niteliğine İlişkin Koşul 
260
b. Sözleşme Süresine İlişkin Koşul 
260
c. Hakkın Kullanılış Tarzına İlişkin Koşul 
261
3. Serbest Fesih Hakkının Kullanılmasının Sonuçları 
262
a. Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi 
262
b. Sigorta Ettirene İştira Bedelinin Ödenmesi 
262
C. Ücretsiz Sigorta (Sigorta Poliçesinin Tenzili) 
263
D. Sigorta Ettirenin Sigortacıdan Borç Para İsteme Hakkı 
265
1. Genel Olarak 
265
2. Borç Para İsteme Hakkının Koşulları 
266
a. Sigorta Sözleşmesinin Niteliğine İlişkin Koşul 
266
b. Sözleşme Süresine İlişkin Koşul 
267
3. Borç Para Verme İşlemi ve Sonuçları 
267
Sonuç 
269
EK (DVVG.)Alman Sigorta Sözleşmesi Kanunu’nun (DVVG.) Sigorta Ettirenin Görevleri ve Primle İlgili Önemli Hükümleri 
277
Kullanılan Kaynaklar 
283
Kavramlar Dizini 
293