Devletlerin Gemilere Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri Dr. Hakan Selim Canca  - Kitap

Devletlerin Gemilere Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri

1. Baskı, 
Ocak 2015
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
316
Barkod:
9789750231551
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
425,00
İndirimli (%55):
193,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Deniz hukukunun düzenlenmesi çabasında en önemli hususların başında, denizlerdeki yetki paylaşımı gelmektedir. Uluslararası hukukun en köklü kurallarından olan açık denizlerin serbestliği ilkesi ile bayrak devletlerinin kendi gemileri üzerindeki münhasır yetkisi gibi kavramlar, zayıf devletlerin hak ve menfaatlerinin korunması yönünde başvurabilecekleri önemli dayanakları teşkil etmektedir. Uluslararası deniz hukukunda, denize kıyısı olsun veya olmasın tüm devletlere açık denizlerde kendi bayraklarını taşıyan gemilere seyrüsefer yaptırma hakkı tanınmakla birlikte; devletlere, açık deniz özgürlükleri, deniz güvenliği ve emniyeti, diğer devletlerin hakları ve yetkileri, denizlerdeki canlı ve cansız kaynaklar, denizaltındaki kültürel varlıklar, küresel deniz ticareti ve deniz çevresinin korunması gibi pek çok konuda yükümlülüklerde getirilmiştir.
Çalışmamızda, devletlerin gemiler üzerindeki müdahale yetki ve yükümlülükleri, uluslararası deniz hukukunun barış ve savaş zamanı kural ve düzenlemeleri kapsamında ele alınmıştır. Her ne kadar Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi genel olarak uluslararası deniz hukukuna ilişkin temel çatıyı oluştursa da, savaş zamanı ortaya çıkacak olan, düşmanca hareketler, tarafsızlık, hedef ayrımı gibi birçok kavram konusunda bu sözleşme tamamen kayıtsız kalmaktadır ve deniz savaş hukuku farklı sözleşmeler ve rehber niteliğindeki çalışmalarla düzenlenmeye çalışılmaktadır. Çalışmamızda, deniz savaş hukukukapsamında devletlerin farklı konum ve statüdeki gemiler üzerindeki müdahale yetkileri, değişen şartlara göre ele alınmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Deniz Kamu Hukuku
.
Deniz Savaş Hukuku
.
Deniz Güvenliği
.
PSI Prensipleri
.
San Remo Rehberi
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
Acknowledgements 
Kısaltmalar 
Giriş 
I. DENİZLERDEKİ ÖZGÜRLÜKLER VE DEVLETLERİN GEMİLERE MÜDAHALE YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN GENEL ÇERÇEVESİ 
A. Denizlerdeki Özgürlükler ve Bayrak Devleti Kuralı 
1. Mare Liberum Prensibi 
2. Deniz Hukukunun Kodifikasyon Sürecinde Uluslararası Toplumun Denizlerin Serbestliği İlkesine Yaklaşımı 
3. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesinin Denizlerin Özgürlüğüne İlişkin Düzenlemeleri 
4. Bayrak Devleti Kuralı 
a. Bayrak Devleti Hak ve Yükümlülükleri 
b. Türk Bayrağı Çekme Hakkı ve Yükümlülüğü 
c. Tabiiyetsiz Gemiler 
B. Farklı Deniz Alanlarında Devletlerin Gemilere Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
1. Limanlarda Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Liman Devleti Kontrolü 
aa. Liman Devleti Kontrolünün Genel Çerçevesi 
ab. Liman Devleti Kontrolüne İlişkin Türk Mevzuatı 
b. Limanlarda Müdahaleye İlişkin Türk Mevzuatı 
ba. Limanlar Kanunu 
bb. Limanlar Yönetmeliği 
bc. Liman Devleti Denetimi Yönetmeliği 
2. İç Sularda Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
3. Karasularında Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Karasularından Zararsız Geçiş Hakkı 
aa. Zararsız Geçişin Kapsamı 
ab. Geçişin Zararsız Niteliği 
ac. Kıyı Devletlerine Tanınan Düzenleme Yetkisi 
ad. Kıyı Devletlerinin Müdahale Yetkileri 
4. Boğazlarda Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Uluslararası Seyrüseferde Kullanılan Boğazlardan Transit Geçiş Hakkı 
b. Boğazlardan Zararsız Geçiş Hakkı 
c. Türk Boğazlarından Ticaret Gemilerinin Geçişlerinde Müdahale Yetkisi 
ca. Montrö Boğazlar Sözleşmesi 
caa. Barış Zamanı 
cab. Türkiye’nin tarafsız olduğu savaş zamanı 
cac. Türkiye’nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidine maruz görmesi durumu 
cad. Türkiye’nin muharip olduğu savaş zamanı 
cb. Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü 
5. Bitişik Bölgede Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
6. Kıta Sahanlığında Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
7. Münhasır Ekonomik Bölgede Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Türkiye’nin Münhasır Ekonomik Bölgeye İlişkin Uygulaması 
b. Arctic Sunrise Davası 
ba. Olayın Genel Çerçevesi 
bb. Uyuşmazlığa Neden Olan Olaylar 
bc. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Mahkemesinin Değerlendirmesi 
8. Takımada Sularında Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
9. Açık Denizlerde Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Sıcak Takip (Kesintisiz Takip) Hakkı 
aa. Sıcak Takip Hakkını Kullanmaya Yetkili ve Takibe Konu Olabilecek Vasıtalar 
ab. Sıcak Takip Hakkının Başlama Mevkii 
ac. Sıcak Takip Hakkının Başlama Zamanı 
ad. Sıcak Takip Hakkının Sona Ermesi 
ae. Sıcak Takibin Haklı Gösterilememesi Durumu 
af. Sıcak Takip Uygulanan Geminin Direnmesi Durumu 
b. Ziyaret Hakkı 
c. Devletlerin Denizde Meşru Müdafaa Hakkı 
10. Müşterek Kalkınma Rejimlerinin Uygulandığı Deniz Alanlarında Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
II. DENİZ GÜVENLİĞİNİN TESİSİNDE DEVLETLERİN GEMİLERE MÜDAHALE YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
A. Deniz Güvenliği Kavramının Genel Çerçevesi 
1. Kolektif Güvenlik Kavramı 
2. Deniz Güvenliğinin Tesisinde İşbirliği Kapsamında Müdahale 
B. Deniz Güvenliğine Yönelik Tehditlerde Devletlere Tanınan Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
1. Deniz Haydutluğu ve Gemilere Karşı İşlenen Silahlı Soygun Eylemlerinin Önlenmesine Yönelik Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Deniz Haydutluğu ve Gemilere Karşı İşlenen Silahlı Soygun Eylemleri Suçunun Genel Çerçevesi 
b. Suçun Bastırılmasına Yönelik Uluslararası Çabalar ve Devletlere Tanınan Müdahale Yetkileri 
ba. Birleşmiş Milletler 
bb. IMO 
bc. NATO 
bd. Avrupa Birliği (AB) 
be. Uluslararası Polis Teşkilatı (INTERPOL) 
c. Suç Üzerinde Devletlerin Yargılama Tesisi 
2. Denizde İşlenen Terör Eylemlerinin Önlenmesine Yönelik Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. 1988 Tarihli Denizde Seyrüsefer Emniyetine Yönelik Kanunsuz Eylemlerin Bastırılması (SUA) Sözleşmesi 
b. 1988 Tarihli Kıta Sahanlığında Bulunan Sabit Platformların Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Protokol (1988 SUA Protokolü) 
c. SUA Sözleşmesinin 2005 Protokolü 
3. Kanunsuz Silah Transferi ve Kitle İmha Silahlarının Yayılımının Önlenmesi Kapsamında Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Devletler Arasında Deniz Yoluyla Silah Transferinin Önlenmesine İlişkin Çabalar 
b. Kitle İmha Silahlarının Yayılımının Önlenmesi Konusundaki Uluslararası Düzenlemeler 
ba. Yayılım Güvenliği İnisiyatifi (PSI) 
baa. PSI ile Bayrak Devletlerine Getirilen Yükümlülükler 
bab. Devletlerin Limanlarında, İçsularında ve KarasularındaPSI’nin Uygulanması 
bac. Bitişik Bölgede PSI’nin Uygulanması 
bad. Açık Denizlerde Ziyaret Hakkı Kapsamında PSI’nin Uygulanması 
bb. BM Güvenlik Konseyinin 1540 sayılı Kararı 
bc. Yayılmanın Önlenmesi Kapsamında Yapılan İkili Anlaşmalar: 
bd. 2005 SUA Protokolü Düzenlemeleri 
4. Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Deniz Yoluyla Gayri Meşru Trafiğinin Engellenmesi Çerçevesinde Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. DHS Düzenlemeleri 
b. Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 
c. Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin 17. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Deniz Yoluyla Yapılan Kaçakçılıkla Mücadele Anlaşması 
d. ABD Mevzuatı 
5. Deniz Yoluyla Yapılan Göçmen Kaçakçılığının Önlenmesi Kapsamında Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Suçun Tanımı ve Kapsamı 
b. Devletlere Tanınan Müdahale Yetkileri 
c. Müdahaleye Yetkili Otoriteler ve Vasıtalar 
d. Uluslararası İşbirliği Koşulu 
e. Müdahalede Dikkate Alınması Gereken Emniyet Tedbirleri 
f. Konuya İlişkin ABD Uygulaması 
6. Kanunsuz Balıkçılığın Engellenmesi Çerçevesinde Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Açık denizlerde balık avlama faaliyetleri 
b. Münhasır Ekonomik Bölgede Balık Avlama Faaliyetleri 
c. 1995 BM Balık Stokları Anlaşması 
ca. Bayrak Devletleri Yükümlülükleri 
cb. İşbirliği Koşulu 
cc. Yapılacak Müdahalelerin Çerçevesi 
7. Deniz Çevresine Zarar Verilmesinin Önlenmesine Yönelik Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
a. Bayrak Devleti Müdahale Yetkileri 
b. Liman Devleti Müdahale Yetkileri 
c. Kıyı Devleti Müdahale Yetkileri 
d. Gemilere Müdahalede İcra Yetkilerinin Kullanılması 
e. Yabancı Gemilerin Araştırılması 
f. İcra Tedbirlerinden Doğan Hukuki Sorumluluk 
g. Deniz Çevresinin Korunmasında Müdahale Yetkilerine İlişkin Türk Mevzuatı 
ga. 2872 sayılı Çevre Kanunu 
gb. 5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun 
gc. Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü 
gd. Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Uygulama Yönetmeliği 
h. Deniz Çevresinin Korunmasında Müdahale Yetkilerine İlişkin Avrupa Birliği Mevzuatı 
8. Açık Denizlerden İzinsiz Radyo Yayınlarının Engellenmesi Kapsamında Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
C. Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu (ISPS Kodu) Kapsamında Öngörülen Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
1. ISPS Kodunun Tarihçesi ve Amacı 
2. ISPS Kodunun Uygulama Alanı ve Gemilere Müdahaleyi Öngören Düzenlemeleri 
3. Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu Uygulama Yönetmeliği 
D. Güvenliğin Tesisinde Bilgi Toplama Faaliyetleri ve Bu Kapsamında Gemilere Müdahale 
1. Deniz Teşhis Bölgeleri 
2. Uzun Mesafe Teşhis ve Takip (LRIT) Sistemi 
3. Deniz Alanı Farkındalığı (MDA) 
4. Avrupa Sınır Gözetleme Sistemi (EUROSUR) 
E. Konteyner Güvenliği Çerçevesinde Müdahale Yetki ve Yükümlülükleri 
1. Konteyner Güvenlik İnisiyatifi 
2. Avrupa Komisyonu Düzenlemeleri 
3. Küresel Ticaretin Düzenlenmesi ve Güvenliğinin Arttırılmasına Yönelik Standartlar Çerçevesi 
F. Denizde Yardımlaşma Yükümlülüğü Kapsamında Müdahale Yükümlülüğü 
1. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesinde Öngörülen Yardımlaşma Yükümlülüğü 
2. İlgili Uluslararası Sözleşmeler Kapsamında Denizde Yardımlaşma Yükümlülüğü 
3. IMO’nun Denizde Kurtarılan Kişilere Uygulanacak Muameleye İlişkin Emniyet Önlemleri ve Uygulamalarının Gözden Geçirilmesi Kararı 
4. Denizde Yardımlaşma Yükümlülüğü Konusundaki Türk Mevzuatı 
III. SAVAŞ GEMİLERİ VE DENİZ SAVAŞ HUKUKU ÇERÇEVESİNDE DEVLETLERİN GEMİLERE MÜDAHALE YETKİLERİ 
A. Savaş Gemilerine İlişkin Genel Hukuki Çerçeve 
1. Savaş Gemisinin Tanımı 
2. Savaş Gemilerinin Dokunulmazlığı 
3. Savaş Gemilerinin Zararsız Geçiş Hakkı 
a. Korfu Kanalı Davası 
c. DHS Düzenlemeleri ve Sonrasındaki Uygulama ve Yaklaşımlar 
d. Türkiye Uygulaması 
4. Savaş Gemilerinin Boğazlardan Geçiş Hakkı 
a. DHS ve Savaş Gemilerinin Boğazlardan Geçiş Hakkı 
b. Türk Boğazları ve Montrö Sözleşmesi 
ba. Barış Zamanında Savaş Gemilerinin Boğazlardan Geçişi 
bb. Türkiye’nin Tarafsız Olduğu Savaş Zamanında Savaş Gemilerinin Boğazlardan Geçişi 
bc. Türkiye’nin Muharip Olduğu Savaş Zamanında Savaş Gemilerinin Boğazlardan Geçişi 
bd. Türkiye’nin Kendisini Pek Yakın Bir Savaş Tehlikesi Tehdidine Maruz Görmesi Durumunda Savaş Gemilerinin Boğazlardan Geçişi 
be. Montrö Sözleşmesinin Feshi Durumunda Türk Boğazlarından Savaş Gemilerinin Geçişinin Tabi Olacağı Durum ve Türkiye’nin Müdahale Yetkileri 
bea. Geçişin Tabi Olacağı Durum 
beb. Türkiye’nin Müdahale Yetkileri 
5. Savaş Gemilerinin Takımada Sularından Geçiş Hakkı 
6. Münhasır Ekonomik Bölgedeki Askeri Faaliyetler 
7. Savaş Gemilerinin Yabancı İç Sular ve Limanlardaki Faaliyetleri 
8. Askeri Gemilerce Diğer Devletlerin Deniz Alanlarında Gerçekleştirilen İstihbarat Faaliyetleri 
9. Yarı Kapalı Denizlerdeki Askeri Faaliyetler 
B. Deniz Savaş Hukuku Kapsamında Gemilere Yönelik Müdahale Yetkileri 
1. Deniz Savaş Hukuku ve Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 
2. Deniz Savaşlarına İlişkin Uygulanabilir Hukuk Kuralları 
3. Deniz Savaş Hukukunun Düzenlenmesine Yönelik Çabalar 
4. Deniz Savaşlarında Tarafsızlık 
a. Tarafsızlık Statüsünün Birleşmiş Milletler Sisteminde Geçerliliği 
b. Tarafsız Deniz Alanlarında Yasaklanan Faaliyetler 
c. Tarafsız Devletlerin Deniz Egemenlik Alanlarına Girilmesine İlişkin Yetkileri 
d. Kontrabant Taşıyan Tarafsız Gemilere İlişkin Kurallar 
da. Kontrabant Taşıyan Tarafsız Gemilere El Konulması 
db. Kontrabant Taşıdığından Şüphelenilen Tarafsız Gemilere Müdahale Yetkisi 
5. Deniz Savaşlarında Korunan Statüsü 
a. Saldırı Düzenlenmesi Yasaklanan Gemi ve Uçaklar 
b. Saldırı Düzenlenmesi Yasaklanan Düşman Gemileri 
c. Hastane Gemilerinin Statüsü 
C. Denizdeki Silahlı Çatışmalara Uygulanabilecek Uluslararası Hukuka İlişkin San Remo Rehberinde Yer Alan Gemilere Müdahale Yetkilerine İlişkin Hususlar 
1. San Remo Rehberinin Tarihçesi 
2. San Remo Rehberinin Kapsamı ve Uygulama Alanı 
3. San Remo Rehberinde Yer Alan Genel Kurallar 
a. Denizdeki Silahlı Çatışmalarda Hukuk Kurallarının Uygulanması 
b. Denizdeki Silahlı Çatışmalarda Meşru Müdafaa 
c. Deniz Savaşlarının Alanları 
4. Harekat Bölgelerine İlişkin Düzenlemeler 
a. Tarafsız Sularda Müdahale Yetkisi 
b. Uluslararası Boğazlar ve Takımada Deniz Yolları 
c. Münhasır Ekonomik Bölge ve Kıta Sahanlığı 
5. Hedef Ayırımı Kuralları 
a. Saldırıdan Muaf Düşman Vasıtaları 
aa. Hastane Gemileri 
ab. Düşman Ticari Vasıtaları 
ac. Düşman Savaş Gemileri 
b. Tarafsız Ticari Vasıtalar ve Sivil Hava Araçları 
6. Deniz Savaşlarının Metod ve Yöntemleri 
a. Abluka 
aa. Ablukanın Deklere Edilmesi 
ab. Ablukanın Şartları ve Abluka Kapsamında Gemilere Müdahale Yetkisi 
b. Aldatma, Savaş Hileleri ve Hainlik 
ba. Aldatma ve Savaş Hileleri Uygulayan Gemilere Müdahale Edilmesi 
bb. Hainlik 
7. Saldırıya Varmayan Tedbirler 
a. Ticari Vasıtaların Ziyaret Edilmesi ve Aranması 
b. Düşman Vasıtalarının ve Mallarının Ele Geçirilmesi 
c. Tarafsız Ticari Vasıtaların ve Malların Ele Geçirilmesi 
D. Savaş Gemilerince Gerçekleştirilen Müdahalelere İlişkin Anlaşmazlıkların Çözümü 
E. Silahlı Çatışmalarda Görevlendirilen Özel Askeri ve Güvenlik Şirketlerine İlişkin Müdahale Yetkileri 
IV. SONUÇ 
EKLER 
EK-1: Yayılım Güvenlik İnisiyatifi Prensipleri 
EK-2: Denizdeki Silahlı Çatışmalara Uygulanabilecek Uluslararası Hukuka İlişkin San Remo Rehberi 
Kaynakça 
Kavramlar Dizini