SOSYAL SİGORTA TİPLERİ İÇERİSİNDEKİ YERİ
 
I. SOSYAL SİGORTA TİPLERİ 
 
21
1. Sigortanın Zorunluluğu İlkesi 
 
21
2. Sosyal Güvenlik Hukukunda Zorunlu Sigortalılar 
 
24
b. İşçi Olarak Sigortalı Sayılanlar 
 
25
bb. Hizmet Sözleşmesine Göre Çalışan Sigortalılar 
 
25
bbb. Çalışmanın Hizmet Sözleşmesine Dayanması 
 
26
bbba. Bir İşin Görülmesi 
 
28
bbbb. İşin Ücret Karşılığında Yapılması 
 
30
bbbc. Bağımlılık İlişkisinin Bulunması 
 
32
bbc. Çalışmanın İşverene Ait İşyerinde Yerine Getirilmesi 
 
33
bbd. Kanuna Göre Sigortalı Sayılmayan Kişiler Arasında Yer Alınmaması 
 
34
bbda. İşverenin Ücretsiz Çalışan Eşi 
 
34
bbdb. Aynı Konut İçerisinde Yapılan İşlerde Çalışanlar 
 
35
bbdc. Askerlik Hizmetlerini Er ve Erbaş Olarak Yapmakta Olanlar İle Yedek Subay Okulu Öğrencileri 
 
36
bbdd. Yabancı Ülkede Sosyal Sigortaya Tabi Olanlar 
 
37
bbde. Yapım ve Üretim İşlerinde Çalışan Öğrenciler 
 
38
bbdf. İşe Alıştırılmakta Olanlar veya Rehabilite Edilenler 
 
39
bbdg. Bağımsız Çalışanlar ile Devlet Memurlarından 18 Yaşından Küçük Olanlar 
 
39
bbdı. Tarım ve Orman İşlerinde Süreksiz Çalışanlar 
 
39
bbdi. Tarımsal Faaliyette Bulunup Aylık Geliri Düşük Olanlar 
 
40
bbdj. Bağımsız Çalışanlardan Aylık Geliri Düşük Olanlar 
 
41
bbdk. Kamu İdarelerinin Dış Temsilciliklerinde İstihdam Edilenler 
 
41
bbdl. Türkiye’de Büyükelçilik ve Konsolosluklarda Çalışanlar 
 
41
bbdm. Gençlik ve Spor Faaliyetlerinde Geçici Olarak Görevlendirilenler 
 
42
bbdn. Geçici Köy Korucuları 
 
43
bbdo. Ücretsiz İzinli Kamu Görevlileri 
 
43
bbdö. Ev Hizmetlerinde Çalışanlar 
 
43
bc. İşçiler Gibi Sigortalı Sayılan Diğer Kişiler 
 
46
bca. İşçi Sendikaları ve Konfederasyonları ile Sendika Şube Başkanlıkları ve Yönetim Kurullarına Seçilenler 
 
46
bcb. Sanatçılar, Güzel Sanat Kollarında Çalışanlar, Düşünürler ve Yazarlar 
 
46
bcc. Hizmet Sözleşmesine Dayanarak Çalışan Yabancılar 
 
47
bce. Genelev Kadınları 
 
50
bcf. Usta Öğreticiler, Ücret Karşılığı Ders Verenler ile Geçici Personel 
 
50
bcg. Toplum Yararına Çalışma Programından Yararlananlar 
 
51
bch. Banka ve Sigorta Sandıkları Personeli 
 
52
c. Bağımsız Çalışan Olarak Sigortalı Sayılanlar 
 
52
ca. Köy ve Mahalle Muhtarları 
 
53
cb. Gerçek veya Basit Usulde Gelir Vergisi Mükellefi Olanlar 
 
53
cc. Gelir Vergisinden Muaf Olup Esnaf ve Sanatkârlar Siciline Kayıtlı Olanlar 
 
54
ce. Tarımsal Faaliyette Bulunanlar 
 
55
cf. Jokey ve Antrenörler 
 
56
d. Kamu Görevlisi Olarak Sigortalı Sayılanlar 
 
56
e. Kısmen Sigortalı Sayılanlar 
 
58
ea.Tutuklu ve Hükümlüler 
 
58
eb. Aday Çırak, Çırak ve Mesleki Eğitim Gören Öğrenciler ile Stajyer ve Bursiyerler 
 
59
ec. Üniversitelerde Kısmi Zamanlı Çalıştırılan Öğrenciler 
 
60
ed. Harp ve Vazife Malulü Olanlar 
 
61
ef. Yurtdışında Çalıştırılmak Üzere Götürülen Türk İşçileri 
 
61
eg. İş Kaybı Tazminatı Alanlar 
 
62
eh. Taksiciler, Dolmuşçular ve Kısmi Süreli Çalışan Sanatçılar 
 
63
eı. Ek 5. Madde Kapsamında Tarım ve Orman İşlerinde Süreksiz Çalışanlar 
 
63
ej. Ev Hizmetlerinde On Günden Az Çalışanlar 
 
65
C. Şekli (Formel) Sigorta 
 
65
D. Fiili Sigorta İlişkisi 
 
67
E. Geçersiz Sigorta İlişkisi 
 
68
II. İSTEĞE BAĞLI SİGORTA VE SOSYAL SİGORTA TİPLERİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 
 
70
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK KAVRAMI VE KOŞULLARI
 
I. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK KAVRAMI 
 
71
II. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN HUKUKİ NİTELİĞİ 
 
73
III. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN KANUNİ GELİŞİMİ 
 
75
A. 5510 SAYILI KANUN ÖNCESİ DÖNEM 
 
75
2. Bağımsız Çalışanlar Bakımından 
 
80
3. Tarım İşçileri Bakımından 
 
81
4. Tarımda Bağımsız Çalışanlar Bakımından 
 
82
5. Özel Sandıklara Bağlı Olanlar Bakımından 
 
83
B. 5510 Sayılı Kanun Dönemi 
 
84
IV. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALI OLMA KOŞULLARI 
 
84
B. Türkiye’de İkamet Etmek 
 
85
2. Türkiye’de İkamet Etme Koşulu 
 
86
3. Türkiye’de İkamet Etme Koşulunun İstisnaları 
 
88
b. Türkiye’de İkamet Sonrası Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmamış Ülkelerde Bulunan Türk Vatandaşları 
 
88
ba. Bir Süre Türkiye’de İkamet Etmiş Olmak 
 
89
bb. Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Bulunmayan Bir Ülkede Bulunmak 
 
90
bc. Türk Vatandaşı Olmak 
 
92
c. Ülkemiz ile Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Olmayan Ülkelerde İş Üstlenen İşverenlerce Yurt Dışındaki İşyerlerinde Çalıştırılmak Üzere Götürülen Türk İşçileri 
 
94
ca. Yurtdışına Götürülen Kişinin Türk Vatandaşı Bir İşçi Olması 
 
95
cb. İşçinin Çalıştırılmak Üzere Türkiye İle Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmamış Bir Ülkeye Götürülmesi 
 
96
cc. İşverene Ait İşyerinin Türk Kanunlarına Göre Kurulu ve Tescilli Olması 
 
99
d. Çeşitli Kanunlara Tabi İsteğe Bağlı Sigortalılar 
 
100
4. Geçici Görevle Yurtdışında Bulunmanın İsteğe Bağlı Sigortalılığa Etkisi 
 
100
C. Zorunlu Sigortalı Olmamak 
 
102
2. Zorunlu Sigortalı Olmama Koşulunun İstisnaları 
 
103
b. Çalışmanın Otuz Günden Az Olması veya Tam Gün Olmaması 
 
104
D. Kendi Sigortalılığı Nedeniyle Aylık Bağlanmamış Olmak 
 
109
2. Kişiye “Aylık” Bağlanmamış Olması 
 
110
3. Bağlanan Aylığın Kendi Sigortalılığı Sebebiyle Olmaması 
 
111
E. On sekiz Yaşını Doldurmuş Olmak 
 
112
F. Kuruma Başvuruda Bulunmak 
 
113
V. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALI OLABİLECEK ÖZELLİKLİ GRUPLAR 
 
119
A. Kısmen Sigortalı Sayılanlar ve Sigortalı Sayılmayanlar 
 
119
B. İşsizlik Ödeneği Almakta Olanlar ile İş Sözleşmeleri Askıda Kalanlar 
 
121
1. Grev ve Lokavt Sebebiyle İş Sözleşmesi Askıda Kalanlar 
 
121
2. Ücretsiz İzinde Bulunan İşçiler 
 
123
3. İşsizlik Ödeneği Almakta Olanlar 
 
124
4. Kamu İdarelerinde Çalışmakta İken İş Sözleşmeleri Askıda Kalanlar 
 
125
5. Mevsim Ya da Kampanya İşlerinde Çalışanlar 
 
125
C. 5510 Sayılı Kanun’un Yürürlük Tarihinden Önce İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar 
 
128
D. Gelir Vergisinden Muaf Olan Kadın İsteğe Bağlı Sigortalılar 
 
129
E. Taksiciler, Dolmuşçular ve Kısmi Süreli Çalışan Sanatçılar 
 
131
F. Ev Hizmetlerinde Çalışanlar 
 
132
G. Analık İzni Sonrası Ücretsiz İzinli Olanlar İle Kısmi Süreli Çalışanlar 
 
134
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI,
 
I. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI 
 
139
II. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALININ PRİM ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
 
140
B. Prim Ödeme Yükümlüsü 
 
141
C. Ödenecek Prim Tutarları ve Hesaplanması 
 
142
D. Prime Esas Kazanç Beyanı 
 
144
E. Primlerin Ödenme Süresi 
 
145
F. Primlerin Erken Ödenmesi 
 
146
G. Primlerin Süresinde Ödenmemesi 
 
147
İ. Prim Borçlarında Zamanaşımı 
 
155
III. ZORUNLU SİGORTALILIK İLE İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN ÇAKIŞMASI 
 
155
IV. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ 
 
158
B. Sona Erdirme talebinde bulunmak 
 
158
C. Aylık Talebinde Bulunmak 
 
159
D. Sigortalının Ölümü 
 
160
E. Zorunlu Sigortalı Sayılmayı Gerektiren Bir İşte Çalışmaya Başlamak 
 
161
F. İkâmeti Yurtdışına Taşımak 
 
162
G. Yurtdışına Götürülen İşçilerin İşlerinin Son Bulması 
 
163
V. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN SONUÇLARI 
 
164
B. Sigortalılık Süresine Etki Etmek 
 
164
C. Aylık Bağlanmasına Etki Etmek 
 
167
1. Malullük Aylığı Açısından 
 
167
2. Yaşlılık Aylığı Açısından 
 
169
3. Ölüm Aylığı Açısından 
 
172
D. Genel Sağlık Sigortalısı Sayılmak 
 
178
2. İsteğe Bağlı Sigortalının Genel Sağlık Sigortalısı Sayılması 
 
179
a. Prim Ödeme ve Bekleme Süresi 
 
179
b. Belge Gösterme ve Katılım Payı Ödenmesi 
 
183
c. Hizmet Basamakları ve Sevk Zincirine Uyma 
 
184
3. Sağlanan Sağlık Hizmetleri ve Diğer Haklar 
 
185