1. Baskı,
Kasım 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
310
Kitabın Fiyatı:
610,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışmanın temelini, İslam yargılama hukukuna dair klasik eserler oluşturmuştur. Bu çerçevede, Mâverdî'nin Edebü'l-Kâdî, Sadruşşehîd'in Şerhu Edebi'l-kâdî li'l-Hassâf, İbn Ferhûn'un Tebsıretü'l-hükkâm fî Usûli'l-akzıyye ve Minhâcu'l-ahkâm, İbn Simnânî'nin Ravzatü'l-kuzât ve Tarîkü'n-necât ve Trablusî'nin Mu'înü'l-hükkâm fîmâ Yetereddedü Beyne'l-hasmeyni mine'l- Ahkâm isimli eserleri temel kaynak olarak kullanılmıştır. Özellikle Trablusî'nin hakem kararlarının icrasına ilişkin yaklaşımı, çalışmanın merkezine alınmıştır. Bunun yanı sıra, tahkim kurumuna dair hükümlerin incelenmesinde birçok fıkıh eserine başvurulmuştur. Hanefî mezhebinde Serahsî'nin el-Mebsût, Burhâneddin el-Buhârî'nin el-Muhîtü'l-Burhânî fi'l-fıkhi'n-Nu'mânî, İbn Nüceym'in Bahrü'r-Râik, İbn Âbidin'in Reddü'l-Muhtâr Alâ'd-Durri'l-Muhtâr isimli eserleri esas alınmıştır. Ayrıca, Mâlikî mezhebine dair Derdîr'in Şerhu'l- Kebir'i ile Desûkî'nin bu eser üzerine yazdığı Hâşiyetu'd-Desûkî ale'ş-Şerhi'l- Kebîr'i; Şâfiî mezhebinden Remlî'nin Nihâyetü'l-Muhtâc'ı; Hanbelî mezhebinden ise İbn Kudâme'nin el-Muğnî ile Buhûtî'nin Keşşâfu'l-Kınâ' ‘an Metni'l- İknâ' isimli eserleri kullanılmıştır.
Çalışmanın önemli bir bölümünde Mecelle ve UMHK'da düzenlenen tahkim hükümleri incelendiğinden, bu kanunların şerhlerine geniş ölçüde başvurulmuştur. Ayrıca kadı sicillerine yapılan atıflar aracılığıyla tahkim kurumunun tarihi uygulamadaki yansımaları ortaya konulmuştur.
Çalışmada, İslam hukuku kaynaklarındaki görüşlerin modern hukuktaki karşılıklarının açıklanması amacıyla modern hukuka ait kaynaklar da kullanılmıştır. Bu bağlamda, İslam hukukunda mezheplerin görüşlerinin tespitinde başvurulan temel eserler arasında Yavuz Alangoya'nın Medeni Usul Hukukumuzda Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi, Rabi Koral'ın "Hakemliğin Hukukî Mahiyetinin Tayininde Kullanılan Kriterler ve Bir Seminerin Bıraktığı İzlenimler", Ersin Erdoğan'ın Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi isimli çalışmaları yer almaktadır. Modern tahkim yargılamasının içeriği bakımından ise Mustafa Serdar Özbek'in Tahkim Hukuku isimli eserinden geniş ölçüde istifade edilmiştir. Ayrıca, İslam hukukunda benimsenen görüşlerin modern hukukla mukayeseli olarak ortaya konulabilmesi amacıyla yeri geldikçe yargı kararlarına atıfta bulunulmuş ve güncel uygulamaların yansıtılması hedeflenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
Tahkim Yoluyla Uyuşmazlık Çözümü
İslam Hukukunda Tahkim Kurumu
Karşılaştırmalı Hukukta İslami Tahkim Yoluyla Uyuşmazlık Çözümü
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
7
İÇİNDEKİLER
9
KISALTMALAR
15
GİRİŞ
17
1. ÇALIŞMANIN MAHİYETİ VE KAYNAKLARI
17
2. KONUNUN SUNULMASI
21
BİRİNCİ BÖLÜM
TAHKİM YOLUYLA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ
1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE
25
2. UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ
27
2.1. Dava Yoluyla Uyuşmazlık Çözümü
28
2.2. İslam Hukukunda Alternatif Uyuşmazlık Çözümü
30
2.2.1. İslami Uyuşmazlık Çözümünün Hukuki Çerçevesi
32
2.2.2. İslami Sözleşmelere Dair Uyuşmazlıkların Çözümü
33
2.3. Modern Dönemde Alternatif Uyuşmazlık Çözümü
34
2.3.1. Mahkeme Bağlantılı Alternatif Uyuşmazlık Çözümü
35
2.3.2. Adalete Erişim Akımı
39
2.4. İslami Uyuşmazlık Çözümü ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümü
Arasındaki Farklar
40
3. TAHKİM YOLUYLA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ
42
3.1. Tahkimin Tarihi
42
3.1.1. İslam Hukukunda Tahkimin Tarihi
44
3.1.1.1. İslam’ın İlk Dönemlerinde Tahkim
45
3.1.1.2. Osmanlı Devleti’nde Tahkim
49
a. Klasik Dönemde Tahkim
49
b. Tanzimat Dönemi’nde Tahkim
52
3.1.2. Batı Hukukunda Tahkim
55
3.1.2.1. Roma Hukukunda Tahkim
55
3.1.2.2. Batı Hukukunda Tahkimin Gelişimi
58
3.1.3. Mukayeseli Yaklaşımlar
60
3.2. Tahkim Kurumunun Hukuki Niteliği Hakkındaki Farklı Yaklaşımlar
62
3.2.1. Akdî Görüş
64
3.2.2. Kazaî Görüş
65
3.2.3. Karma Nitelik Görüşü
70
3.2.4. Farklı Görüşlerin Değerlendirilmesi
75
3.3. Tahkimin Diğer Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinden Farkları
76
3.3.1. Devlet Yargısından Farkı
76
3.3.2. Arabuluculuktan Farkı
80
3.3.3. Vekâletten Farkı
85
3.4. Tahkimin Türleri
85
3.4.1. Hakem Heyetinin Oluşumuna Göre
86
3.4.1.1. Arızî Tahkim
86
3.4.1.2. Kurumsal Tahkim
86
3.4.2. Uygulanacak Hukuka Göre
87
3.4.2.1. Olağan Tahkim
87
3.4.2.2. Sulhen Tahkim
88
3.4.3. Başvuru Mecburiyetine Göre
89
3.4.3.1. Zorunlu Tahkim
89
3.4.3.2. İhtiyari Tahkim
90
3.5. Tahkim Yolunun Faydaları ve Karşılaşabileceği Engellerin
Değerlendirilmesi
90
3.5.1. Tahkim Yolunun Faydaları
90
3.5.2. Tahkim Kurumunun Karşılaşabileceği Engeller
92
İKİNCİ BÖLÜM
İSLAM HUKUKUNDA TAHKİM KURUMU
1. TAHKİMİN UNSURLARI
95
1.1. Tahkim Sözleşmesi
95
1.1.1. Taraf Ehliyeti
95
1.1.2. İrade Beyanı
97
1.1.2.1. Tahkim Sözleşmesinin Şekli
98
1.1.2.2. Tahkim Şartının Geçerliliği
100
1.1.2.3. Şarta Bağlı Tahkimin Geçerliliği
102
1.1.3. Tahkime Konu Olan Uyuşmazlık
103
1.1.3.1. Uyuşmazlık Konusunun Belirlenmesi
103
1.1.3.2. Tahkime Elverişli Uyuşmazlıklar
105
1.1.4. Tahkimin Esasına Uygulanacak Hukuk
107
1.1.4.1. İslam Hukukunun Normatif Yapısı
108
1.1.4.2. Tahkimin Esasına Uygulanacak Hukukun Tercihi
110
a. Hanefî Mezhebinin Tercih Edilmesi
111
b. Hanefî Mezhebinin Dışında Bir Mezhebin Tercih
Edilmesi
112
c. Bir Kanun veya Standart Metninin Tercih Edilmesi
114
1.1.4.3. Tahkime Uygulanacak Hukuk Seçimi Bakımından İslam
Hukukunun Türk Hukukundaki Karşılığı
115
a. Anasyonel Hukuk Seçiminin Türk Hukukundaki Yeri
115
b. Yabancılık Unsuru Bulunmayan Sözleşmelerde
Yabancı Hukuk Seçiminin Türk Hukukundaki
Karşılığı
116
c. Tahkim Kurumuna Hâkim Olan İrade Serbestisinin
Hukuk Seçimine Etkisi
118
d. İslam Hukukunun Tercihinde Belirliliğin
Sağlanması
120
1.1.5. Tahkim Sözleşmesinin Niteliği
120
1.2. Hakem Sözleşmesi
123
1.2.1. Hakemin Tayin Edilmesi ve Kabulü
124
1.2.2. Hakemlerde Bulunması Gereken Şartlar
125
1.2.2.1. Şahitlik için Gerekli Ehliyet Şartlarına Sahip Olması
126
1.2.2.2. Hukuk Bilgisinin Bulunması
130
1.2.3. Hakem Sayısı
131
1.2.4. Hakemlerin Tabi Olduğu Etik İlkeler
133
1.2.4.1. Hakemler Adil ve Tarafsız Olmalı
133
1.2.4.2. Hakemler Bağımsız Olmalı
135
1.2.4.3. Hakemler Dürüst Olmalı
136
1.2.4.4. Hakemler Mesleğe Yaraşır Şekilde Davranmalı
136
1.2.5. Hakemlik Görevinin Sona Ermesi
137
1.2.5.1. Tarafların İradesiyle Sona Ermesi
137
a. Hakemin Azledilmesi
137
b. Tarafların Sulh Olması
140
1.2.5.2. Hakemlerden Kaynaklanan Sona Erme Sebepleri
140
a. Hakemlikten Çekilme
141
b. Hakemlik Ehliyetinin Kaybedilmesi
142
c. Hakem Kararının Verilmesi
142
1.2.5.3. Tahkim Sözleşmesinin Geçersiz Olduğunun Ortaya
Çıkması
142
1.2.6. Tahkimde Yargılama Giderleri
143
1.2.7. Hakemlerin Ücrete Hak Kazanması
143
2. İSLAM HUKUKUNDA TAHKİM YARGILAMASI
145
2.1. Tahkim Yargılamasının İşleyişi
146
2.1.1. Tahkimde Davanın Açılması
147
2.1.2. Çelişkili Davranma Yasağı
149
2.1.3. Tahkim Yargılamasının Yapıldığı Mekân
151
2.2. Tahkim Yargılamasında Kullanılan Dil
152
2.3. Duruşmaya Hazırlık Evresi
153
2.3.1. Tahkim Yargılamasına Hazırlık İşlemleri
153
2.3.1.1. Görev Belgesinin Düzenlenmesi
154
2.3.1.2. Usuli Zaman Çizelgesinin Hazırlanması
155
2.3.2. Tahkim Yargılamasına Hâkim Olan Temel İlkeler
157
2.3.2.1. Taraflar Arasında Eşitliğin Sağlanması
157
2.3.2.2. Çekişmeli Yargılama İlkesine Riayet Edilmesi
158
2.3.2.3. Hukuki Dinlenilme Hakkının Gözetilmesi
160
2.3.2.4. Nihai Hakem Kararının Adalete Uygun Olması
160
2.4. Tahkim Yargılamasında Tahkikat Aşaması
161
2.4.1. Duruşmaların Düzenlenmesi
161
2.4.2. Delillerin Değerlendirilmesi
162
2.4.2.1. İslam Hukukunda İspat Vasıtaları
163
2.4.2.2. Delil İkamesi için Yeterli Süre Verilmesi
166
2.4.2.3. Hakemin Şahsi Bilgisine Göre Karar Verme Yasağı
166
2.5.1. Hakemin İhtiyati Tedbir Kararı Verme Yetkisi
168
2.5.2. Hakemin Davayı Aydınlatma Görevi
170
3. İSLAM HUKUKUNDA HAKEM KARARI
171
3.1. Nihai Hakem Kararının Şekli Unsurları
172
3.1.1. Hakemin ve Tarafların Kimlik Bilgileri
175
3.1.2. Hakem Kararının Tarihi ve Yeri
175
3.1.3. Davacı ve Davalının Beyan ve Delillerinin Özeti
176
3.2. Sürpriz Karar Verme Yasağı
176
3.3. Hakem Kararının Gerekçesi
177
3.4. Hakem Kararının Verilmesini Takip Eden Süreç
180
3.4.1. Hakem Kararının Kesin Hüküm Etkisi
182
3.4.1.1. Hakem Kararının Olumlu Etkisi
184
3.4.1.2. Hakem Kararının Olumsuz Etkisi
187
3.4.2. Hakem Kararının İlam Niteliği ve İcra Kabiliyeti
189
3.4.2.1. Kararının Verilmesiyle Beraber Hakemlik Yetkisinin
Sona Ermesi
192
3.4.2.2. Hakemin Adli Yardım Talebinde Bulunma Yetkisi
193
3.4.3. Hakem Kararlarının İlam Niteliği Kazanması
195
3.5. Hakem Kararının Denetimi
197
3.5.1. Hakem Kararının İptali
200
3.5.1.1. Tahkim Sözleşmesinin Geçersizliğine İlişkin İptal
Sebepleri
202
3.5.1.2. Hakem Yargılamasından Kaynaklanan İptal Sebepleri
204
3.5.1.3. Hakem Kararından Kaynaklanan İptal Sebepleri
205
3.5.2. Hakemin Mahkeme Tarafından Yetkilendirilmiş Olması Halinde
Denetimin Kapsamı
206
3.5.3. Hakem Kararına Karşı Açılacak İptal Davasının Usulü
207
4. İSLAM HUKUKUNDA SULHEN TAHKİM YOLUYLA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ
208
4.1. Dostane Aracılık Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünün Tarihi
210
4.2. Sulhen Tahkim ve Dostane Aracılık Yolunun Genel Özellikleri
215
4.3. Sulhen Tahkim Yoluna Başvuru
218
4.3.1. Muslihûn Olarak Görev Yapacak Kişilerin Seçilmesi
218
4.3.2. Sulhen Tahkim Yetkisinin Verilmesi
218
4.3.3. Muslihûn Olarak Görev Yapan Hakemlerin Sayısı
219
4.4. Sulhen Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk
220
4.4.1. Sulhen Tahkimde Sözleşmenin Yorumlanması
224
4.4.2. Sulhen Tahkimde Dürüstlük Kuralının Önemi
225
4.4.3. Sulhen Tahkim Yetkisi Olmadan Sulh Sözleşmesi Kurulması
225
4.5. Sulhen Tahkimde Usule Uygulanacak Hukuk
226
4.6. Sulhen Tahkimde Verilen Karar
226
4.6.1. Kararın İcra Edilebilir Hale Gelmesi
227
4.6.2. Hakem Kararının Denetimi
227
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA İSLAMİ TAHKİM YOLUYLA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ
1. GENEL OLARAK
229
2. DİNİ ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNE İHTİYACIN ORTAYA ÇIKIŞI
230
3. ÖZEL HUKUK ALANINDAKİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE İSLAMİ
TAHKİMİN ÖNEMİ
235
3.1. İslam Hukukuna Göre Kurulan Hukuki İşlemler
235
3.2. İslam Hukukuna Göre Kurulan Sözleşmelerde Yorum Problemi
236
3.3. İslami Tahkimin Kamu Yararı Bakımından Önemi
237
3.4. İslami Tahkimin Karşılaştığı Engeller
238
3.5. İslami Tahkimin Etkin ve Uzun Ömürlü Olması için Yapılan Öneriler
240
4. İSLAMİ TAHKİMİN MODERN HUKUK SİSTEMLERİNDE UYGULANMASINA
DAİR ÖRNEKLER
242
4.1. Kanada’da İslami Tahkim
243
4.2. ABD’de İslami Tahkim
246
4.3. Kıta Avrupası’nda İslami Tahkim
248
4.4. Birleşik Krallık’ta İslami Tahkim
251
4.4.1. İslami Tahkimin Ortaya Çıkışı
252
4.4.1.1. Mehirle Alakalı Uyuşmazlıkların Çözümünde İslami
Tahkim
253
4.4.1.2. Dini Boşanma Prosedürü Bakımından İslami Tahkim
254
4.4.1.3. İslami Şeriat Kurulu
255
4.4.2. Arbitration Act 1996 ve İslami Tahkim
257
4.4.4. Hükümet’in Açıklamaları ve İslami Finans Alanındaki Gelişmeler
261
4.4.5. Müslüman Tahkim Divanı
262
4.4.5.1. Müslüman Tahkim Divanı’nın Yargılama Usul Kuralları
264
4.4.5.2. Tahkimin Esasına Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi
267
4.4.5.3. Müslüman Tahkim Divanı’nda Sunulan Alternatif
Uyuşmazlık Çözüm Hizmetleri
267
4.4.6. Birleşik Krallık’ta İslami Tahkime Yönelen Eleştirel Yaklaşımlar
268
4.5. Türkiye’de İslami Tahkim
272
4.5.1. Türkiye’de İslami Tahkim İhtiyacı
273
4.5.1.1. Faizsiz Finans Alanındaki Uyuşmazlıklarda İslami
Tahkim
273
4.5.1.2. Medeni Hukukla Alanındaki Uyuşmazlıklarda İslami
Tahkim
275
4.5.2. Mahkeme Bağlantılı İslami Tahkimin Türk Hukuk Sistemine
Uyarlanma İmkânı
277
SONUÇ
281
KAYNAKLAR
289
Kitabın Fiyatı:
610,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Osmanlı Fetvalarında Ahilik
Ahmet İnanır
Mecelle–i Ahkam–ı 'Adliyye (Ciltli)
Yaşar Güçlü
İslam Kamu Hukuku Ders Kitabı
Melikşah Aydın
İslam Hukukunda Askerlik Yükümlülüğü
Mustafa Ünal
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim