Mekanizma Tekniği

Birinci bölümde amaç okuyucuyu günlük uygulamalarda gördüğümüz mekanizmalarla tanıştırmaktır. Her zaman görülen ancak dikkat etmediğimız yüzlerce mekanizmanın temel topolojik özellikleri anlatılmaya, uzay, mafsai ve serbestlik derecesi kavramlan açıklanmaya çalışılmıştır.

Okuyucuya her türlü mekanizmayı tanıtabilmek için kitabın sadece bu bölümünde uzaysal mekanizmalar da gösterilmiştir. Bu kitap mekanizma tekniği için bir başlangıç kitabı olarak düşünüldüğünden, diğer bölümlerde uzaysal mekanizmalar kapsam dışı bırakılmıştır.

İkinci bölüm kitabın en uzun ve kapsamlı bölümü olan kinematik analizi içermektedir. Düzlemsel mekanizmalarda hareket, hız ve ivme analizi açıklanmıştır. Temel olarak mekanizmada devre kavramı kullanılmıştır Çözüm için ise pergel cetvel ile klasik çözüm kullanıldığı gibi, hesap makinası ile, hazır paket programlar ile ve kullanıcının kendi yazabileceği programlar ile sayısal çözümler gösterilmiştir. Örneklerde AutoCADO. EXCEL ® MathCADO ve VisuaIBASICO paket programları kullanılmış, ADAMS®, WorkingModel® gibi özellikle makinaların kinematik ve dinamik analizi için hazırlanmış paket programları kullanan örnekler kitapta yer almamıştır. Mekanizma tekniğine adım atılırken bu özel programların kullanımı kanımca sakıncalıdır. Bildiğim kadarı ile, mekanizma tekniği problemlerinin çözümünde EXCEL O paket programının kullanımı ilk defa bir kitapta yer almaktadır. Genellikle tüm kişisel bilgisayarlarda mevcut olan EXCELO paket programı kanımca günümüzde her mühendisin çok iyi bilmesi gereken bir programdır. Her türlü mühendislik hesaplamaların kolayca yapılabildiği, tekrar tekrar yapılacak işler için çabayı en aza indiren bir ortam yaratmaktadır. Bu kitapta anlatılanların bu paket programın tüm özelliklerini anlatmayı amaçlamadığı açıktır.

Üçüncü bölümde lineer mekanik sistemler, dişli zincirleri anlatıl­maktadır. Düz ve planet dişli sistemleri kinematik açıdan açıklanmıştır. Ülkemizde dişli konusu makina elemanları derslerinde oldukça detaylı kapsandığından dolayı, dişli profili ve dişli teorisi kapsam dışı bırakılmıştır.

Dördüncü bölümde uygulamada en fazla karşılaşılan basit mekaniz­malar ele alınmıştır. Dört–çubuk, krank–biyel ve kol–kızak mekanizmalarının genel özellikleri açıklanmış ve bu mekanizmalarla ilgili tasarım problemleri analitik yöntemler kullanılarak gösterilmiştir. Dört–çubuk mekanizması tipleri, biyel eğrisi ve özellikleri, dört–çubuk mekanizması eşlenikleri anlatılmıştır. Biyel noktasının yaklaşık doğrusal hareket yapması için krank–biyel ve kol­kızak mekanizmasının tasarımı gösterilmiştir.

Beşinci bölümde kam mekanizmaları ele alınmış, tipleri, hareket diyagramları ve bu hareket diyagramlarını gerçekleştirmek için kam profılinin çıkarılışı geometrik ve analitik olarak anlatılmıştır.

Her bölüm sonunda konu ile ilgili gerekli sayıda problem verilmiştir. Bu problemlerden bazıları konunun uygulaması olduğu gibi, bazıları ise sonunun okuyucu tarafından irdelenmesi içindir. Kitapta oldukça fazla sayıda örnek yer almaktadır. Örneklerin gerçek uygulamalardan olmasına özen gösterilmiştir.