Anonim Şirketlerde Rüçhan Hakkı ve Eşit İşlem Yapma İlkesine Uygunluk Dr. Hande Atmaca Ülkü  - Kitap

Anonim Şirketlerde Rüçhan Hakkı ve Eşit İşlem Yapma İlkesine Uygunluk

1. Baskı, 
Mayıs 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
162
Barkod:
9786253811150
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
400,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Bu eser, anonim şirket genel kurulunda sermaye artırımı kararı alınırken azınlık pay sahiplerinin rüçhan haklarının sınırlandırılması ya da kaldırılması kararının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 357'nci maddesinde düzenlenen eşit işlem yapma ilkesi kapsamında hukuka uygunluğunu incelemektedir. Rüçhan hakkının temel işlevi, şirket sermaye yapısı içerisinde pay sahiplerinin hisse değerleri arasındaki oransal dengenin korunması noktasında kendini gösterir.
Çalışmamızda ‘‘azınlık'' kavramının sadece sayısal bir terimden ibaret olmadığı şirketin organik yapısı içerisinde ciddi şekilde korunması gerekli hukuksal bir statü olduğu özellikle vurgulanmaktadır. Sermaye artırımı kararı alınırken ortaya çıkan süreçte rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması sözkonusu olduğunda azınlık pay sahiplerinin hakları ciddi şekilde zarar görmektedir. Çalışmada, rüçhan hakkının sınırlandırılmasına ya da kaldırılmasına ilişkin genel kurul kararlarının alınmasındaki ‘‘haklı gerekçe'' kavramı örneklendirme yoluyla okuyucuya aktarılırken bu haklı gerekçelerin, nesnelliği ve azınlık hakları üzerindeki etkisi de öğretideki görüşler ışığında tartışılmıştır. Ayrıca rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılmasına ilişkin genel kurul kararlarının alınması sürecinde eşit işlem yapma ilkesinin özünde var olan koruma işlevini uygulamada etkin şekilde yerine getirip getirmediği meselesi de çalışmamızın konusudur.
Çalışmamızın amacı, çoğunluk pay sahiplerinin iradesiyle alınmış olan rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması kararının azınlık pay sahipleri üzerindeki etkisinin hukuksal terimleri açıklamak ve doktrinsel görüşler ile yargı kararlarına değinmek suretiyle eşit işlem yapma ilkesinin hukuksal boyutu çerçevesinde sistematik ve özgün şekilde okuyucuya aktarılmasıdır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Anonim Şirketler
.
Pay ve Pay Sahipleri
.
Eşit İşlem Yapma İlkesi
.
Rüçhan Hakkı
.
Eşit İşlem Yapma İlkesinin Rüçhan Hakkının Sınırlandırılması Ya Da Kaldırılması Kararı Üzerindeki Hukuki Etkisi
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Ön Söz 
7
Kısaltmalar 
15
Giriş 
17
Birinci Bölüm
ANONİM ŞİRKETLER
I. ANONİM ŞİRKETİN TANIMI 
19
A. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Şirketlerin Kuruluşu 
19
1. Anonim Şirketlerin Kuruluş Türleri 
20
a. Ani Kuruluş 
20
b. Tedrici Kuruluş 
20
c. Anonim Şirket Kurucularının Niteliği, Kuruluş Belgeleri ve Kuruluş İşlemleri 
21
aa. Anonim Şirket Kurucuların Sahip Olması Gereken Nitelikler 
21
aaa. Kurucu Olabilme Kriterleri 
21
bbb. Kurucuların Hukuki Sorumlulukları 
22
bb. Kuruluş Belgeleri 
22
aaa. Kuruluş Sözleşmesi 
22
bbb. Kuruluş Dilekçesi ve Diğer Belgeler 
23
cc. Kuruluş İşlemleri 
23
aaa. Sermaye Taahhüdü ve Ödemeler 
23
bbb. Tescil ve İlân 
24
dd. Anonim Şirketlerde Esas Sözleşmenin Asgari Zorunlu İçeriği 
24
aaa. Şirket Unvanı 
25
bbb. Şirket Merkezi ve Şubeleri 
25
II. ŞİRKETİN SERMAYE VE PAYLARI 
25
A. Sermaye Tutarı 
25
1. Payların Nominal Değeri 
26
2. Şirketin Sermaye ve Payları 
26
3. Pay Senetlerin Türleri 
26
4. Şirketin Amaç ve Konusu 
27
5. Yönetim ve Temsil 
28
6. Genel Kurul ve Karar Alma 
28
B. Anonim Şirketin Unsurları 
28
1. Sermaye Unsuru 
28
2. Pay ve Pay Sahipliği 
29
3. Sınırlı Sorumluluk 
29
4. Şirket Organları 
29
5. Sürekli ve Sınırsız Süre 
29
6. Halka Açık Olma 
30
7. Anonim Şirketlerde Sermaye Sistemi 
30
a. Sermaye Sistemi 
30
b. Kayıtlı Sermaye Sistemi 
31
İkinci Bölüm
PAY VE PAY SAHİPLERİ
I. PAY KAVRAMI VE TÜRLERİ 
33
A. Anonim Şirketlerde Pay Kavramının Hukuki Tanımlaması ve Türleri 
33
1. Anonim Şirketlerde Pay Sahipliği 
33
2. Pay Sahibi Olma Yolları 
34
a. Kuruluş Aşamasında 
34
b. Sonradan Pay Sahibi Olmak 
35
B. Pay Devrinin Hukuki Sonuçları 
36
1. Anonim Şirketlerde Pay Devrinin Şirketteki Ortaklık İlişkileri Bakımından Sonuçları 
38
2. Anonim Şirketlerde Pay Devrinin Sınırlandırılması 
38
II. PAY SAHİPLERİNİN HAKLARI 
39
A. Pay Sahiplerinin Maddi Hakları 
42
B. Pay Sahiplerinin Yönetim Hakları 
43
III. PAY SAHİPLERİNİN HAKLARININ SINIRLANDIRILMASI 
43
IV. ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SAHİPLERİNİN YÖNETİM ÜZERİNDE ETKİSİ 
44
A. Anonim Şirketlerde Pay Sahipliği ve Yönetim İlişkisi 
44
B. Azınlık Pay Sahiplerin Hakları 
44
1. Azınlık Haklarının Hukuki Niteliği ve Tanımı 
46
2. Azınlık Haklarının Kullanımında Belirlenen Sınırlar 
47
3. Azınlık ve Çoğunluk Arasında Menfaatler Dengesinin Sağlanması 
49
4. Azınlık Pay Sahiplerinin Haklarına İlişkin Hukuki Düzenlemelerinin Amaç ve Sonuçları 
49
5. Azınlık Pay Sahiplerinin Korunmasında 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Rolü 
50
a. Toplantıya Çağırma ve Gündeme Madde Ekletme Hakkı 
51
b. Ortaklıktan Ayrılma Hakkı 
52
c. Bilgi Alma Hakkı 
52
d. Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı 
53
e. Genel Kurul Kararların İptali 
54
f. Azınlık Pay Sahiplerinin Haklarının Güçlendirilmesi İçin Diğer Bazı Hukuki Mekanizmalar 
55
6. Azınlık Pay Sahiplerinin Haklarının Korunmasında Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri 
56
a. Yetersiz Bilgi Erişimi 
56
b. Hissedarlar Arasında Bilgi Asimetrisi 
56
c. Sermaye Artırımında Sulandırma Riski ve Şirketten Ayrılma Hakkının Etkin Şekilde Kullanılamaması 
57
d. Çözüm Önerileri 
58
aa. Şeffaflık İlkelerinin Güçlendirilmesi 
58
bb. Bilgi Erişimin Kolaylaştırılması ve Yasal Zorlukların Aşılması 
59
cc. Sermaye Artırımında Adaletin Sağlanması ve Güvenli Çıkış Hakları 
59
e. Azınlık Pay Sahiplerinin Korunmasında Uluslararası Düzenlemeler ve Karşılaştırmalı Hukuk Perspektifi 
60
aa. Azınlık Pay Sahiplerinin Korunmasında Uluslararası Standartlar 
60
bb. Türk Hukuk Sistemi ve Uluslararası Hukuk Sistemleri Arasındaki Farklar 
62
aaa. Azınlık Pay Sahiplerinin Karar Alma Mekanizmasında Temsil Edilmesi 
62
bbb. Çıkış Hakları ve Sermaye Artırım Süreçleri 
63
7. Azınlık Haklarının Kullanımında Yargı Kararların Etkisi 
63
8. Azınlık Haklarının Kötüye Kullanılması ve Hukuki Yaptırımlar 
64
9. Azınlık Pay Sahiplerinin Haklarının Etkin Şekilde Korunabilmesi Noktasında Hukuksal Reform İhtiyacı 
65
Üçüncü Bölüm
EŞİT İŞLEM YAPMA İLKESİ
I. ANONİM ŞİRKETLERDE EŞİT İŞLEM YAPMA İLKESİNİN HUKUKSAL BOYUTU 
69
A. Anonim Şirketler Hukukunda Eşit İşlem Yapma İlkesi 
71
1. Eşit İşlem Yapma İlkesinin Hukuki Dayanağı 
72
2. Mutlak ve Nisbi Eşitlik 
77
3. Eşit İşlem Yapma İlkesine Aykırılığın Sonuçları 
79
a. Genel Kurul Kararının İptali 
79
b. Yönetim Kurulu Kararların Geçersizliği 
81
4. Şirket Topluluğunda Eşit İşlem Yapma İlkesi 
81
II. ANONİM ŞİRKETLERDE EŞİT İŞLEM YAPMA İLKESİNİN UYGULAMA ALANLARI 
82
A. Genel Kurul Kararları 
82
B. Şirket Yönetim Kurulu Kararları 
83
C. Eşit İşlem Yapma İlkesinin Sınırları ve Objektif Gerekçeler 
83
D. Eşit İşlem Yapma İlkesinin Nisbi Eşitlik ile İlişkisi 
84
E. Oransallık İlkesi ve Pay Sahibi Hakları 
85
F. Kurumsal Yönetim ve Eşit İşlem Yapma İlkesi 
85
G. Eşit İşlem Yapma İlkesinin Karşılaştırmalı Hukuktaki Yeri 
85
1. Avrupa Birliği Hukukunda Eşit İşlem Yapma İlkesi 
85
2. Anglo Sakson Hukuk Sisteminde Eşit İşlem Yapma İlkesi 
87
3. Türk Hukuku ile Karşılaştırma 
87
4. Uluslararası Şirketlerde Eşit İşlem Yapma İlkesinin Önemi 
88
H. Eşit İşlem Yapma İlkesine Aykırı Durumlar 
88
İ. Eşit İşlem Yapma İlkesinin Sınırları ve Objektif Gerekçeler 
89
1. Şirketin Menfaatlerine Dayalı Farklı Uygulamalar 
89
2. Özel Durumda Yapılan Muameleler 
90
3. Objektif Gerekçelerin Belirlenmesi 
90
4. Eşit İşlem Yapma İlkesinin Sonuçları ve Uygulamadaki Sorunlar 
90
III. EŞİT İŞLEM YAPMA İLKESİNİN KAPSAMI 
91
A. Anonim Şirketlerde Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsil Edilmesinin Eşit İşlem Yapma İlkesi Kapsamında İrdelenmesi 
92
1. İmtiyaz Kavramı 
93
2. Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı 
94
3. İmtiyazın Hukuki Niteliği 
95
4. İmtiyazların Sona Ermesi 
96
5. İmtiyaz Hakkının Hukuki Olarak Sınırlandırılması 
96
6. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 360’ıncı Maddesinin İstisnai Bir Düzenleme Olmasının Hukuki Sonuçları 
97
7. Temsil Hakkı Tanınabilecek Gruplar 
97
8. Yönetim Kurulunda Temsil Edilme İmtiyazının Uygulanması 
99
B. Azınlık Pay Sahiplerinin Karar Alma Süreçlerinde Katılım Hakkının Eşit İşlem Yapma İlkesi Kapsamında Değerlendirilmesi 
100
C. Azınlık Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Hakkının Eşit İşlem Yapma İlkesi Kapsamında Değerlendirilmesi 
101
1. Eşit İşlem Yapma İlkesinin Azınlık Haklarıyla İlişkisi 
101
b. Azınlık Pay Sahipleriyle Çoğunluk Pay Sahipleri Arasında Menfaat Dengesinin Oluşması Bağlamında Eşit İşlem Yapma İlkesinin Değerlendirilmesi 
102
c. Anonim Şirketlerde Sermaye Artırımı 
103
aa. İç Kaynaklardan Sermaye Artırımı 
104
bb. Dış Kaynaklardan Sermaye Artırımı 
105
Dördüncü Bölüm
RÜÇHAN HAKKI
I. RÜÇHAN HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE TÜRK HUKUK SİSTEMİNDEKİ GELİŞİM SÜRECİ 
109
A. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Rüçhan Hakkı Konusunda Yapılan Değişiklikler 
110
B. Rüçhan Hakkının Amacı ve Önemi 
113
C. Rüçhan Hakkının Hukuki Niteliği 
114
D. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Rüçhan Hakkının Sınırlandırılması ve Kaldırılması 
119
E. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 461’inci Maddesinde Sayılan Haklı Sebepler 
122
1. Haklı Sebebin Objektif ve Sübjektif Yönleri 
124
2. Halka Arz 
125
3. İşletme Devralmaları ve Birleşmeler 
126
4. İşçilerin Şirkete Katılımı 
127
F. Haklı Sebebi Sınırlayan İlkeler 
128
1. Gereklilik İlkesi 
128
2. Rüçhan Hakkının Sınırlandırılması ya da Kaldırılmasında Eşit İşlem Yapma İlkesi 
129
3. Ölçülülük İlkesi 
129
II. RÜÇHAN HAKKININ DEVRİ 
130
III. USULE İLİŞKİN ŞARTLAR 
133
A. Genel Kurulda Nitelikli Çoğunluk Aranması 
134
B. Gerekçelerin Açıklığı 
134
C. Pay Sahiplerinin Bilgilendirilmesi 
135
D. Rüçhan Hakkının Sınırlandırılması ve Kaldırılmasına İlişkin Yetkilerde Yönetim Kurulu ve Genel Kurul Arasındaki Rol Dağılımı 
135
E. Sonuç ve Değerlendirme 
137
IV. RÜÇHAN HAKKININ SINIRLANDIRILMASI YA DA KALDIRILMASI KARARININ HUKUKA AYKIRI ŞEKİLDE ALINMASI DURUMUNDA BAŞVURULABİLECEK HUKUKİ YOLLAR 
137
V. RÜÇHAN HAKKININ SINIRLANDIRILMASI YA DA KALDIRILMASI KARARININ SONUÇLARI 
140
1. Sermaye Artırımı ve Finansal Güçlenme 
141
2. Azınlık Hakları ve Şirket İçi Uyumsuzluklar 
141
D. Hukuki ve Ekonomik Sonuçlar 
142
Beşinci Bölüm
EŞİT İŞLEM YAPMA İLKESİNİN RÜÇHAN HAKKININ SINIRLANDIRILMASI YA DA KALDIRILMASI KARARI ÜZERİNDEKİ HUKUKİ ETKİSİ
I. EŞİT İŞLEM YAPMA İLKESİNİN AZINLIK HAKLARININ KULLANILMASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 
145
II. RÜÇHAN HAKKININ GEREKLİLİK VE ÖLÇÜLÜLÜK İLKELERİ KAPSAMINDA SINIRLANDIRILMASI 
146
III. EŞİT İŞLEM YAPMA İLKESİNİN RÜÇHAN HAKKININ SINIRLANDIRILMASI YA DA KALDIRILMASI KARARI İLE BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLMESİ 
147
Sonuç 
149
Kaynakça 
151
Kavram Dizini 
161