Mevzuat ve Teknik Yönleri ile Uluslararası Ticarette Kullanılan Belgeler 
 Erkut Onursal  - Kitap
Mevzuat ve Teknik Yönleri ile

Uluslararası Ticarette Kullanılan Belgeler

1. Baskı, 
Mayıs 2018
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
399
Barkod:
9789750248528
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Uluslararası ticarette, mal veya hizmetin alım-satımı süreci boyunca kullanılan belgeler (vesaik), dış ticaretin vazgeçilmez unsurudur.
Bu kitabın konusu; satıcı ve alıcı'nın ülkelerinde geçerli mevzuatın yanı sıra uluslararası ticari kurallar uyarınca düzenlenmesi gereken ticari, resmi, finansman, taşıma ve sigorta belgeleri'ne ilişkin usul ve esasları oluşturmaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ticari Belgeler
.
Resmi Belgeler
.
Finansman Belgeleri
.
Taşıma Belgeleri
.
Nakliyat Sigortası Belgeleri
.
Bazı Ödeme Yöntemleri Çerçevesinde Belgelerin İletilmesi
Kitabın İçindekileri
Sunuş 
5
Yazarın Özgeçmişi 
9
Kısaltmalar 
25
BİRİNCİ KISIM
TİCARİ BELGELER
I. FATURA (Invoice) 
29
A. Proforma fatura (Proforma invoice) 
31
B. Yerli fatura (Domestic invoice, internal invoice) 
32
C. Orijinal (ticari) fatura (Original invoice, commercial invoice, sales invoice) 
33
D. Navlun faturası (Freight invoice) 
35
E. Konsolokluk faturası (Consular invoice) 
36
F. Tasdikli fatura (Legalized invoice, visaed invoice) 
36
G. Ayrıntılı fatura (Detailed invoice) 
36
H. İthalat faturaSI (Foreign invoice, external invoice) 
37
I. Özel fatura (Special invoice) 
37
II. ÇEKİ LİSTESİ (Certificate of weight/weight note) 
37
III. KOLİ/AMBALAJ İLSTESİ (Packing list) 
38
IV. SPESİFİKASYON BELGESİ (Certificate of specification) 
39
V. İMALATÇI’NIN ANALİZ BELGESİ (Manufacturer’s analiysis certificate) 
39
VI. ÜÇÜNCÜ TARAFIN DÜZENLEDİĞİ KONTROL BELGESİ (Third party certificate of inspection) 
39
VII. İMALATÇI’NIN VEYA SATICI’NIN KALİTE VEYA KONTROL BELGESİ (Manufacturer’s/supplier’s qualityinspection certificate) 
40
VIII. GEMİ ÖLÇÜ RAPORU (Ullage report) 
40
İKİNCİ KISIM
RESMİ BELGELER
I. DOLAŞIM BELGELERİ (Movement certificates) 
43
A. A.TR dolaşım belgesi (Movement certificate– A.TR) 
43
1. A.TR dolaşım belgesinin düzenleneceği haller 
43
2. A.TR dolaşım belgesinin düzenlenmesi 
44
3. A.TR dolaşım belgesinin vize edilmesi 
44
4. A.TR dolaşım belgesinin değiştirilmesi 
45
5. A.TR dolaşım belgesinin sonradan verilmesi 
45
6. İkinci nüsha A.TR dolaşım belgesi düzenlenmesi 
45
7. A.TR dolaşım belgesinin ibraz süresi 
46
8. Basitleştirilmiş işlemler 
46
9. Geçersiz A.TR dolaşım belgeleri 
47
10. A.TR dolaşım belgelerinin aranılmayacağı durumlar 
47
11. Tedarikçi beyanı 
47
B. EUR–I dolaşım belgesi (Movement certificate– EUR–I) 
49
1. EUR–1 dolaşım belgesi’nin düzenlenmesi 
50
2. EUR–1 dolaşım belgesi’nin vize edilmesi 
51
3. EUR–1 dolaşım belgesi’nin sonradan verilmesi 
52
4. İkinci nüsha EUR–1 belgesi düzenlenmesi 
52
5. Menşe ispat belgesinin değiştirilmesi 
52
6. Menşe ispat belgesinin geçerliliği 
52
7. Menşe ispat belgesinin ibrazı 
53
8. Menşe ispat belgesi’nin muhafazası 
53
9. Menşe ispat belgesinden muafiyet 
53
10. Basitleştirilmiş işlemler 
54
C. EUR–MED dolaşım belgesi (Movement certificate– EUR–MED) 
54
D. Avrupa Topluluğu’nda Kullanılan dolaşım belgeleri (Movement certificates in EC) 
55
1. SAD C–88 
55
2. Control T–5 
55
3. Control T–5 BIS 
55
II. MENŞE ŞAHADETNAMESİ (Certificate of origin) 
55
A. Menşe şahadetnamesi (Certificate of origin) 
56
1. Eşya’nın ihracatında menşe şahâdetnamesi düzenlenmesi 
57
2. Eşya’nın serbest dolaşıma girişinde menşe şahadetnamesi aranılan haller 
57
3. Menşe şahadetnameleri’nin incelenmesi ve sonradan kontrol 
58
4. Menşe şahadetnamesi aranılmayacak eşya 
58
B. Özel menşe şahadetnamesi – Form A. (Generalised system of preferences, certificate of origin–form A) 
58
1. Ülkemize preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracat 
59
2. Ülkemizin preferans tanıdığı ülkelerden yapılacak ithalat 
61
C. ECO menşe ispat belgesi (ECO proof of origin) 
62
1. Tamamen üretilmiş veya elde edilmiş ürünler 
62
2. Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler 
63
3. Yetersiz işçilik veya işlem 
63
4. ECO menşe ispat belgesi 
63
D. GATT menşe şahadetnamesi (Certificate of origin–GATT) 
64
III. KONTROL VE UYGUNLUK BELGELERİ 
65
A. İhracatta zorunlu standart denetimi (Kontrol belgesi / uygunluk belgesi) (Inspection certificate / certificate of conformity 
65
B. İthalatta zorunlu standart denetim (Kontrol veya uygunlyuk belgesi) (Inspectionconformity certificate) 
66
1. Kontrol belgesi (Inspection certificate) 
66
2. Uygunluk belgesi veya yazısı (Conformity certificate) 
67
IV. BİTKİ SAĞLIK SERTİFİKASI (Phytosanitary certificate) 
67
A. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı 
68
B. Uluslararası Bitki Koruma Konvansiyonu 
69
1. Bitki sağlık sertifikaları 
70
2. İthalatla ilgili şartlar 
70
3. Akidin feshi 
72
C. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu 
72
D. Bitki Karantinası Yönetmeliği 
73
1. Ülkemizden bitki ve bitkisel ürünlerin ihracı 
73
2. Ülkemize bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin ithali 
75
E. Bitkisel Gıda ve Yem İthalatının Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik 
80
1. Ön bildirim ve belge kontrolü 
80
2. Sertifikalar 
80
3. Kapsam dışı işlemler 
81
4. Giriş kapıları 
81
F. Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği 
81
1. Genel Hükümler 
82
2. İhracat başvurusu 
82
3. Numune alma ve analiz sonucunun değerlendirilmesi 
83
4. Sertifika düzenlenmesi ve onaylanması 
83
5. Diğer hükümler 
84
6. İhracat’tan geri dönen ürünler 
84
V. VETERİNER SAĞLIK SERTİFİKASI (Veterinary Health Certificate) 
85
A. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu 
85
B. Yurt İçinde Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerin Nakilleri Hakkında Yönetmelik 
86
1. Nakil belgesi 
86
2. Veteriner Sağlık Raporu 
86
C. Hayvan ve Ürünlerin Ülkeye Girişinde Ön Bildirim ve Veteriner Kontrollerine Dair Yönetmelik 
87
1. Ülkemize hayvan ve hayvan ürünlerinin ithali 
87
2. Veteriner Giriş Belgesi’nin aranmayacağı durumlar 
88
3. Transit geçişler 
88
4. Giriş kapıları 
88
D. Ülkemizden Hayvan ve Hayvansal Maddelerin İhracı 
89
1. Geri dönen hayvan ve hayvansal ürünler 
89
2. Çıkış kapıları 
89
VI. CITES BELGESİ (CITES Certificate) 
89
VII. HELAL BELGESİ (Halal certificate) 
90
VIII. KOŞER SERTİFİKASI (Kocher certificate) 
91
IX. BOYKOT/KARA LİSTE SERTİFİKASI (Boykott/black list certificate) 
91
X. RADYOSYON BELGESİ (Radiation certificate) 
92
XI. BORSA TESCİL BEYANNAMESİ (Registering certificate of commodity–exchange) 
93
XII. EKSPERTİZ RAPORU (Expertise) 
94
XIII. A.T.A. KARNESİ (A.T.A carnet) 
95
A. A.T.A. Sözleşmesinin Amacı 
96
B. Sözleşmenin Uygulanması ve Uygulama Alanı 
97
1. Serbest seçme prensibi 
98
2. Sözleşme kapsamına giren geçici kabul işlemleri 
98
3. Sözleşmenin kapsamına giren transit işlemleri 
98
4. Eşya’nın çıkış ülkesi’ne tekrar ithali 
98
5. Karneyi kullanmaya hak kazanan şahıslar 
98
6. Tekrar ihraç için tespit edilen zaman süresi 
99
7. Önüne geçilemeyecek sebeplerden veya bir kaza sebebiyle tamamen tahrip olan ATA karnesine tabi eşya için yapılacak işlem 
99
8. ATA karnelerinin verilmesi ve kullanılması 
100
9. Garanti 
100
C. Ülkemizde ''Geçici Çıkış" Uygulaması 
101
1. Geçici ihracatın “gümrük mevzuatı” çerçevesinde yapılması 
101
2. Geçici ihracatın “ATA karnesi” kapsamında yapılması 
101
D. Ülkemizde “Geçici Kabul” Uygulaması 
105
1. Geçici ithalatın "geçici ithalat rejimi" çerçevesinde yapılması 
105
2. Geçici ithalatın “ATA karnesi” kapsamında yapılması 
105
XIV. KAMBİYO BELGELERİ 
108
XV. İŞLENMİŞ TARIM ÜRÜNLERİ BEYAN FORMU / ANALİZ SONUÇ RAPORU 
109
XVI. İTHAL EŞYASI’NA AİT KIYMET BİLDİRİM FORMU 
109
XVII. GÜMRÜK BEYÂNNAMESİ 
109
A. Gümrük Beyânnamesi formları 
110
B. Gümrük Beyânnamesi’ne eklenmesi gereken belgeler 
112
ÜÇÜNCÜ KISIM
FİNANSMAN BELGELERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KAMBİYO SENETLERİ
I. POLİÇE (Bill of exchange / draft) 
123
A. Poliçe’de Şekil Şartları 
124
1. Poliçe Kelimesi 
124
2. Muayyen Meblağ 
124
3. Muhatabın Ad ve Soyadı 
125
4. Lehdarın Ad ve Soyadı 
125
5. Keşide Tarihi 
126
6. Keşide Yeri 
126
7. Ödeme Yeri 
127
8. Keşidecinin İmzası 
127
9. Vade 
127
B. Keşidecinin Sorumluluğu 
130
C. Poliçe’de Devir 
131
1. Temlik (Conveyance) 
131
2. Ciro (Endorsement) 
131
D. Poliçe’nin Kabulü 
132
1. Kabul Beyanı 
132
2. Kabulün Sonuçları 
133
E. Poliçenin Ödenmesi 
133
F. Aval (Aval, surety) 
134
G. Poliçe Nüshaları ve Suretleri 
135
1. Poliçe Nüshaları 
135
2. Poliçe Suretleri 
136
H. Poliçelerde Zaman Aşımı 
137
1. Üç Yıllık Zaman Aşımı 
138
2. Bir Yıllık Zaman Aşımı 
138
3. Altı Aylık Zaman Aşımı 
138
4. Zaman Aşımının Kesilmesi 
138
I. Poliçenin Kaybı ve İptali 
138
İ. Poliçelerde Sahtelik ve Tahrifat 
139
II. BONO (Promissory Note) 
139
A. Bonoda Şekil Şartları 
140
B. Keşidecinin Sorumluluğu 
140
C. Bono Suretleri 
141
D. Uygulama Hükümleri 
141
İKİNCİ BÖLÜM
DİĞER FİNANSMAN BELGELERİ
I. EMTİA SENETLERİ (Warrant/warehouse receipt) 
145
A. Makbuz Senedi ve Varant’ın Kapsamı 
145
B. Ciro 
146
C. Eşya Üzerinde Tasarruflar 
147
1. Senet Esası 
147
2. Eşyanın Geri Alınması 
147
3. Sattırma Hakkı 
147
4. Müracaat Hakkı 
147
5. Sigorta 
147
D. Zaman Aşımı 
148
E. Senetlerin Kaybedilmesi 
148
II. KONTROL VE NUMUNE ALMA YETKİ BELGESİ (Inspection and sampling order) 
148
III. ANTREPO MAKBUZU (Warehouse receipt) 
148
IV. TESLİM EMRİ (Delivery order) 
149
V. REHİN SENEDİ (Trust receipt) 
149
DÖRDÜNCÜ KISIM
TAŞIMA BELGELERİ
I. TAŞIMA BİÇİMLERİ 
154
A. Denizyolu Taşımacılığı 
154
1. Layner (Liner) Taşımacılığı 
154
2. Tramp (Trump) Taşımacılığı 
154
3. Kiralanan Gemilerle (Charter–Ships) Taşımacılık 
155
B. Karayolu Taşımacılığı 
155
C. Demiryolu Taşımacılığı 
155
D. İçsu Taşımacılığı 
156
E. Boru Hattı Taşımacılığı 
156
F. Havayolu Taşımacılığı 
156
G. Kombine Taşımacılık 
157
II. TAŞIMA SÖZLEŞMESİ 
157
A. Taşıma Sözleşmesinin Tarafları 
158
1. Gönderen 
158
2. Taşıyıcı 
158
B. Taşıma Sözleşmesi İle İlgili Diğer Hususlar 
159
1. Gönderilen 
159
2. Taşınacak Eşyanın Sahipleri 
159
3. Bildirimin Yapılacağı Taraf 
159
4. Taşıma Türü ve Aracın Adı 
159
5. Eşyanın Çıkış, Aktarma ve Varış Yerleri 
160
6. Taşıma Senedinin Nüshaları 
160
7. Taşıma Ücreti 
160
8. Diğer Bilgiler 
160
C. Eşyanın Taşıyıcıya Teslimi 
160
D. Taşıma Senedi 
161
E. Tarafların Yükümlülükleri 
164
1. Gönderenin Yükümlülükleri 
164
2. Taşıyıcının Yükümlülükleri 
166
F. Gönderilenin Yükümlülükleri 
171
G. Taşıma Sözleşmelerine Konulamayacak Kayıt ve Şartlar 
172
H. Taşıma İşlerinde Zaman Aşımı 
173
III. KOMİSYON SÖZLEŞMESİ 
173
A. Taşıma İşleri Komisyoncusu (Freight forwarderforwarder) 
173
B. Bildirme Yükümlülüğü 
174
C. Komisyon Ücreti 
174
D. Gönderenin Alacakları 
175
E. Hapis Hakkı 
175
F. Halefiyet 
175
G. Komisyoncunun Taşıma İşini Üzerine Alması 
175
H. Toplama Yük 
175
I. Komisyoncunun Sorumluluğu 
175
İ. Yardımcıların Kusuru 
176
J. Zaman Aşımı 
176
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI
I. NAVLUN SÖZLEŞMESİ 
178
A. Navlun Sözleşmesi’nin Tarafları 
179
B. Navlun Sözleşmesinin Çeşitleri 
181
1. Çarter Sözleşmesi (Charter contract) 
181
2. Kırkambar Sözleşmesi (Contract for carriage of piece–goods) 
183
3. Karma Taşıma Sözleşmesi (Contract of mixed–carriage) 
183
C. Navlun Sözleşmesinde Yükleme, Boşaltma ve Teslim 
184
1. Yükleme (Loading/lading) 
184
2. Boşaltma (Unloading/unlading/discharge) 
185
3. Teslim (Delivery) 
186
D. Navlun Sözleşmesi’nde Tarafların Yükümlülükleri 
186
1. Taşıtanın, Eşyanın Mahiyetini Bildirme Borcu 
186
2. Taşıya’nın Mesuliyeti 
187
3. Gönderilen’in Borcu 
187
E. Taşıma Sözleşmesi’nin Şartları 
188
II. DENİZ KONŞİMENTOSU (Marine bill of lading, Ocean bill of lading,
Bill of lading – B/L) 
188
A. Konişmento’nun Biçimsel Açıdan Kapsamı 
189
1. Taşıyanın Adı ve Soyadı veya Ticaret Unvanı 
189
2. Kaptan’ın Adı ve Soyadı 
189
3. Gemi’nin Adı ve Uyruğu 
190
4. Yükleten’in Adı ve Soyadı veya Ticaret Unvanı 
190
5. Gönderilen’in Adı ve Soyadı veya Ticaret Unvanı 
190
6. Yükleme Limanı 
190
7. Boşaltma Limanı 
190
8. Yük ile İlgili Kayıtlar 
190
9. Navluna Ait Şartlar 
190
10. Tanzim Olunduğu Yer ve Gün 
191
11. Tanzim Olunan Nüshaların Sayısı 
191
B. Konşimento Klozları 
191
1. Belli Değil Şartı (Unknown clause) 
191
2. İhmal Şartı (Negligence clause) 
192
3. Tahkim Şartı (Arbitration clause) 
192
4. Mümkün Olduğunca Yakın Şartı (So near as clause) 
192
5. Yetkili Mahkemeyi Tayin Şartı (Jurisdiction clause) 
192
6. Kayıp veya Kayıp Değil Şartı (Lostnot lost clause) 
193
7. Müşterek Avarya Şartı (General average clause) 
193
8. Yükleme ve Boşaltma Giderlerin Paylaşımına İlişkin Şart (Free in and out/FIO) 
193
9. Taşıyıcının Belirlenmesi Şartı (Identity of carrier clause) 
193
10. Tercih Şartı (Option clause) 
193
11. Dış Görünüşleri İyi Durumda Yüklenmiştir Şartı (Shipped in apparent good order and condition clause) 
193
12. Hava Müsaade Ettikçe Şartı (Weather permitting clause) 
194
13. Gemi Rıhtımında veya Değil Şartı (Whether in berthnot clause) 
194
14. Güvertede Taşıma Riski Taşıtana Ait Şartı (Shipped on deck shippers risk clause) 
194
15. Üstün Hüküm Şartı (Paramount clause) 
194
16. Himalaya Şartı (Himalaya clause) 
194
17. Gemi İkame Şartı (Substitution of vessel transhipment and forwarding clause) 
194
C. Konşimento’nun Düzenlenmesi 
195
1. Taşıyıcının Teslim Aldığı Malları Hemen Gemiye Yükleyip Yüklemediğine Göre Düzenlenen Konşimentolar 
196
2. Devir Yönünden Düzenlenen Konşimentolar 
198
3. Yükün Haricen Belli Olan Hal ve Mahiyeti Açısından Konşimentolar 
200
D. Konşimento Türleri 
202
1. Tek Konşimento (Through B/L) 
202
2. Kısa Konşimento (Short form / Blank back B/L) 
202
3. Düzgün Hat Konşimentosu (Liner B/L) 
202
4. Navlun Sözleşmesi’ne Dayalı Konşimento (Charter party B/L) 
203
5. Birleşik Taşıma Konşimentosu (Combined transport B/L) 
204
6. Ciro Edilemez Konşimento (Non–negotiable B/L, Non–negotiable sea waybill) 
204
7. Aktarma Konşimentosu (Transhipment B/L) 
205
8. Konteyner Konşimentosu (Container B/L) 
206
9. Tanker Konşimentosu (Tanker B/L) 
206
10. İkinci Kaptan Makbuzu (Mate’s Receipt) 
206
E. Deniz Taşıma Sözleşmelerinden Doğabilecek Uyuşmazlıklar 
207
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI KARAYOLU TAŞIMACILIĞI
I. CMR SÖZLEŞMESİ 
209
A. Taşıma Mukavelesi’nin Aktedilmesi ve Uygulanması 
212
B. CMR–Uluslararası Hamule Senedi/Taşıma Senedi (CMR–International Consignment Note / CMR–Road Waybill) 
213
C. Gönderenin Sorumluluğu 
214
D. Taşıyıcı’nın Sorumluluğu 
216
1. Tehlikeli Madde Nakliyatı 
218
2. Teslimde Gecikme 
218
3. Teslim Süresi 
218
4. Tazminat 
219
5. Özel Faiz 
219
6. Faiz 
220
E. Alıcı’nın Sorumluluğu 
220
F. Taşıyıcı’lar Tarafından Ortak Yapılan Taşımalar 
220
G. CMR Sözleşmesi’ne Aykırı Koşulların Hükümsüzlüğü 
221
H. Uyuşmazlıkların Çözümü 
221
II. TIR SÖZLEŞMESİ 
223
A. TIR Taşımacılığı ve İşlemleri 
225
1. Bir TIR İşleminin Başlaması 
226
2. Bir TIR İşleminin Sona Ermesi 
226
3. Bir TIR İşleminin İbrası 
226
B. Taşıtların ve Konteynerlerin Kabulü 
226
1. Karayolu Taşıtı Onay Belgesi 
227
2. Taşıma Yetki Belgesi 
227
C. Uluslararası Taşımacılık Yapabilecek Şirketlere İlişkin Kriterler 
230
D. TIR Sisteminden Yararlanmanın Koşulları 
230
E. TIR Karnesi ve Hamili 
231
F. Kefil Kuruluşlar ve Sorumlulukları 
232
G. Uluslararası Garanti Sistemi 
234
H. TIR Karnesi Kapsamı Altında Eşya Taşıma Yöntemleri 
234
I. TIR Güzergâhı 
237
İ. TIR Sözleşmesi Hükümlerinin İhlali 
238
J. Taşıt Aracı ve Eşyanın Çıkış ve Giriş İşlemleri 
239
1. Çıkış İşlemleri 
239
2. Giriş İşlemleri 
240
K. TIR Karnesi’ne Kayıtlı Eşyanın Eksik veya Fazla Çıkması Halinde Yapılacak İşlemler 
240
L. TIR Sistemi’nin Sağladığı Kolaylıklar 
241
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞI
I. UYGULAMA ALANI 
245
A. Taşıyıcı’nın Sorumluluğu 
245
B. Ücretlerin Ödenmesi 
246
C. Eşya’nın Yüklenmesi 
246
D. Teslim Süresi 
247
E. Teslim 
247
F. Eşya’yı Tasarruf Etme Hakkı 
247
G. Tasarruf Hakkının İfası 
248
H. Taşımaya Engel Durumlar 
248
I. Teslime Engel Durumlar 
248
İ. Taşımaya ve Teslime Engel Durumların Sonuçları 
249
J. Sorumluluk 
249
K. Eşya’nın Kayıp Karinesi ve Tazminat 
250
L. Hasar Durumunda Tazminat 
250
M. Hakların Kullanılması 
250
N. Davanın Düşmesi 
251
O. Zaman Aşımı 
251
II. DEMİRYOLU TAŞIMA BELGESİ (CIM–Rail Consignment Note) 
251
A. Taşıma Belgesi’nin Kapsamı 
251
B. Taşıma Belgesinin Düzenlenmesi 
253
C. Taşıma Belgesinin İspat Gücü 
254
D. İdari İşlemlerin Tamamlanması 
255
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI
I. UYGULAMANIN KAPSAMI 
259
A. Taşıma Sözleşmesi’nin Yapılması 
259
B. Gönderen’in Yükümlülüğü 
260
C. Gönderilen’in Yükümlülüğü 
262
D. Taşıyıcı’nın Yükümlülüğü 
263
E. Uyuşmazlıkların Çözümü 
264
1. Kargo ile Bağlantılı Olarak Sorumluluk Sınırı 
265
2. Yargılama Hakkı 
265
3. Tahkim 
265
4. Davaların Sınırları 
266
II. HAVAYOLU TAŞIMA BELGESİ VEYA KARGO MAKBUZU (Air waybill/AWB,
or Cargo receipt) 
266
BEŞİNCİ BÖLÜM
POSTA VEYA KURYE SERVİSLERİ ARACILIĞI İLE TAŞIMACILIK 
269
ALTINCI BÖLÜM
TAŞIMA İŞLERİ KOMİSYONCULARI ARACILIĞI İLE TAŞIMACILIK
I. NAKLİYECİ MAKBUZLARI (Forwarder’s certificate of receipt – FCR) 
271
II. FIATA – TAŞIMA BELGELERİ (FIATA transportation documents) 
272
A. FIATA/FCR – Sevkiyatçı Firmanın Teslim Alındı Belgesi (FIATA/FCR – forwarder’s certificate of receipt) 
273
B. FIATA/FCT – Sevkiyatçı Firmanın Taşıma Belgesi (FIATA/FCT – forwarder’s certificate of transport) 
273
C. FIATA/FBL – Birleşik Taşıma Konişmentosu (FIATA/FBL – combined transport bill of lading) 
273
III. GRUPAJ KONŞİMENTOSU (Groupagehouse bill of lading) 
274
YEDİNCİ BÖLÜM
TAŞIMA BELGELERİ’NİN ORTAK ÖZELLİKLERİ 
275
BEŞİNCİ KISIM
NAKLİYAT SİGORTASI BELGELERİ
I. NAKLİYAT SİGORTALILARI’NIN SINIFLANDIRILMASI 
283
A. Emtia (Yük) Sigortaları (Insurance of goods / Cargo ınsurance) 
284
B. Kıymet Nakliyat Sigortaları (Insurance of valuable in transit) 
285
C. Navlun Sigortaları (Freight insurance) 
285
D. Taşıyıcının Sorumluluk Sigortası (Third party indemnity insurance) 
286
1. CMR Sigortası 
286
2. Ambar Mali Sorumluluk Sigortası 
286
E. Gemi ve Tekne Sigortaları (Hull insurance) 
286
II. SİGORTA BELGELERİ 
287
A. Sigorta Mektubu veya Kuvertür Notu (Letter of insurancecover note) 
287
B. Sigorta Şahadetnamesi veya Sigorta Sertifikası (Insurance certificate) 
288
C. Sigorta Poliçesi (Insurance policy) 
288
1. Sigorta Sözleşmesi ve Poliçenin Düzenlenmesi 
289
2. Poliçe Kapsamı Hakların Devri 
290
D. Nakliyat Sigorta Poliçelerinin Çeşitleri 
291
1. Değer Konmuş (Takselenmiş) Poliçe (Valued policy) 
291
2. Değer Konmamış (Takselenmemiş) Poliçe (Unvalued / open policy) 
291
3. Belli Bir Sevkiyatı Kapsayan Poliçe (Voyage policy) 
292
4. Belirli Bir Süreyi Kapsayan Poliçe (Time policy) 
292
5. Karma Sigorta Poliçesi (Mixed policy) 
292
6. Abonman Poliçesi veya Flotan Poliçe (Floating policy) 
293
III. SİGORTA BELGELERİ’NDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 
294
IV. NAKLİYAT HASARLARINDA SİGORTA ŞİRKETLERİ’NE GÖNDERİLMESİ ZORUNLU OLAN BELGELER 
297
A. Hasar Tespit Tutanağında Bulunması Gereken Hususlar 
298
B. Hasar Dosyasında Bulunacak Belgeler 
299
1. Yurt içinde Sevk Edilen Emtia Hasarlarında 
299
2. İthal Edilen Emtia Hasarlarında 
299
3. İhraç Edilen Emtia Hasarlarında 
300
V. YİTME VEYA HASARIN OLUŞMASINDA ÖDENECEK TAZMİNAT 
300
ALTINCI KISIM
BAZI ÖDEME YÖNTEMLERİ ÇERÇEVESİNDE
BELGELER’İN İLETİLMESİ
I. PEŞİN ÖDEME’DE VESAİKİN İLETİLMESİ 
303
II. MAL MUKABİLİ ÖDEME’DE VESAİKİN İLETİLMESİ 
304
III. KABUL KREDİLİ ÖDEME’DE VESAİKİN İLETİLMESİ 
305
IV. VESAİK MUKABİLİ ÖDEME’DE VESAİKİN İLETİLMESİ 
306
V. AKREDİTİFLİ ÖDEME’DE VESAİKİN İLETİLMESİ 
307
YEDİNCİ KISIM
EKLER LİSTESİ
BİRİNCİ KISIM
TİCARİ BELGELER’E İLİŞKİN EKLER
Ek 1: Proforma Fatura 
315
Ek 2: Yerli Fatura 
316
Ek 3: Orijinal (Ticari) Fatura 
317
Ek 4: Konsolosluk Faturası 
318
Ek 5: Tasdikli Fatura 
319
Ek 6: Çeki Listesi 
320
Ek 7: Koli / Ambalaj Listesi 
321
Ek 8: Spesifikasyon Belgesi 
322
Ek 9: İmalatcı’nın Analiz Belgesi 
323
Ek 10: Üçüncü Tarafın Düzenlediği Kontrol Belgesi 
324
Ek 11: İmalatçı’nın Veya Satıcı’nın Kalite Veya Kontrol Belgesi 
325
Ek 12: Gemi Ölçü Raporu 
326
Ek 13: Özel Fatura 
327
İKİNCİ KISIM
RESMİ BELGELER’E İLİŞKİN EKLER
Ek 1: A.TR Dolaşım Belgesi 
331
Ek 2: EUR–1 Dolaşım Belgesi 
333
Ek 3: EUR–MED Dolaşım Belgesi 
335
Ek 4: Menşe Şahâdetnamesi 
337
Ek 5: FORM–A Özel Menşe Şahâdetnamesi 
338
Ek 6: ECO – Menşe İspat Belgesi 
339
Ek 7: Uygunluk Belgesi 
340
Ek 8: Kontrol Belgesi 
341
Ek 9: Bitki Sağlık Sertifikası 
342
Ek 10: Yeniden İhracat (Re–export) Bitki Sağlık Sertifikası 
343
Ek 11: Nakil Belgesi 
344
Ek 12: Veteriner Giriş Belgesi (Hayvanlar) 
345
Ek 13: Veteriner Giriş Belgesi (Hayvansal Ürünler) 
348
Ek 14: Boykot / Kara Liste Sertifikası 
351
Ek 15: Radyosyon Belgesi 
352
Ek 16: Borsa Tescil Beyânnamesi 
353
Ek 17: Ekspertiz Raporu 
354
Ek 18: ATA Karnesi 
355
Ek 19: Döviz Alım Belgesi 
356
Ek 20: Döviz Satım Belgesi 
357
Ek 21: Türk Parası Transfer Belgesi 
358
Ek 22: İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyân Formu / Analiz Sonuç Belgesi 
359
Ek 23: İthal eşyası’na Ait Kıymet Bildirim Formu 
360
Ek 24: Gümrük Beyânnamesi 
362
ÜÇÜNCÜ KISIM
FİNANSMAN BELGELERİ’NE İLİŞKİN EKLER
Ek 1: Poliçe 
365
Ek 2: Bono 
366
Ek 3: Kontrol ve numune alma yetki belgesi 
367
Ek 4: Antrepo Makbuzu 
368
Ek 5: Teslim Emri 
369
DÖRDÜNCÜ KISIM
TAŞIMA BELGELERİ’NE İLİŞKİN EKLER
Ek 1: Deniz Konişmentosu 
373
Ek 2: İkinci Kaptan Mektubu 
374
Ek 3: CMR – Uluslararası Hamule Senedi 
375
Ek 4: C – 2 Yetki Belgesi 
376
Ek 5: TIR Karnesi 
377
Ek 6: CIM – Demiryolu Taşıma Belgesi 
378
Ek 7: AWB – Havayolu Taşıma Belgesi 
379
Ek 8: Posta Makbuzu 
380
Ek 9: FCR – Nakliyeci Makbuzu 
381
Ek 10: FIATA / FCR 
382
Ek 11: FIATA / FCT 
383
Ek 12: FIATA / FBL 
384
Ek 13: Grupaj Konimentosu 
385
BEŞİNCİ KISIM
NAKLİYAT SİGORTASI BELGELERİ’NE İLİŞKİN EKLER
Ek 1: Sigorta Şahâdetnamesi / Sigorta Sertifikası 
389
Ek 2: Sigorta Şahâdetnamesi / Sigorta Sertifikası 
390
Ek 3: Sigorta Belgesi (Boş Form) 
391
Ek 4: Sigorta Belgesi (Örnek Form) 
392
Kaynakça 
393
I. Kitaplar 
393
II. Makale ve Araştırmalar 
394
III. Ulusal ve Uluslararası Mevzuat 
395
Kavramlar Dizini 
397