Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların
Toplu Yönetimi ve Kamusal Denetimin Boyutları – Disiplinlerarası Bir Perspektif – Dr. Özgür Semiz  - Kitap

Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların Toplu Yönetimi ve Kamusal Denetimin Boyutları

– Disiplinlerarası Bir Perspektif –

1. Baskı, 
Ocak 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
252
Barkod:
9789750265570
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
360,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Toplu hak yönetim örgütleri; eser, icra yapım ve yayınlar üzerindeki telif hakları ve bağlantılı hakların toplu takibi ve korunması amacıyla eser sahipleri ve bağlantılı hak sahiplerinin bir araya gelerek kurduğu sui generis yapıya sahip, özel hukuka tabi tüzel kişileri ifade etmektedir. Bahse konu hakların bireysel yönetiminin doğasında bulunan güçlüklerin bir sonucu olarak ve bu güçlükleri ortadan kaldırmak bakımından ortaya çıkan bu örgütler, ifa ettikleri ekonomik fonksiyonlar ile kültür ve sanat hayatının gelişimine önemli katkılar sağlamakta olup, bu yönleriyle toplumsal çıktılar üretmektedirler.
Toplu hak yönetim örgütleri bahse konu yönleriyle sadece telif hukuku alanında anlam üreten ve sonuçlar yaratan örgütler olmayıp, esasen bu hukuk disiplininin sınırlarının dışına taşan ve doğaları gereği kültürel, ekonomik ve toplumsal boyutları bulunan yapılar olarak varlık bulmakta; ifa ettikleri işlevlerle ve ürettikleri çıktıların bir gereği olarak, etkin şekilde işleyişlerini temin etmek ve gözetmek bakımından devletin müdahale alanı içine girmektedirler.
Tüm bu yönleriyle bahse konu örgütler bu çalışmada kamu yönetimi ya da yönetim bilimleri disiplini şemsiyesi altında, siyaset bilimi, iktisat ve hukuk disiplinlerinin araçlarıyla, disiplinlerarası bir bakış açısıyla ve kuramsal bağlamda irdelenmektedir. Yazar bu irdelemeyi yaparken, aynı zamanda devlet, kültür ve sanat ilişkisini de tartışmaya açmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Kavramsal Çerçeve
.
Tarihsel Arka Plan ve Günümüzde Durum
.
Kamusal Denetim: Hukuki ve Kuramsal Boyut
.
Kamusal Denetimin Uygulamadaki Boyutları
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
19
Giriş 
23
Birinci Bölüm
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
1. KÜLTÜR VE SANAT 
35
2. TELİF HAKLARI 
42
3. BAĞLANTILI HAKLAR 
44
4. ESER 
44
5. HAKLARIN YÖNETİMİ 
45
5.1. Hakların Bireysel Yönetimi 
46
5.2. Hakların Toplu Yönetimi 
48
5.3. Toplu Hak Yönetim Sistemi 
48
5.3.1. Genel Olarak Toplu Hak Yönetim Sistemi 
48
5.3.2. Toplu Hak Yönetiminin Konusunu Teşkil Eden Haklar 
50
5.3.2.1. Temsili Haklar 
50
5.3.2.2. Umuma İletim Hakları 
50
5.3.2.3. Çoğaltma Hakları 
50
5.3.2.4. Bağlantılı Haklar 
50
5.3.3. Toplu Hak Yönetim Biçimleri 
50
5.3.3.1. Geleneksel Yapıdaki Toplu Hak Yönetim Örgütleri: Telif Birlikleri 
51
5.3.3.2. Ortak Lisanslama Birliği: Tek Noktadan Lisanslama (One Stop Shop) 
52
5.3.3.3. Hak Temizleme Merkezleri ya da Telif Ajansları (Right Clearance Centers) 
53
5.3.4. Toplu Hak Yönetim Örgütlerinin Faydaları 
54
5.3.4.1. Hak Sahiplerine Faydaları 
54
5.3.4.2. Kullanıcılara Faydaları 
55
5.3.4.3. Devlete Faydaları 
56
5.3.4.4. Ekonomiye Faydaları 
56
5.3.4.5. Topluma Faydaları 
57
5.4. Hangi Tür Hak Yönetimi: Bireysel mi, Toplu mu? 
57
İkinci Bölüm
TARİHSEL ARKA PLAN VE
GÜNÜMÜZDE DURUM
1. TOPLU HAK YÖNETİM SİSTEMİNİN DOĞUŞU 
61
2. ULUSLARARASI ALANDA ORTAYA ÇIKAN YAPILANMALAR 
64
2.1. Ulusararası Eser Sahipleri Telif Birlikleri Konfederasyonu – CISAC 
66
2.2. Uluslararası Mekanik Çoğaltım Hakları Telif Birlikleri Bürosu – BIEM 
67
2.3. Uluslararası Fonogram Endüstrisi Federasyonu – IFPI 
68
2.4. Uluslararası Film Yapımcıları Birlikleri Federasyonu – FIAPR 
69
2.5. Uluslararası Görsel–İşitsel Eserler Toplu Hak Yönetimi Birliği – AGICOA 
69
2.6. Uluslararası Yeniden Çoğaltım Hakları Birlikleri Federasyonu – IFFRO 
70
2.7. Avrupa Eser Sahipleri Birlikleri Grubu – GESAC 
70
3. TÜRKİYE’DE GELİŞİM SÜRECİ VE MEVCUT DURUM 
71
3.1. Tarihsel Arka Plan 
71
3.2. Telif Birliklerinin Kuruluşu, Yapısı, Organları ve İşleyiş 
74
3.2.1. Genel Olarak 
74
3.2.2. Kuruluşları ve Tekel Nitelikleri 
75
3.2.3. Telif Birliği Kurulabilecek Alanlar 
76
3.2.4. Zorunlu Toplu Hak Yönetimi, Tarife Tespiti ve Lisanslama Faaliyetlerine İlişkin Usul ve Esaslar 
79
3.2.5. Organlar ve Görevleri 
82
3.2.5.1. Genel Kurul 
82
3.2.5.2. Yönetim Kurulu 
83
3.2.5.3. Denetleme Kurulu 
85
3.2.5.4. Teknik–Bilim Kurulu 
86
3.2.5.5. Haysiyet Kurulu 
86
3.3. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 
87
3.3.1. Genel Kurul Kararı ile Fesih 
87
3.3.2. Mahkeme Kararı ile Fesih 
87
3.3.3. Kendiliğinden Dağılmış Sayılma 
87
3.3.4. Tasfiye 
88
3.4. Uygulama ve İşleyiş 
88
3.4.1. Eser Sahipleri Alanı 
89
3.4.1.1. Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği – MESAM 
89
3.4.1.2. Musiki Eseri Sahipleri Grubu Meslek Birliği – MSG 
92
3.4.1.3. Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği – SESAM 
95
3.4.1.4. Güzel Sanat Eseri Sahipleri Meslek Birliği – GESAM 
96
3.4.1.5. İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği – İLESAM 
97
3.4.1.6. Çevirmenler Meslek Birliği – ÇEVBİR 
99
3.4.2. Bağlantılı Hak Sahipleri Alanı 
100
3.4.2.1. Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği – MÜYAP 
100
3.4.2.2. Müzik Yorumcuları Meslek Birliği – MÜYORBİR 
102
3.4.2.3. Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Birliği – YAYBİR 
103
3.4.2.4. Televizyon ve Sinema Filmi Yapımcıları Meslek Birliği – TESİYAP 
104
3.4.2.5. Radyo ve Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği – RATEM 
106
3.4.2.6. Oyuncular Meslek Birliği – BİROY 
106
3.4.2.7. Seslendirme Sanatçıları Meslek Birliği – SESBİR 
108
3.5. Tek Elden Lisanslama: Ortak Lisanslama Birliği 
109
3.6. İdari Yönden İşleyişte Ortaya Çıkan Hususlar 
111
3.6.1. Olumlu Yönler 
111
3.6.2. Gelişme Kaydedilmesi Gereken Alanlar 
113
3.6.2.1. Bir Alanda Birden Fazla Telif Birliği Olgusu 
113
3.6.2.2. Üye Sayılarında Düşüklük 
113
3.6.2.3. Yönetim Kurulu Üyelerinin Yeterlilikleri 
114
3.6.2.4. Profesyonel Kadroların İstihdamında Amatör Uygulamalar 
115
3.6.2.5. Birlik Bütçesinin Etkin Yönetilmemesi, Bütçe Disiplininin Bozulması 
116
Üçüncü Bölüm
KAMUSAL DENETİM:
HUKUKİ VE KURAMSAL BOYUT
1. KAMUSAL DENETİMİN HUKUKİ NİTELİĞİ 
117
1.1. İdari Bir Olgu Olarak Kamusal Denetim 
117
1.2. Bir Kamu Hizmeti Olarak Kamusal Denetim 
121
2. KURAMSAL BAKIŞ 
124
2.1. Kamu Himzeti Olarak Devletin Üç Temel İşlevi 
124
2.2. Ekonomi–Politik Perspektiften Devletin Kültür ve Sanat Alanında Konumlandırılması 
129
2.2.1. Liberal Teori ve Devlet Müdahaleciliği 
129
2.2.1.1. Görünmez El, Piyasa Başarısızlıkları ve Devletin Temel İşlevleri 
129
2.2.1.2. Hükümet Başarısızlıkları Argümanı ve Devletin Temel İşlevleri 
135
2.2.2. Marksist Teori 
141
2.2.2.1. Klasik Marksizm, Kültür–Sanat ve Devlet 
141
2.2.2.2. Eleştirel Teori: Frankfurt Okulu’nun Kültür Endüstrisi Eleştirisi ve Devlet 
143
2.3. Devletin Kültür Sanat Alanındaki Üç Temel İşlevi 
154
2.3.1. Üretim Alanının, Üretici Güçlerin ve Araçlarının Tanımlanması, Korunması 
154
2.3.2. Üretim İlişkilerinin Korunması, Geliştirilmesi 
155
2.3.3. Yapısal/İşlevsel Örgütlenme ve Zor Kullanım 
157
Dördüncü Bölüm
KAMUSAL DENETİMİN
UYGULAMADAKİ BOYUTLARI
1. ULUSLARARASI PERSPEKTİF 
161
1.1. Uluslararası Sözleşmelerin Getirdiği Yükümlülükler 
161
1.2. WIPO’nun Yaklaşımı 
163
1.3. Avrupa Birliği’nde Durum 
165
1.3.1. Toplu Hak Yönetim Örgütlerinin Denetiminde Etkinliğe ve Uygulama Birliğinin Tesis Edilmesine İlişkin Yapılan Çalışmalar ve Getirilen Düzenlemeler 
165
1.3.1.1. Genel Olarak 
165
1.3.1.2. İç Pazarda Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların Yönetimine İlişkin Komisyon Tebliği 
166
1.3.1.3. Yasal Online Müzik Servisleri için Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların Sınırötesi Toplu Yönetimine İlişkin Tebliğ 
167
1.3.1.4. Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların Toplum Yönetimi ve İç Piyasada Müzik Eserlerinin Online Kullanımı için Çoklu Bölge Lisanslamasına İlişkin Direktif Önerisi 
167
1.3.1.5. Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların Toplum Yönetimi ve İç Piyasada Müzik Eserlerinin Online Kullanımı için Çoklu Bölge Lisanslamasına İlişkin Direktif 
168
1.3.2. Üye Ülkelerdeki Görünüm 
174
1.3.2.1. Genel Olarak 
174
1.3.2.2. Bazı Ülke Uygulamalarına Yakın Bakış 
176
1.3.2.2.1. Almanya 
176
1.3.2.2.2. Fransa 
181
1.3.2.2.3. Macaristan 
184
1.3.2.2.4. İtalya 
186
1.3.2.2.5. Yunanistan 
188
2. ULUSAL PERSPEKTİF: TÜRKİYE’DE DURUM 
191
2.1. Genel Olarak 
191
2.2. Telif Birliklerinin Yükümlülükleri ve Lisanslama Tarifelerine İlişkin Esaslar 
194
2.3. İç Denetim 
195
2.3.1. İlgili Düzenlemeler 
195
2.3.2. Uygulamada İç Denetimi İşlevsiz Kılan Unsurlar ve Sonuçları 
196
2.3.2.1. Genel Kurul Toplantılarına Düşük Katılım 
196
2.3.2.2. Birlik Organları Seçimlerinde Blok Liste Uygulaması 
197
2.3.2.3. Özel Denetim Raporlarının Kısıtları 
197
2.3.2.4. Fonksiyon Gaspı 
198
2.3.2.5. Denetleme Kurullarının İşlevsiz Kalması 
199
2.3.2.6. Haysiyet Kurullarının Gereği Gibi İşlememesi 
200
2.3.2.8. Kullanıcılar Tarafından Dile Getirilen Hususlar 
201
2.4. Dış Denetim 
203
2.4.1. İlgili Düzenlemeler 
203
2.4.1.1. Kuruluş Aşamasında Denetim 
203
2.4.1.2. İşleyiş Aşamasında Gözetim ve Denetim 
203
2.4.1.3. Şikayet Üzerine, Resen veya Rutin Olarak Gerçekleştirilen Denetim 
204
2.4.2. Uygulama 
206
2.5. Kamusal Denetim Yerindelik Denetimini Kapsar mı? 
214
2.6. Telif Birlikleri Bakış Açısından Kamusal Denetimin Mevcut Durumu 
216
2.7. Telif Birlikleri ve Kamusal Denetimi Yeniden Düzenleme Arayışları 
219
Sonuç 
225
Kaynakça 
237
Kavramlar Dizini 
247