Birinci BölümANONİM ŞİRKETLER-PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER
 
I. ANONİM ŞİRKETLER-PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER 
 
38
1. TTK Hükümleri Çerçevesinde Anonim Şirketler 
 
38
1.1. Tanım Anasözleşme ve Kuruluş 
 
38
1.1.1. Anonim Ortaklıkların Önemi 
 
38
1.1.3. Anonim Şirketler Hakkında Bilgiler 
 
38
1.1.5. Kuruluş ve Anasözleşme 
 
39
1.1.6. Ana Sözleşme Değişikliği 
 
39
1.2.4. Genel Kurul Kararlarının İptali 
 
40
1.3. Sermaye ile İlgili Esaslar 
 
41
1.3.2. Yeni Pay Alma Hakkı (Rüçhan Hakkı) 
 
41
1.4. Dağılma Tasfiye Birleşme 
 
41
1.4.1. Dağılma (İnfisah) 
 
41
1.5. Ortakların Hak ve Sorumlulukları 
 
42
1.6. Anonim Şirketlerin Sermaye Piyasasındaki Yeri 
 
43
1.7. Devletin Sermaye Piyasasındaki Yeri 
 
43
2. Sermaye Piyasasında Menkul Kıymetler 
 
43
2.3. Tahvil ve Hisse Senetlerinin Farkları 
 
44
2.3.1. Hukuki Bakımdan 
 
44
2.3.2. İktisadi Bakımdan 
 
45
2.4. Tahvil ve Hisse Senetlerinde Zamanaşımı 
 
45
3. Piyasalar, Mali Piyasalar ve Piyasa Çeşitleri 
 
45
3.1. Tanım ve Çeşitleri 
 
45
3.2. Piyasaların Birbiri ile Etkileşimleri 
 
47
3.3. İMKB Hisse Senetleri ve Tahvil Piyasaları 
 
48
4. İMKB Hisse Senetleri Piyasası 
 
48
4.1. Kapsam ve İşlem Görecek Hisse Senetleri 
 
48
4.2. Piyasada İşlem Yapma Yetkisi 
 
48
4.2.1. Piyasada İşlem Yapabilecek Olanlar 
 
48
4.2.2. Üye Temsilcileri ve Nitelikleri 
 
48
4.3.4. Açılış Seansı ve Açılış Fiyatı 
 
49
4.3.5. Kapanış Fiyatı ve Kapanış Fiyatı Tespit Komitesi 
 
50
4.3.6. Referans Fiyatı 
 
50
4.3.7. Baz Fiyat Aralıkları ve Fiyat Adımları 
 
50
4.3.8. Fiyat Değişme Sınırları 
 
51
4.3.9. Borsa Kaydına Alınan Fiyatlar 
 
51
4.3.10. Gerçekleşen İşlemler ve Oluşan Fiyatların İlanı 
 
51
4.4.2. Küsurat Emirleri 
 
52
4.4.5. Açığa Satış Emirleri 
 
53
4.5. Emrin Düzeltilmesi veya İptal Edilmesi 
 
53
4.6. İşlemlerin Gerçekleştirilmesi 
 
53
4.6.2. Tek Fiyat ve Çok Fiyat Yöntemleri ile İşlemlerin Yürütülmesi 
 
54
4.6.3. Öncelik Kuralları 
 
55
4.6.4. Tek Üyenin Taraf Olduğu - Çapraz - İşlemler 
 
55
4.6.5. Bir Hisseye Ait İşlemlerin Geçici Olarak Durdurulması 
 
56
4.6.6. Borsada İlk Defa İşlem Görecek Hisse Senetleri 
 
57
4.6.7. Belirli Bir Süre İşlem Görmeyen Hisse Senetleri 
 
57
4.6.8. Toptan Alış-Satış İşlemleri 
 
57
4.7. Birincil Piyasada İşlem Yöntemi 
 
58
4.8. Rüçhan Hakkı Kupon Pazarı 
 
58
4.9. Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesinde Uygulanacak Yöntemler 
 
59
4.9.1. Nakit Temerrüdüne Düşülmesi 
 
59
4.9.2. Hisse Senedi Temerrüdüne Düşülmesi 
 
59
5. İMKB Tahvil ve Bono Piyasası 
 
59
5.2.1. Üyelik İçin Aranan Şartlar 
 
60
5.2.2. Üye Temsilcilerinin Nitelikleri 
 
60
5.3.1. İşlem Gören Menkul Kıymetler 
 
6 1
5.3.3. İşlem Limitleri ve Limit Karşılıkları 
 
61
5.3.4. Emir Büyüklüğü ve İşlem Zamanı 
 
62
5.3.5. Emirlerin Borsaya İletilmesi İşleme Sokulması 
 
62
5.3.6. Emirlerin Gerçekleşmesi, Bildirimi ve Geçerliliği 
 
62
5.5. Emrin Düzeltilmesi ve İptali 
 
63
5.5.1. Üyenin Kendi Emrini Düzeltmesi veya İptal Etmesi 
 
63
5.5.2. Tek Üyenin Taraf Olduğu İşlemler 
 
64
5.5.3. Gerçekleşen İşlemlerin İptali 
 
64
5.6. Yatırım Fonları ve Yatırım Ortaklıklarına Ait İşlemler 
 
64
5.7. Borsa Kaydına Alınan Fiyatlar ve Fiyatların İlanı 
 
64
5.8. Gerçekleşen İşlemlerin Takası 
 
64
5.8.1. Takas İşlemleri 
 
64
5.8.2. Temerrüt (Gecikme) 
 
65
5.8.4. Repo İşlemlerine İlişkin Özel Hükümler 
 
65
5.8.5. Piyasa Dışı İşlemler 
 
65
6. Menkul Kıymetlerin Vergilendirilmesi 
 
66
6.1. Menkul Kıymetlerin Vergilendirilmesine İlişkin Esaslar 
 
66
6.1.1. Banka ve Aracı Kurumların Yapacağı Stopajlar 
 
66
6.1.2. Vergilendirmede Uyulması Gereken Esaslar 
 
67
6.1.3. Dar Mükellef Gerçek Kişi ve Kurumlardan Yapılacak Tevkifat 
 
71
6.1.4. Gelir Vergisi Kanunu Açısından Durum 
 
71
6.1.5. Portföy Kazançları Üzerinden Yapılacak Vergi Tevkifatı 
 
72
6.1.6. Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri 
 
72
6.3. Bakanlar Kurulu Kararı ile Belirlenen Oranlara Ait Açıklamalar 
 
73
6.3.1. Tam Mükellef Gerçek Kişi ve Kurumların Elde Ettiği Gelirler 
 
73
6.3.2. Farklı Tevkifat Oranı Uygulanması Durumunda Zarar Mahsubu 
 
73
6.3.3. Yatırım Fonları ile Ortaklıklarının Portföy Kazançlarından Yapılacak Tevkifat 
 
73
İkinci BölümSERMAYE PİYASASI KURULU BORSALAR VEBORSA DIŞI TEŞKİLATLANMIŞ PİYASALAR
 
ll. SERMAYE PİYASASI KURULU BORSALAR VE BORSA DIŞI TEŞKİLATLANMIŞ PİYASALAR 
 
76
1. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) 
 
76
1.1. Kuruluş ve Teşkilat 
 
76
1.2. Kurul'un İdari Yapısı 
 
77
1.2.1 Kurul Personelinin Statüsü 
 
77
1.2.2. Başkan ve Üyelere Getirilen Yasaklar 
 
77
1.3. Faaliyet ve Çalışma Alanı 
 
78
1.3.1. Kurulun Çalışma Düzeni 
 
78
1.3.2. Kurulun Görev ve Yetkileri 
 
78
1.3.3. Verilen Kurul İzinleri 
 
81
2. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) 
 
81
2.1. Kuruluş ve İşleyiş 
 
81
2.2. İMKB İdari Yapısı 
 
82
2.3. İMKB Kurulan Komiteler ve İşleyişi 
 
83
2.4.1. Üyeliğe İlişkin Esaslar 
 
84
2.4.2. Üyelik Aidat ve Teminatları 
 
85
2.4.3. Üyelerin Yükümlülükleri 
 
86
2.4.4. Üyelerin Temsili 
 
86
2.5. İMKB İşlemlerinin Gerçekleşmesi 
 
87
2.5.1. Müşteri Emirleri 
 
87
2.5.2. Gerçekleşen İşlemlerin Kaydı ve İptali 
 
88
2.5.3. Yapay Fiyat Oluşturulması 
 
89
2.5.4. İşlemlerin Durdurulması ve Borsanın Geçici Kapatılması 
 
89
2.6. Takas ve Temerrüt İşlemleri 
 
90
2.6.2. Gerçekleşen İşlemlerin Tasfiyesi 
 
91
2.7. Disiplin ve Uyuşmazlık 
 
92
2.7.1. Uyuşmazlıkların Çözümü 
 
92
2.7.2. Disiplin Kovuşturması ve Uygulanacak Cezalar 
 
93
2.7.3. Disiplin Cezası Gerektiren Eylemler 
 
95
2.7.4. Disiplin Cezalarının Sicile Kaydı ve Silinmesi 
 
97
2.8. Menkul Kıymetlerin Kota Alınması ve İşlem Görmesi 
 
98
2.9. İMKB Gözetim ve Denetimi 
 
99
3. Kıymetli Madenler Borsaları (İstanbul Altın Borsası İAB) 
 
100
3.1. Kuruluş ve İşleyiş 
 
100
3.2. Görev ve Yetkileri 
 
100
3.3. Borsa'nın İdari Yapısı 
 
101
3.3.1. Borsa’nın Organları ve Personeli 
 
101
3.3.2. Personelin Sorumluluk ve Yükümlülükleri 
 
102
3.4. Borsa Üyeleri ve Üyelerle İlgili Esaslar 
 
103
3.4.2. Üyelerin Yükümlülükleri 
 
104
3.4.3. Borsa Üyelerinin Temsili 
 
105
3.5. Müşteri Emirleri ve İşlemler 
 
105
3.5.1. Müşteri Emirleri 
 
105
3.5.2. İşlemlerin Gerçekleştirilmesi 
 
109
3.5.4. Resmi Müzayede 
 
110
3.6. Takas ve Teslimle İlgili Hususlar 
 
110
3.6.1. İthal Edilen Madenin Borsaya Teslimi 
 
110
3.6.2. Cevherden Üretilen Madenlerin Borsada İşlem Görmesi 
 
110
3.6.3. Gerçekleşen İşlemlerde Teslim Süresi 
 
111
3.6.4. Teminatlardan Ödeme Yapılması 
 
112
3.7. Uyuşmazlık ve Disiplin Hükümleri 
 
112
3.7.1. Uyuşmazlıkların Çözümü 
 
112
3.7.2. Disiplin Komitesi ve Görevleri 
 
113
3.7.3. Disiplin Cezaları 
 
114
3.7.4. Disiplin Kovuşturmasının Seyri 
 
114
3.7.5. Disiplin Cezası Gerektiren Davranışlar 
 
115
3.7.6. Disiplin Cezalarının Sicile Kaydı ve Silinmesi 
 
117
3.8. Kıymetli Maden Standartları ile İlgili Hükümler 
 
117
3.8.1. Borsada İşlem Görecek Altın Standartları 
 
117
3.8.2. Borsada İşlem Gören Gümüş ve Platin Standartları 
 
118
3.8.3. Kıymetli Madenler Borsasında İşlem Görebilecek Altın, Gümüş ve Platin Rafinerileri 
 
119
4. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsaları (İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası - VOB) 
 
123
4.1. Kuruluş ve İşleyiş 
 
123
4.1.2. Kuruluş ve Kuruluş Şartları 
 
124
4.1.3. İşleyişle İlgili Kurallar 
 
125
4.2. Borsanın İdari Yapısı 
 
126
4.2.1. Borsanın Organları 
 
126
4.2.2. Borsa Yöneticileri ve Personeli 
 
128
4.3.1. Üyelik ve Üyelik Türleri 
 
129
4.3.2. Üyelik Şartları 
 
132
4.3.3. Piyasa Yapıcılığı 
 
132
4.4.1. İşlem Teminatları 
 
133
4.4.2. Pozisyon ve İşlem Çeşitleri 
 
134
4.4.3. Müşteri Emirleri 
 
135
4.4.4. Müşteri Emirlerinin Gerçekleştirilmesi 
 
136
4.4.5. İşlem Sınırı ve Pozisyon Limiti 
 
137
4.5. Takas ve Temerrüt 
 
138
4.5.1. Uzlaşma Fiyatı 
 
138
4.5.2. Takas Esasları 
 
138
4.5.3. Temerrüt ve Kapatılması 
 
139
4.5.4. Takas Garantisi Verilmesi ve Alınması 
 
140
4.5.5. Garanti Fonu ve Kullanımı 
 
141
4.5.6. Üyelerin Finansal Açıdan Zorda Kalmaları 
 
142
4.6. Disiplin Hükümleri 
 
143
4.6.1. Uyuşmazlıkların Çözümü 
 
143
4.6.2. Disiplin Kovuşturması 
 
144
4.6.3. Disiplin Cezaları 
 
145
5. Borsa Dışı Teşkilatlanmış Piyasalar 
 
146
5.1. Kuruluş ve Teşkilat 
 
146
5.1.1. Amaç ve Kapsam 
 
146
5.1.2. Şirketin Kurulması 
 
146
5.1.3. Uyulacak Esaslar 
 
148
5.1.4. Şirketin Organları ve Personeli 
 
149
5.2. Piyasada Yapılan İşlemler 
 
153
5.2.1. İşlem Esasları 
 
153
5.2.2. İşlem Görebilecek Sermaye Piyasası Araçları 
 
153
5.2.3. Faaliyetlerin Durdurulması 
 
154
5.3.1. Piyasaya Üye Olabilecekler 
 
154
5.3.2. Üyelik Teminatı 
 
155
5.3.3. Üyelerin Gözetimi ve Denetimi 
 
155
5.3.4. Piyasa Yapıcıları 
 
155
5.5. Disiplin Cezaları 
 
156
Üçüncü BölümSERMAYE PİYASASI KURUMLARI
 
lll. SERMAYE PİYASASI KURUMLARI 
 
158
1. Aracı Kurumlar ve Aracılık Faaliyetleri 
 
158
1.1.2. Aracılık Faaliyetleri 
 
158
1.1.3. Bankaların Sermaye Piyasası Faaliyetleri 
 
159
1.2. Kuruluş ve İşleyiş 
 
159
1.2.1. Aracı Kurumların Kuruluşu 
 
159
1.2.2. Aracı Kurumların İştirakleri 
 
160
1.2.3. Aracı Kurumların Yapamayacakları İşler 
 
160
1.2.4. Mali Gücü Zayıflayan Aracı Kurumlar 
 
162
1.3. Teşkilat ve İdari Yapı 
 
162
1.3.1 Aracı Kurumların Merkez Dışı Örgütleri 
 
162
1.3.2. Aracı Kurumların Yurt Dışı Örgütleri 
 
164
1.3.3. Yurt Dışındaki Aracı Kurumların Türkiye’de Faaliyetleri 
 
164
1.3.4. Acentelerle İlgili Hususlar 
 
164
1.3.5. Aracı Kurumun Acentelerle İlgili Yükümlülükleri 
 
166
1.3.6. Aracı Kurumların Yöneticileri ve Personeli 
 
167
1.4. Aracı Kurumların Faaliyet Çeşitleri 
 
167
1.4.1. Halka Arza Aracılık Faaliyeti 
 
167
1.4.2. Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyeti 
 
167
1.4.3. Hisse Senedi Alım Satımına Aracılık Faaliyetleri 
 
168
1.4.4. Yurt Dışı ve Borsa Dışı Piyasalardaki Faaliyetler 
 
169
1.5. İşlemlerde Uyulacak Esaslar 
 
170
1.6. Müşterilere Ait Hakların Kullanımı 
 
173
1.6.1. Müşteri Hesaplarındaki Bakiyelerin Kullanımı 
 
173
1.6.2. Yönetimsel ve Mali Hakların kullanımı 
 
173
1.7. Aracı Kurumların Belge ve Kayıt Düzeni 
 
174
1.7.1. Uyulacak Esaslar 
 
174
1.7.2. Hesap Planı ve Dokümanların Muhafazası 
 
174
1.7.3. Düzenlenecek Belgeler 
 
174
1.7.4. Hisse Senedi Belge ve Kayıt Düzeni 
 
175
2. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) 
 
176
2.1. Kuruluş ve Kapsam 
 
176
2.2. Personel ve İdari Yapı 
 
177
2.2.2. Personelin Nitelikleri 
 
177
2.2.3. Personelin Yükümlülüğü 
 
178
2.3. Faaliyet ve Çalışma Esasları 
 
178
2.3.1. MKK Görev Yetki ve Sorumluluğu 
 
178
2.3.2. Sistem Güvenliği 
 
179
2.3.3. Gözetim ve Denetim 
 
179
2.4. Üyelerle İlgili Esaslar 
 
179
2.5. Disiplin Cezaları 
 
180
3. Sermaye Piyasasında Yatırım Fonları 
 
180
3.1.1. Tanım ve Kapsam 
 
180
3.1.2. Fon Kurma Limiti ve Asgari Fon Tutarı 
 
181
3.1.3. Fonun Kuruluşu ve Kurucuların Sorumluluğu 
 
181
3.1.4. Fon Kurulu ve Denetçileri 
 
181
3.1.6. Fon Katılma Belgeleri ve Pay Değeri 
 
183
3.1.7. Fonun Mal Varlığına İlişkin İlkeler 
 
184
3.1.8. Fon Portföyüne İlişkin Sınırlamalar 
 
186
3.1.10. Fon Portföy Yönetimine İlişkin Esaslar 
 
186
3.1.11. Portföy Değerleme Esasları 
 
1 87
3.1.12. İhtiyat Ayrılması 
 
188
3.1.13. Fonların Denetimi 
 
188
3.1.14. Fonların Sona Ermesi ve Birleşmesi 
 
188
3.2. Emeklilik Yatırım Fonları 
 
189
3.2.1. Tanım ve Kapsam 
 
189
3.2.2. Emeklilik Fonu Çeşitleri 
 
189
3.2.3. Asgari Fon Tutarı ve Avans Tahsisi 
 
189
3.2.4. Katılımcı Profilinin Belirlenmesi 
 
190
3.2.6. Diğer Hususlar 
 
190
3.3. Borsa Yatırım Fonları 
 
190
3.3.1. Tanım ve Kapsam 
 
190
3.3.2. Fon Portföyünün Oluşturulması ve Halka Arz 
 
191
3.3.3. Aracılık Yüklenimi 
 
191
3.3.4. Borsa’da İşlem Görme 
 
192
3.3.5. Fonun Birincil ve İkincil Piyasa İşlemleri 
 
192
3.3.6. Fon Katılma Belgeleri 
 
192
3.3.7. Katılma Belgelerinin Alım Satımı 
 
192
3.3.8. Korelasyon Katsayısının Hesaplanması 
 
193
3.4. Yabancı Yatırım Fonları 
 
193
3.4.1. Tanım ve Kapsam 
 
193
3.4.2. Yabancı Fonların Türkiye'de Satılması 
 
194
3.4.3. Fon Belgelerinin Kayda Alınması 
 
195
3.4.5. Fon Varlıklarının Saklanması 
 
195
3.4.6. Çeşitli Hususlar 
 
195
4. Portföy Yönetim Şirketleri (PYŞ) 
 
196
4.1. Portföy Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve İşleyişi 
 
196
4.1.1. Tanım ve Kapsam 
 
196
4.1.2. Kuruluş Esasları 
 
197
4.1.3. Şube ve Acenteleri 
 
197
4.1.4. Personelin Nitelik ve Yükümlülüğü 
 
198
4.1.5. Şirketin Yapamayacağı İşler 
 
198
4.1.6. Portföy Yönetiminden Doğan Sorumluluk 
 
198
4.1.7. Müşteri ile İlişkilerde Uyulacak Kurallar 
 
199
4.1.8. Portföy Yöneticiliğine İlişkin İlkeler 
 
199
4.1.9. Müşteri Varlıklarının Saklanması 
 
200
4.1.10. Şirketin Faaliyetinin Durdurulması 
 
201
4.1.11. Bağımsız Denetim Yükümlülüğü 
 
201
4.2. Portföy Saklama Kuruluşları 
 
201
4.2.1. Amaç ve İşlevleri 
 
201
4.2.2. Portföy Saklama Kuruluşlarının Nitelikleri 
 
201
4.2.3. Kıymet Teslim Esasları ve Hakların Kullanımı 
 
202
4.3. Portföy Performansı ve Ücretlendirme 
 
202
4.3.1. Portföyün Değerlemesi ve Getiri Oranının Tespiti 
 
202
4.3.2. Getiri Oranının Belirlenmesine İlişkin Esaslar 
 
203
4.3.3. Karşılaştırma Ölçütü ve Sunum Dönemi 
 
203
4.3.4. Portföy Grubu Oluşturulması ve Grubun Performansı 
 
203
4.3.5. Performansa Dayalı Sıralama ve Uyulacak Esaslar 
 
204
4.3.6. Portföy Yönetimi ve Danışmanlık Ücreti Alınması 
 
205
4.3.7. Performansa Dayalı Ücret Alınma Esasları 
 
205
4.3.8. Getiri Oranı ve Performans Sunum Esasları 
 
205
4.3.9. Karşılaştırma ölçütüne ilişkin esaslar 
 
206
5. Yatırım Ortaklıkları 
 
206
5.1. Kuruluş ve Teşkilat 
 
206
5.1.1. Tanım ve Kapsam 
 
206
5.1.2. Kuruluş Şartları ve İzinler 
 
207
5.1.3. Hisselerin Kayda Alınması 
 
208
5.1.4. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Personel 
 
208
5.2. Çalışma ve Faaliyet Esasları 
 
209
5.2.1. Yatırım Ortaklıklarının İşlevleri 
 
209
5.2.2. Yatırım Ortaklıklarının Yapamayacakları İşler 
 
209
5.2.3. Danışmanlık Hizmeti Alınması 
 
209
5.2.4. Yatırım Ortaklığı Yönetim İlkeleri 
 
209
5.2.5. Ortakların Halka Arz Yoluyla Hisse Satmaları 
 
211
5.2.6. Portföydeki Kıymetlerin Muhafazası 
 
212
5.2.7. Rüçhan Hakkı Kullanılmayan Hisseler 
 
212
5.2.9. Kar Dağıtım İlkeleri 
 
212
5.2.10. Mali Tablo ve Raporlar 
 
212
6. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) 
 
213
6.1. Kuruluş ve Teşkilat 
 
213
6.1.1. Tanımlar ve Kapsam 
 
213
6.1.2. Kuruluş Şartları 
 
213
6.1.3. Lider Girişimciye İlişkin Özel Şartlar 
 
214
6.1.4. Ayni Sermaye Konulması 
 
215
6.1.5. Hisse Senetlerinin Kayda Alınması ve Devri 
 
215
6.1.6. İmtiyazlı Pay İhracına İlişkin Hükümler 
 
216
6.1.7. Yönetim Kurulu ve Personel 
 
216
6.2. Faaliyet ve Çalışma Alanları 
 
216
6.2.1. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının İşlevleri 
 
216
6.2.2. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının Yapamayacakları İşler 
 
217
6.2.3. Yatırım Faaliyeti Kapsamındaki İşler 
 
217
6.2.4. Yatırım Faaliyeti Kapsamına Ait Sınırlamalar 
 
218
6.2.5. İnşaat Hizmetleri Kapsamında Yapılabilecek İşler 
 
219
6.2.6. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının İştirakleri 
 
219
6.3. Portföy Yönetimine Ait Kurallar 
 
220
6.3.1. Portföy Oluşumu ve Yönetimi, 
 
220
6.3.2. Portföyün İdaresi 
 
220
6.4. Faaliyete Ait Kurallar 
 
221
6.4.1. Borçlanma Sınırı 
 
221
6.4.2. Mutlak Hak Tesisi ve Şerhi Gereken Sözleşmeler 
 
221
6.4.3. Sigorta Mecburiyeti 
 
221
6.4.5. Mali Tablo ve Raporlar 
 
222
7. Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları 
 
222
7.1. Kuruluş ve Teşkilat 
 
222
7.1.1. Tanımlar ve Kapsam 
 
222
7.1.2. Kuruluş ve Kuruluş Şartları 
 
223
7.1.3. Kurucuların Nitelikleri 
 
224
7.1.4. Lider Sermayedara İlişkin Özel Şartlar 
 
224
7.1.5. Hisse Senetlerinin Kayda Alınması 
 
224
7.1.6. Hisse Senetlerinin Nitelikli Yatırımcılara Arzı 
 
225
7.1.7. İmtiyazlı Pay İhracı ve Hisse Devri 
 
226
7.1.8. Yönetim Kurulu ve Personel 
 
226
7.2. Faaliyet ve Çalışma Esasları 
 
226
7.2.1. Faaliyet Kapsamı 
 
226
7.2.2. Uyulması Gereken Sınırlamalar 
 
227
7.2.3. Danışmanlık Hizmeti Alınması 
 
227
7.2.4. Girişim Şirketlerine Yatırım Yapılması 
 
227
8. Sermaye Piyasasında Derecelendirme 
 
228
8.1. Kuruluş ve Kapsam 
 
228
8.1.1. Derecelendirme Faaliyetinin Kapsamı 
 
228
8.1.2. Derecelendirme Faaliyetinde Bulunacak Kuruluşlar 
 
229
8.1.3. Derecelendirme Çeşitleri 
 
229
8.2. Faaliyet ve Çalışma Esasları 
 
229
8.2.1. Derecelendirme Kuralları 
 
229
8.2.2. Derecelendirme Sözleşmesi 
 
230
8.2.3. Know- How Sözleşmesi 
 
230
8.2.4. Derecelendirme Faaliyetinden Doğan Sorumluluk 
 
231
8.3. Uyulacak İlke ve Kurallar 
 
231
8.3.2. Bağımsızlık İlkesi 
 
231
8.3.3. Mesleki Özen ve Titizlik İlkesi 
 
232
8.3.4. Sır Saklama Yükümlülüğü 
 
232
8.3.5. Reklam ve İlan Yasağı 
 
232
Dördüncü BölümSERMAYE PİYASASI İLE İLGİLİ DİĞER KURUMLAR
 
IV. MALİ PİYASA VE SERMAYE PİYASASI İLE İLGİLİ DİĞER KURUMLAR 
 
235
SERMAYE PİYASASI İLE İLGİLİ DİĞER KURULUŞLAR 
 
235
1. İMKB Takas ve Saklama Bankası AŞ. (Takasbank) 
 
235
1.1. Takasbank’ın İşlevleri 
 
235
1.1.1. Saklama İşlemleri 
 
235
1.1.3. Temerrüt İşlemleri 
 
237
1.1.4. Nakit ve Kıymet Transferleri (Virmanları) 
 
237
1.2. İzmir Vadeli İşlemler Borsası Takas İşlemleri 
 
238
1.2.2. Takasın Gerçekleştirilmesi 
 
239
1.3. Takasbank Uygulamaları 
 
239
1.3.1. Menkul Kıymet Kredisi 
 
239
1.3.2. Takasbank Borsa Para Piyasası (TBPP) 
 
241
1.3.3. Bireysel Emeklilik Fonlarına Verilen Hizmetler 
 
242
1.3.4. Ödünç Pay Senetleri Piyasası (ÖPSP) 
 
242
2. Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği 
 
245
2.1. Birliğin Amacı ve Kuruluşu 
 
245
2.1.1. Birliğin Amacı 
 
245
2.1.2. Birliğin Kuruluşu ve Gelirleri 
 
246
2.1.3. Birliğin Üyeleri ve Aracı Kuruluşların Temsili 
 
246
2.2. Birliğin Görev ve Yetkileri 
 
246
2.3. Birliğin Yapamayacağı İşler 
 
248
3. Yatırımcıları Koruma Fonu 
 
248
3.1.1. Fonun Hukuki Dayanağı ve Amacı 
 
249
3.1.3. Fona Katılım ve Fonun İdaresi 
 
249
3.1.4. Fona Avans Verilmesi, Gelir ve Giderleri 
 
249
3.2. Fon Varlığının Kullanılış Esasları 
 
250
3.3. Fonun Koruma Sınırı 
 
250
3.4. Yatırımcıyı Bilgilendirme ve Reklam Yasağı 
 
251
4. Genel Finans Ortaklıkları 
 
251
4.1. Tanım ve Kuruluş 
 
251
4.1.2. Kuruluş Şartları 
 
251
4.1.3. Kuruluş İşlemleri 
 
252
4.2. Faaliyete İlişkin Esaslar 
 
252
4.2.1. Faaliyet Alanı ve Kısıtlamalar 
 
252
4.2.3. Alacakların Devralınması 
 
253
4.2.4. Garanti İstenmesi 
 
254
4.2.5. Saklama İşlemleri 
 
254
4.2.6. Özel Fon Oluşturulması 
 
254
5. İpotek Finansman Kuruluşları 
 
255
DÖVİZ VE KIYMETLİ MADEN PİYASASI KURUMLARI 
 
256
1. Kıymetli Maden Aracı Kurumları 
 
256
1.1. Kuruluş Faaliyet ve İşlevleri 
 
256
1.1.1. Tanım ve İşlevi 
 
256
1.1.3. Kuruluş İşlemleri 
 
256
1.1.4. Üyelerle İlgili Esaslar 
 
258
1.2. Yapamayacakları İşler 
 
259
1.3. Mali Tablolar ve Belge Düzeni 
 
260
1.4. Gözetim ve Denetim 
 
260
2. Yetkili Müesseseler 
 
261
2.1.2. Faaliyet Konusu 
 
261
2.2. Kuruluş ve Faaliyet İzni 
 
261
2.2.1. Kuruluş şartları 
 
261
2.2.2. Kuruluş ve İzinler 
 
263
2.3.2. İzin Belgeleri 
 
263
2.4. Faaliyetle İlgili Esaslar 
 
264
2.4.1. Hisse Devirleri 
 
264
2.4.3. Değişikliklerin Bildirilmesi ve Bilgi verme 
 
264
2.4.4. Hesap ve Belge Düzeni 
 
2 64
MALİ PİYASA İLE İLGİLİ BAZI KURUMLAR 
 
266
1. Özel Emeklilik Şirketleri ve Emeklilik Sistemi 
 
266
1.1. Özel Emeklilik Şirketleri 
 
266
1.1.1. Kuruluş ve Kuruluş İzni 
 
266
1.1.2. Şirketin Teşkilatı 
 
266
1.1.3. Yöneticiler ve Personelle İlgili Esaslar 
 
267
1.2. Bireysel Emeklilik Aracıları 
 
268
1.2.1. Bireysel Emeklilik Aracılığı 
 
268
1.2.2. Bireysel Emeklilik Aracılarında Aranan Nitelikler 
 
268
1.2.3. Eğitim ve Sınav İlkeleri 
 
269
1.2.4. Bireysel Emeklilik Aracısının Çalışma Esasları 
 
270
1.3. Bireysel Emeklilik Sistemi 
 
271
1.3.1. Emeklilik Sözleşmeleri 
 
271
1.3.2. Emeklilik Sistemine Giriş Ödentileri 
 
273
1.3.3. Katılımcıların Birikimlerini Başka Şirkete Aktarması 
 
275
1.3.4. Emekliliğe Hak Kazanma 
 
275
1.3.5. Yatırım Tercihlerinin Sınırlandırılması 
 
276
1.3.6. Hak Sahipleri Tarafından Aranmayan Paralar 
 
276
1.3.7. Belge ve Kayıtların Saklanması 
 
276
2. Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri 
 
277
2.1. Kuruluş ve Faaliyet İzinleri 
 
277
2.1.1. Kuruluş İşlemleri 
 
277
2.1.2. Kuruluş ve Faaliyet İzni 
 
2 78
2.2. Şube ve Temsilcilik Açılması 
 
278
2.2.1. Yurtiçinde Şube ve Temsilcilik Açılması 
 
278
2.2.2. Yurtdışında Şube ve Temsilcilik Açılması 
 
279
2.3. Yurtdışındaki Şirketlerin Türkiye’de Şube ve Temsilcilik Açması 
 
279
2.3.1. Yurtdışında Kurulu Şirketlerin Türkiye'de Şube Açmaları 
 
279
2.3.2. Yurtdışında Kurulu Şirketlerin Türkiye'de Temsilcilik Açmaları 
 
280
2.4.1. Ana Sözleşme Değişikliği 
 
280
2.5. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yöneticiler 
 
281
2.5.1. Genel Müdür ve Yardımcıları 
 
281
2.5.2. Müdürler Kurulu ve Atama 
 
281
2.6. Şirketlerin Düzenleyecekleri Sözleşmelere İlişkin Hükümler 
 
282
2.7. Şirketlerle İlgili Sınırlamalar 
 
282
2.7.1. Şirketlerin Yapamayacakları İş ve İşlemler 
 
282
2.7.2. İşlem Sınırı ve Karşılıklar 
 
282
2.8. Muhasebe, Raporlama ve Denetim 
 
283
2.9. Şirketin Sona Ermesi 
 
284
2.9.1. Faaliyet izninin iptali 
 
284
2.9.2. Birleşme, Devir, Bölünme ve Tasfiye 
 
285
3.1. Kuruluş ve Kuruluş Şartları 
 
285
3.2. Kurucularda Aranan Nitelikler 
 
286
3.3. Faaliyet alan ve Esasları 
 
286
3.4. Anasözleşme Değişikliği ve Hisse Devri 
 
287
3.5. Yönetim ve Personel 
 
287
3.6. Denetim ve Bilgi Verme 
 
288
4. Özel Finans Kurumları - Katılım Bankaları 
 
288
4.1. Kuruluş ve Teşkilat 
 
288
4.1.2. Personel Yapısı 
 
289
4.2. Faaliyet Esasları 
 
289
4.2.1. Fon Toplama ve Finansman Faaliyetleri 
 
289
4.2.2. Fon Kullandırma Esasları 
 
290
4.2.3. Fon Kullandırma Yöntemleri 
 
291
1. Bağımsız Denetim Kuruluşları 
 
293
1.3. Bağımsız Denetleme Raporları 
 
293
1.4. Denetleme Çeşitleri 
 
294
1.5. Denetleme Şirketlerinin Kuruluş Şartları 
 
294
1.6. Yönetim Denetim ve Personelde Aranan Şartlar 
 
294
1.7. Denetçilerin Yetkileri 
 
295
1.8. Yönetim Denetim ve Personelin Uyması gereken Yasaklar 
 
295
1.9. Bağımsız Denetleme Kuruluşlarının Seçimi 
 
296
1.10. Bağımsız Denetleme Kuruluşunun Çekilmesi 
 
296
1.11. Denetim Sözleşmesi 
 
297
1.12. Denetleme Sonuçları 
 
297
1.13. Denetçinin Sorumluluğu 
 
297
1.14. Muhasebe ve Denetleme Standartları 
 
297
GENİŞ İŞLEM YETKİSİ OLAN KURUMLAR 
 
298
Beşinci BölümSERMAYE PİYASASI İŞLEMLERİ
 
V. SERMAYE PİYASASI İŞLEMLERİ 
 
302
1. Sermaye Piyasası Araçlarının Kurul Kaydına Alınması 
 
302
1.1.4. Halka Açık Anonim Ortaklık ve Kayıtlı Sermaye 
 
302
1.1.5. Ön Talep Toplama 
 
302
1.1.6. Ödünç Alımlı Satış 
 
302
1.1.8. Birleşme ve Birleşme Oranı 
 
303
1.2. Kayda Alınacak İşlemler 
 
303
1.2.1. Tedrici Olarak Şirket Kurulması 
 
303
1.2.3. Özelleştirilecek Kuruluşların Hisselerinin Halka Arzı 
 
304
1.2.4. Halka Açık Şirketlere Ait İşlemlerin Kayda Alınması 
 
304
1.2.5. Ortak Sayısının 250'yi Aştığı İçin Halka Açık Sayılan Ortaklıklar 
 
305
1.3. Kayda Alınacak Diğer İşlemler 
 
305
1.3.1. Tahsisli Satışlar 
 
305
1.3.2. Ön Talep Toplama 
 
305
1.3.3. Fiyat İstikrarı Sağlayıcı İşlemler 
 
305
1.4. Borçlanmayı İfade Eden Kıymetlerin Kayda Alınması 
 
306
1.5. Halka Açıklanan Konularda Değişiklikler 
 
306
1.6. İlan ve Reklamlar 
 
306
1.8. Kayda Alınan Hisse Senetlerinin Borsa’da İşlem Görmesi 
 
307
1.9. Bağımsız Denetime Ait Hükümler 
 
307
2. Kayıtlı Sermaye Sistemine İlişkin Esaslar 
 
307
2.1. Tanım ve Kavramlar 
 
307
2.2. Kayıtlı Sermaye Sisteminin Amacı 
 
308
2.3. Kayıtlı Sermaye Sistemine Kabul ve Tavan Belirlenmesi 
 
308
2.3.1. Başvuru ve İzin 
 
308
2.3.2. Tavan Belirlenmesi 
 
309
2.4. Kayıtlı Sermaye Sisteminden Çıkma 
 
309
2.5. Yönetim Kuruluna Tanınabilecek Yetkiler ve Uygulanması 
 
309
2.6. Yönetim Kurulu Kararlarının İlanı 
 
310
2.7. Yönetim Kurulu Kararlarının İptali 
 
310
3. Şirket Birleşmelerine İlişkin Esaslar 
 
311
3.1. Tanım ve Uygulanacak Esaslar 
 
311
3.1.2. Uygulanacak Esaslar 
 
311
3.2. Birleşme Oranının Hesaplanması 
 
312
3.3. Devralma Yoluyla Birleşmede Sermaye Artırımı 
 
313
3.4. Kurul Kaydına Alınma ve Kurula Bildirim 
 
313
3.5. Ulaşılacak Sermaye Tutarı 
 
314
3.5.1. Devralma Yoluyla Birleşme 
 
314
3.5.2. Yeni Ortaklık Kurulması Yoluyla Birleşme 
 
314
4. Çağrı Yoluyla Hisse Toplama ve Oy Kullanma 
 
314
4.2. Vekil Aracılığıyla Oy Kullanma 
 
315
4.2.1. Vekaletin Kapsamı 
 
315
4.2.2. Vekaletnamenin Düzenlenmesi ve Gönderilmesi 
 
315
4.2.3. Temsil Yetkisinin Sınırları ve Vekaletnamenin Geçerliliği 
 
316
4.2.4. Kaydileştirilen Hisse Senetlerinde Oy Kullanma 
 
316
4.3. Pay Sahiplerine Çağrıda Bulunarak Vekalet Toplanması 
 
317
4.3.2. Vekalet Toplama Çağrısı ve Oy Sözleşmeleri 
 
317
4.3.3. Kamuyu Aydınlatma ve Bilgi Verme 
 
317
4.4. Çağrı Yoluyla Hisse Senedi Toplanması 
 
318
4.4.1. Çağrı Yapılmasının Amacı 
 
3 18
4.4.2. Çağrı Yoluyla Hisse Senedi Toplanmasında Aracılık Sözleşmesi 
 
318
4.4.3. Çağrıya Karşılık Verilmesi 
 
318
4.4.4. Çağrıda Bulunma Zorunluluğu 
 
319
4.4.5. Kamuyu Aydınlatma ve Bilgi Verme 
 
320
5. Birikimli Oy Kullanılması 
 
320
5.1. Birikimli Oy Kullanma Yönteminin Amaç ve Kapsamı 
 
320
5.2. Ortaklıkların Yükümlülükleri 
 
321
5.3. Birikimli Oy Kullanılmasına İlişkin Esaslar 
 
322
5.4. Vekaleten Oy Kullanımında Birikimli Oy 
 
322
5.5. Birikimli Oy Yöntemini Kullanan Kişinin Yükümlülükleri 
 
322
6. Halka Açık Anonim Ortaklıklarının İştirak Sınırları 
 
322
6.2. İştirak Sınırları 
 
323
6.3. Karşılıklı İştirak Yasağı 
 
323
7. Şirketlerin Halka Açılması ve Halka Arz Yöntemleri 
 
324
7.2. Sermaye Piyasası Araçlarının Halka Arz Yöntemleri 
 
324
7.2.1. Talep Toplamaksızın Satış Yöntemi 
 
324
7.2.2. Sabit Fiyatla Talep Toplama Yöntemi 
 
324
7.2.3. Fiyat Teklifi Alma Yoluyla Talep Toplanması 
 
325
7.2.4. Borsada Satış Yöntemi 
 
326
7.3. Satış Yöntemlerine Uyması Gereken Ortaklıklar 
 
326
7.4. Halka Arzlarda Aracı Kurumların Yükümlülükleri 
 
326
7.5. Halka Arzlarda Kısıtlamalar 
 
326
7.6. Halka Arzlarda İşlem Yasağı 
 
327
7.7. Halka Açılmanın Ekonomik Faydaları 
 
327
7.8. Halka Arza Aracılık Çeşitleri 
 
327
7.8.2. Aracılık Yüklenimi 
 
328
8. Temettü ve Temettü Avansı Dağıtım Esasları 
 
328
8.1. Birinci Temettü Dağıtım Esasları 
 
328
8.1.1. Borsada İşlem Görmeyen Ortaklıklar 
 
328
8.1.2. Borsada İşlem Gören Ortaklıklar 
 
329
8.1.3. Temettü Dağıtım Zamanı 
 
330
8.1.4. Personele, Vakıflara, Katılma ve İntifa Senetlerine Dağıtım 
 
331
8.1.5. Temettü Dağıtımında İmtiyaz 
 
331
8.1.6. Birinci Temettünün Eksik Dağıtılmasında Sorumluluk 
 
332
8.2. Temettü Avansı Dağıtım Esasları 
 
332
8.2.2. Temettü Avansının Hesaplanması 
 
333
8.2.3. Temettü Avansı Dağıtım Zamanı 
 
333
8.2.5. Bankaların Temettü Avansı Dağıtımı 
 
334
8.2.6. Temettü Avansı Dağıtımında Sorumluluk 
 
334
8.2.7. İlan ve Bildirimler 
 
335
8.3. Tahsil Edilmeyen Kar Payı ve Temettü Avansında Zamanaşımı 
 
335
8.4. İkinci Tertip Yedek Akçenin Hesaplanması 
 
335
9. Sermaye Piyasası Araçlarının Kaydileştirilmesi 
 
335
9.1. Kapsam ve Kayıt Tutma Esasları 
 
335
9.1.2. Kayıt Tutma Esasları 
 
336
9.2.1. İhraççı Hesabı 
 
336
9.2.2. Yatırımcı Hesabı 
 
337
9.2.3. Yetkili Takas ve Saklama Kuruluşu Hesabı 
 
337
9.2.4. Ortak, Katılımcı ve Yatırımcı Hesaplarının Alt Hesapları 
 
337
9.3.1. İhraç ve Satışta Bildirim 
 
338
9.3.2. Alım-Satım İşlemlerinin Kaydı 
 
33 9
9.3.3. Mali Hakların Kullanılması 
 
339
9.3.4. Yönetimsel Hakların Kullanılması ve Genel Kurul Blokajı 
 
340
9.3.5. Yatırımcı Blokajı, Haciz ve Tedbir İşlemleri 
 
340
9.4. Gizlilik, Yatırımcı ve İhraççının Bilgilendirilmesi 
 
341
9.5. Kayıtların Saklanması 
 
341
10. Özel Durumların Kamuya Açıklanması 
 
342
10.2.1. Ortaklığın Sermaye Yapısı ve Yönetime İlişkin Değişiklikler 
 
342
10.2.2. Maddi Duran Varlıklarla İlgili Değişiklikler 
 
343
10.2.3. Ortaklığın Faaliyetlerine İlişkin Değişiklikler 
 
343
10.2.4. Ortaklığın Yatırımlarına İlişkin Değişiklikler 
 
345
10.2.5. Ortaklığın Mali Yapısına İlişkin Değişiklikler 
 
345
10.2.6. Finansal Duran Varlıklara İlişkin Değişiklikler 
 
347
10.2.7. İdari konulara İlişkin Değişiklikler 
 
347
10.2.8. Diğer değişiklikler 
 
347
10.2.9. Faaliyetleri Sportif Olan Ortaklıklarda Özel Durumlar 
 
349
10.3. Açıklama Yapılması Gereken Haller 
 
350
10.3.1. Olağandışı Fiyat ve Miktar Hareketleri 
 
350
10.3.2. Borsada Yapılan Satışlar 
 
350
10.3.3. Hisse Senetlerinde Yapılan İşlemler 
 
352
10.5. Açıklamaların Kamuya Duyurulması 
 
353
10.6. Doğrulama Yükümlülüğü 
 
353
11. Aracı Kurumların Sermaye Yeterliliğine İlişkin Esaslar 
 
353
11.2. Sermaye Yeterliği Tabanı ve Ölçülmesi 
 
354
11.2.1. Özsermaye ve Sermaye Yeterliliği Tabanı 
 
354
11.2.2. Kullanılan Değerleme İlkeleri 
 
354
11.2.3. Repo ve Ters Repo İşlemlerinde Değerleme 
 
356
11.3.2. Sermaye Yeterliliği Tabanı Yükümlülüğü 
 
357
11.4. Risk Karşılıkları 
 
358
11.4.1. Pozisyon Riski 
 
358
11.4.2. Karşı Taraf Riski 
 
359
11.4.3. Yoğunlaşma Riski 
 
360
11.4.4. Döviz Kuru Riski 
 
361
11.5. Tabloların Denetimi ve Bildirim Yükümlülüğü 
 
361
11.6. Yükümlülüklere Aykırılık 
 
362
12. Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç İşlemleri 
 
362
12.1. Tanım ve kapsam 
 
362
12.2. Kredili İşlemler ve İşlem Esasları 
 
363
12.2.1. Genel İlkeler 
 
363
12.2.2. Kredili İşlem Yapmaya Yetkili Kuruluşlar 
 
363
12.2.3. Çerçeve Sözleşmeler 
 
363
12.2.4. Kredi Hesabı ve Hesapların Ayrılması 
 
363
12.2.5. Kredili İşleme Konu Sermaye Piyasası Araçları 
 
364
12.2.6. Özkaynak Olarak Kabul Edilecek Kıymetler 
 
364
12.2.7. Özkaynak Olarak Verilen Kıymetlerin Değerlemesi 
 
365
12.2.9. İşleme Konu Olan Kıymetlerin Korunması ve Saklanması 
 
366
12.3. Kredili İşlemlerde İşlem Sınırları 
 
367
12.3.1. Genel İşlem Sınırları 
 
367
12.3.2. Özel İşlem Sınırı 
 
367
12.4. Kredili İşlemlerde Uyulacak Kurallar 
 
367
12.4.1. Alım Satım İşlemlerinin Gerçekleştirilmesi 
 
367
12.4.2. Kredili İşlemlerde Özkaynağın Korunması 
 
368
12.4.3. Özkaynak Tamamlama Bildirimi 
 
369
12.4.4. Hesaptan Nakit Çekilmesi ve Yatırılması 
 
369
12.4.5. Sermaye Piyasası Araçlarından Doğan Hakların Kullanımı 
 
369
12.5.1. Aracı Kurumların Müşterileri İçin Kredi Alması 
 
369
12.5.2. Halka Arzlarda Kredili İşlem Yasağı 
 
370
12.5.3. Kredinin Muacceliyeti 
 
370
12.6. Açığa Satış İşlemleri 
 
370
12.6.1. Genel İlkeler 
 
370
12.6.2. Açığa Satış İşlemlerinde Özkaynak ve Özkaynağın Korunması 
 
371
12.6.3. Özkaynak Tamamlama Bildirimi 
 
372
12.6.4. Hesaptan Nakit Çekilmesi ve Yatırılması 
 
372
12.6.5. Açığa Satış Emrinin Bildirilmesi 
 
372
12.6.6. İşlemlerde Fiyat Sınırı 
 
373
12.6.7. Açığa Satış İşlemi Yapma Yasağı 
 
373
12.7. Ödünç Alma ve Verme İşlemleri 
 
373
12.7.1. Genel İlkeler 
 
373
12.7.2. Hakların Kullanılması 
 
373
12.7.3. Özkaynak Verilmesi 
 
373
12.7.4. Ödünç İşleminin Muacceliyeti 
 
374
12.7.5. Özkaynak Tamamlama ve Takas Borcunun Yerine Gelmemesi 
 
375
13. Kıymetli Maden Ödünç İşlemleri 
 
375
13.1.1. Amaç ve Kapsam 
 
375
13.1.2. İşlem Yapabilecek Üyeler 
 
375
13.1.3. Üyelikten Ayrılma 
 
375
13.1.4. İşlem Esasları 
 
375
13.1.5. Gerçekleşen İşlemlerin İptali 
 
376
13.2. Ödünç Kıymetli Maden İşlem Esasları 
 
377
13.2.1. İşlemlerin Yapılması 
 
377
13.2.2. Emirlerin Piyasaya İletilmesi 
 
377
13.2.3. Emir türleri ve Emirlerin Geçerlilik Süresi 
 
377
13.2.4. İşlemlerin Gerçekleşmesi 
 
378
13.2.5. İşlem Kuralları 
 
378
13.2.6. Teminatlar ve Değerlemesi 
 
379
13.2.7. Takas Merkezi ve Takas İşlemleri 
 
379
13.3. Sertifika Alım-Satım İşlemleri 
 
380
13.3.1. Genel İlkeler 
 
380
13.3.2. Sertifika İşlemlerinde Teminat ve Takas 
 
380
13.3.3. Sertifikaların Teslimatı 
 
380
14. Lisanslama ve Sicil Tutma 
 
381
14.2. Lisanslama Sınavlarına İlişkin Esaslar 
 
381
14.2.1. Sınavlara Girebilecek Olanlar 
 
381
14.2.2. Sınav Çeşitleri 
 
383
14.2.3. Sınavlarla İlgili Muafiyetler 
 
384
14.2.4. Sınava Başvuru 
 
384
14.2.5. Sınavların Yapılması ve Sınav Konuları 
 
385
14.2.6. Sınav Notları 
 
386
14.2.7. Sınavların Geçersiz Olması ve Başarısız Olanlar 
 
386
14.2.8. Sınav Sonuçlarına İtiraz ve İtiraz Komisyonu 
 
387
14.3. Lisanslamaya İlişkin Esaslar 
 
387
14.3.1. Lisans Alma Zorunluluğu 
 
387
14.3.2. Lisans Türleri 
 
387
14.3.3. Lisans Yenileme 
 
387
14.3.4. Lisansın İptal Edilmesi 
 
388
14.3.5. Sicil Tutmaya İlişkin Esaslar 
 
388
Altıncı BölümSERMAYE PİYASASI ARAÇLARI VEDİĞER YATIRIM ALTERNATİFLERİ
 
Vl. SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI VE DİĞER YATIRIM ALTERNATİFLERİ 
 
391
SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI 
 
391
1.2. İhraç Açısından Hisse Senetlerinin Çeşitleri 
 
391
1.3. Haklar Açısından Hisse Senetlerinin Çeşitleri 
 
391
1.3.1. İmtiyazlı Hisse Senetleri 
 
391
1.3.2. Kurucu Hisse Senetleri 
 
391
1.3.3. Adi Hisse Senetleri 
 
391
1.3.4. Oydan yoksun Hisse Senetleri 
 
392
1.4. Hisse Senedi Sahibinin Hak ve Sorumlulukları 
 
392
1.5. Hisse Senetlerinin Alım Satımı 
 
393
1.6. Oydan Yoksun Hisse Senetleri (OYHS) 
 
394
1.6.2. OYHS İhracı ve Kurul Kaydına Alınması 
 
394
1.6.3. Sağladığı Haklar 
 
394
1.6.4. Oydan Yoksun Hisse Senedi Sahipleri Özel Kurulu 
 
396
1.6.5. İktisap Yasağı 
 
396
1.6.6. Oydan Yoksun Hisse Senetlerinin Önemi 
 
397
2.1.2. Tahvillerin İhracı ve Kayda Alınması 
 
397
2.1.3. Tahvil İhraç Limiti 
 
398
2.2. Tahvillerde Faiz Vade ve İtfa 
 
398
2.2.1. Tahvillerin Vadesi 
 
398
2.2.2. Tahvillerin İtfası 
 
398
2.2.3. Menfaat Yasağı 
 
399
2.2.4. Tahvillerin Erken İtfası 
 
399
2.3. Halka Arzedilen Tahvillere İlişkin Hükümler 
 
400
2.3.2. Aracı Kuruluş Kullanma Zorunluluğu 
 
400
2.3.3. Satış Süresi ve Satış Sonuçlarının Bildirilmesi 
 
400
2.3.4. İlan ve Reklamlar 
 
401
2.4. Halka Arzedilmeksizin Satılan Tahvillere İlişkin Hükümler 
 
401
2.4.1. İhraç ve Kayda Alma 
 
401
2.4.3. Satış Sonuçlarının Bildirilmesi 
 
401
2.6. Yurt Dışında Satılacak Tahvil ve Diğer Borçlanma Senetleri 
 
402
2.7. Alım Satıma İlişkin Genel İlkeler 
 
402
2.8. Değişken Faizli Tahviller 
 
402
2.8.2. Değişken Faizli Tahvillerde Faiz Ödeme Şartları 
 
402
2.8.3. Satılmayanların İptali 
 
403
2.9. Kara İştirakli Tahviller 
 
403
2.9.2. Verilecek Kar Payı 
 
403
2.9.3. İşlem Sınırlaması ve Bildirimler 
 
404
2.10. Hisse Senetleri ile Değiştirilebilir Tahviller (HDT) 
 
404
2.10.1. Tanım ve Çıkarma Yetkisi 
 
404
2.10.2. Vade ve Değiştirmenin Başlangıcı 
 
405
2.10.3. Değiştirme Fiyatı ve Oranı 
 
405
2.10.4. Değiştirme Oranının Düzeltilmesi 
 
405
2.10.5. Değiştirme Çeşitleri 
 
405
2.10.6. Değiştirme Hakkının Kalkması 
 
407
2.10.7. Değiştirme Sonrasında Artan Hisse Senetlerinin Halka Arzı 
 
407
3. Finansman Bonoları 
 
407
3.1. Finansman Bonolarının Tanımı ve Hukuki Niteliği 
 
408
3.4. Finansman Bonosu Türleri 
 
409
3.4.1. A tipi Bonolar 
 
409
3.4.2. B tipi Bonolar 
 
409
3.4.3. C tipi Bonolar 
 
409
3.4.4. E tipi Bonolar 
 
409
3.4.5. F tipi Bonolar 
 
409
3.5. Teminatlar ve Niteliği 
 
409
3.6. Finansman Bonolarının Kayda Alınması 
 
409
3.6.1. Halka Arzedilmek Üzere Çıkarılanlar 
 
409
3.6.2. Halka Arzedilmeksizin Satılmak Üzere Çıkarılanlar 
 
410
3.6.3. Kayda Almanın Sonuçları 
 
410
3.7. Halka Arzedilen Finansman Bonoları Hakkında Bilgiler 
 
410
3.7.1. Uyulması Gereken Hükümler 
 
410
3.7.2. Aracı Kuruluş Kullanım Zorunluluğu 
 
411
3.7.3. Satış İşlemleri 
 
411
3.7.4. İlan ve Reklamlar 
 
412
3.8. Halka Arzedilmeyen Finansman Bonoları Hakkında Bilgiler 
 
412
3.9. İkinci El Piyasa İşlemleri 
 
413
3.10. Denetim ve Bilgi Verme Yükümlülüğü 
 
413
4. Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler 
 
413
4.1. Tanım ve Hukuki Niteliği 
 
413
4.2. İhraç ve İşleme Konu Olabilecek Alacak Türleri 
 
413
4.2.1. İhraç ve Garanti 
 
413
4.2.3. İhraca Konu Alacak Türleri 
 
414
4.2.4. Alacakların Saklanması 
 
414
4.3. Fon Oluşturulması 
 
415
4.4. Kurul Kaydına Alma 
 
415
4.4.1. Kayda Alınma Başvurusu ve Gerekli Belgeler 
 
415
4.4.2. İzahname, Sirküler gibi Konulardaki Değişiklikler 
 
415
4.4.3. İlan ve Reklamlar 
 
416
4.5. Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlerin Satış Esasları 
 
416
4.5.1. Satış İlkeleri 
 
416
4.5.2. Aracı kuruluş kullanma zorunluluğu ve İkinci El Piyasa İşlemleri 
 
416
4.6. Kurul Denetimi ve Bilgi Verme 
 
417
5. Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar 
 
417
5.1. Tanım ve Hukuki Nitelik 
 
417
5.1.2. Bonoların Hukuki Nitelikleri 
 
417
5.3. Bonoların Satışı 
 
418
5.3.3. Bonoların Satışa Sunulması 
 
418
5.3.4. Bonoların Satış Esasları 
 
418
5.3.5. İkinci El Piyasa İşlemleri 
 
419
5.3.6. İlan ve Reklamlar 
 
419
5.4. Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolarda Vade 
 
419
5.6. Bankanın Sorumluluğu 
 
419
5.7. Kurul Denetimi ve Bilgi Verme 
 
419
6. Kar ve Zarar Ortaklığı Belgeleri (KZOB) 
 
420
6.1. Tanım ve İhraç Yetkisi 
 
420
6.1.2. İhraç Yetkisi ve Limiti 
 
420
6.1.3. İhraç Şartları 
 
420
6.2. Kurul Kaydına Alma ve İlanlar 
 
420
6.2.1. Belgelerini Kayda Alınması 
 
420
6.2.2. İzahname, Sirküler ve İlan- Reklamlar 
 
421
6.3.1. Belgelerini Türü 
 
421
6.3.2. Satışa Yetkili Kuruluşlar 
 
421
6.3.3. Satılamayan Belgelerin İptali 
 
422
6.3.4. Borsaya Başvuru 
 
422
6.4. Kar veya Zarar Payının Belirlenmesine İlişkin Esaslar 
 
422
6.4.1. Kar veya Zarara Katılma Oranı 
 
422
6.4.2. Kar ve Zarar Miktarlarını Tespiti ve Dağıtımı 
 
423
6.4.3. İhraççının Zarar Etmesi 
 
423
6.5. Hisse Senedi ile Değiştirilebilir Kar ve Zarar Ortaklığı Belgeleri 
 
424
6.5.1. Hisse Senedi ile Değiştirilme 
 
424
6.5.2. Değiştirme Fiyatı ve Oranı 
 
424
6.5.3 Değiştirme Esasları 
 
424
7. Katılma İntifa Senetleri (KİS) 
 
425
7.1.2. İhraç Limiti ve Değeri 
 
425
7.2. Katılma İntifa Senetlerinin Kayda Alınması 
 
426
7.3.1. Satış ve Satılamayan Katılma İntifa Senetleri 
 
426
7.3.2. Aracı Kuruluş Kullanılması ve Satış Sonuçlarının Bildirimi 
 
427
7.3.3. Katılma İntifa Senetlerinin Yeniden Satılmak Üzere Geri Alınması 
 
427
7.4. Katılma İntifa Senetlerine Tahsis Edilecek Kar Payı 
 
427
7.5. KİS Sahipleri Genel Kurulu 
 
428
8. Altın Gümüş ve Platin Bonoları 
 
428
8.1.1. Tanım ve Hukuki Nitelik 
 
428
8.1.2. Vade ve Satış Esasları 
 
428
8.1.3. Bonoların Kurul Kaydına Alınması 
 
429
8.2. Satılamayan Bonolar 
 
429
8.3. Halka Arzedilen Bonolara İlişkin Hükümler 
 
429
8.3.1. Uyulması Gereken Esaslar 
 
429
8.3.2. Aracı Kuruluş Kullanılması 
 
430
8.3.3. Satış İşlemleri 
 
430
8.4. Halka Arzedilmeyen Bonolara İlişkin Hükümler 
 
431
8.5. İkinci El Piyasa İşlemleri ve Bedelin Geri Ödenmesi 
 
431
8.6. Denetim ve Bilgi Verme Yükümlülüğü 
 
431
9. Gayrimenkul Sertifikaları 
 
432
9.1. Tanım, İhraç ve Kayda Alma 
 
432
9.1.1. Tanımlar ve Nitelik 
 
432
9.1.2. İhraççının Nitelikleri 
 
432
9.1.3. Sertifikaların Kayda Alınması 
 
432
9.1.4. İlan ve Reklamlar 
 
433
9.2. Garanti ve İhraçtan Toplanan Paranın Kullanım Şekli 
 
433
9.3. Edimlerin Kullanılması 
 
433
9.4.1. Projenin Gecikmesi ve Cezai Şart 
 
433
9.4.2. Projenin Gerçekleşmemesi ve Cezai Şartı 
 
434
9.5. Satış Sonuçlarının Bildirilmesi 
 
434
9.7. Kurul Denetimi ve Bilgi Verme 
 
434
10. Gelir Ortaklığı Senetleri 
 
435
10.1. Tanım ve Kapsam 
 
435
10.2.2. Grup Senetleri 
 
435
11. Hazine Bonoları, Devlet Tahvilleri ve Eurobondlar 
 
436
11.1.1. Tanım ve Kapsam 
 
436
11.3.1. Alım Satım İşlemleri 
 
437
11.3.2. Alım Satım Fiyatlarının Tespiti 
 
437
11.4.1. Tanım ve Kapsam 
 
438
12. Konut Finansmanı Konut ve Varlık Finansman Fonu 
 
438
12.1. Konut Finansmanı ile İlgili Düzenlemeler 
 
438
12.1.1. Konut Finansmanı 
 
438
12.1.2. Konut Finansmanı Fonu 
 
439
12.2. Varlık Finansmanı Fonu 
 
440
13. Yabancı Sermaye Piyasası Araçlarının Kaydı ve Satışı 
 
441
13.2. Halka Arz Esasları 
 
442
13.2.1. Gerekli Şartlar 
 
442
13.2.2. Temsilcilik Sözleşmesi 
 
442
13.2.3. Halka Arz Yoluyla Satış İşlemleri 
 
443
13.2.4. Aracı Kuruluşun Yükümlülükleri 
 
4 43
13.2.5. Yabancı Sermaye Piyasası Araçlarına Ait Ödemeler 
 
444
13.2.6. Borsaya Başvuru 
 
444
13.2.7. Tahsisli Satış İşlemleri 
 
444
13.2.8. Kamuyu Aydınlatma 
 
444
13.3. Depo Sertifikalarına İlişkin Esaslar 
 
445
13.3.1. Depo Sertifikaları 
 
445
13.3.2. Depo Sertifikalarının Yabancı Menkul Kıymetlerle Değiştirilmesi 
 
445
13.3.3. Depo Sertifikası Bildirim Formu 
 
445
13.4 Yabancı Hisse Senedine Ait Hakların Kullanılması 
 
445
13.4.1. Ortaklığın Sermaye Artırımından Doğan Haklar 
 
445
13.4.2. Genel Kurul Toplantılarının Duyurulması ve Oy Hakkı 
 
446
DİĞER YATIRIM ALTERNATİFLERİ 
 
447
1. Yatırım Fonu Katılma Belgesi İşlemleri 
 
447
1.2. Katılma Belgesi Alım Satım İşlemleri 
 
447
1.3. Katılma Belgesi İşlemlerinde Dikkat Edilecek Hususlar 
 
448
2. Menkul Kıymetlerin Geri Alma veya Satma Vaadiyle Alım Satımı (Repo ve Ters Repo) 
 
448
2.1. Kapsam ve Yetkili Kuruluşlar 
 
448
2.1.2. Repo ve Ters Repo İşlemlerine Konu Olabilecek Menkul kıymetler 
 
449
2.1.4. Yetkili Kuruluşların Faaliyetleri 
 
449
2.2. İşlemlerin Yapılışı 
 
449
2.2.1. Repo ve Ters Repo İşlem Esasları 
 
449
2.2.2. İşlem Hükümleri 
 
450
2.2.3. Kıymet Teslim Esasları 
 
450
2.2.4. Vade ve Faiz Oranı 
 
451
2.3. Denetim ve Bilgi Verme 
 
451
3.1.1. Vadeli İşlem Borsaları 
 
451
3.1.2. İzmir Vadeli İşlemler Borsası 
 
451
3.2. Yapılabilecek İşlemler 
 
452
3.2.1. Vadeli İşlemler Borsalarında Alınabilecek Pozisyonlar 
 
452
3.2.2. Ters Pozisyon Alma veya Pozisyon Kapatma 
 
452
3.2.3. İzmir Vadeli İşlemler Borsası'nda Pozisyon Alınabilecek Kıymetler 
 
452
3.3.1. Sözleşme Büyüklüğü 
 
453
3.3.2. Vade Sonu ve Uzlaşma Fiyatı 
 
453
3.3.3. Vadeli İşlemler Borsalarında İşlem Teminatları 
 
453
3.4. İşlem Yapmanın Amaçları, Avantajları ve Kaldıraç Etkisi 
 
454
3.4.1. Vadeli İşlemler Borsalarında İşlem Yapmanın Amaçları 
 
454
3.4.2. Vadeli işlem Borsalarının Avantajları 
 
454
3.4.3. Vadeli İşlemler Borsalarında Kaldıraç Etkisi 
 
455
3.5. İzmir Vadeli İşlemler Borsası'nda İşlem Yapılması 
 
455
3.6. İzmir Vadeli İşlemler Borsası İşlemlerinde Vergi 
 
456
4. Kıymetli Madenler ve Altın İşlemleri 
 
456
4.1. Altın ve Altına Yatırım 
 
456
4.2. Yatırım Yaparken Dikkat Edilecek Hususlar 
 
457
4.3. Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler 
 
457
4.4. Altın Fiyatının Hesaplanması 
 
458
5.3. Faiz Oranları ve Vadeler 
 
460
Yedinci BölümMENKUL KIYMETLERDE RİSK FİYAT VE ANALİZLER
 
1. SERMAYE PİYASASINDA RİSK VE RİSKİN ÖLÇÜLMESİ 
 
462
1.2. Getiri Risk ve Verimlilik 
 
462
1.3. Riskin Bağlı Olduğu Faktörler 
 
462
1.3.2. Para Değeri ve Risk 
 
462
1.3.3. Ekonomik Durum ve Risk 
 
463
1.3.4. Tutumlar ve Risk 
 
463
1.4. Yatırımcıların Risk Karşısındaki Tutumları 
 
463
1.4.1. Riskten Kaçmayan Yatırımcılar 
 
463
1.4.2. Riske Karşı Kayıtsız Yatırımcılar 
 
464
1.4.3. Riskten Kaçan Yatırımcılar 
 
464
1.5.1. Sistematik Risk 
 
464
1.5.2. Sistematik Olmayan Risk 
 
465
1.6. Sistematik Olmayan Riskin Ölçülmesi 
 
465
1.6.1. Olasılık Dağılımları 
 
465
1.6.2. Beklenen Getiriler (BG) 
 
465
1.6.3. Standart Sapma (SS) ve Varyans 
 
465
1.6.4. Değişim Katsayısı (DK) 
 
466
1.7. Sistematik Risk Ölçümüne İlişkin Sayısal Bir Örnek 
 
466
2. PORTFÖY OLUŞTURULMASI VE YÖNETİMİ 
 
468
2.3. Portföy Yatırımcısının Tercihleri 
 
469
2.3.1. Güvenlik ve Düşük Gelir 
 
469
2.3.2. Daha Az Güvenlik ve Orta Gelir 
 
469
2.3.3. Risk ve Yüksek Gelir 
 
469
2.4. Portföy Çeşitleri 
 
470
2.4.1. Kıymet Yapısına Göre Portföy Çeşitleri 
 
470
2.4.2. Yatırımcının Tercihine Göre Portföy Çeşitleri 
 
471
2.5. Portföy Oluşturulmasında Dikkat Edilecek Hususlar 
 
471
3. HİSSE SENETLERİNİN DEĞERİ VE SERMAYE ARTIŞLARI 
 
473
3.1. Hisse Senetlerinin Değerini Etkileyen Faktörler 
 
473
3.1.1. Ekonomik Faktörler 
 
473
3.1.2. Teknik Faktörler 
 
474
3.1.3. Sosyal ve Politik Faktörler 
 
474
3.1.4. Sektör ve Şirketlerle İlgili Faktörler 
 
475
3.2. Sermaye Artışı ve Kullanılması 
 
477
3.2.1. Genel Bilgiler 
 
477
3.2.2. Bedelli Sermaye Artırımı 
 
477
3.2.3. Yeni Hisse Senetleri ve Rüçhan Pazarı 
 
478
3.2.4. Bedelsiz Sermaye Artırımı 
 
478
3.2.5. Rüçhan Hakkının Kullanılması 
 
479
4. HİSSE SENETLERİNDE ANALİZ 
 
482
4.5. Finansal (Mali) Analizler 
 
484
4.5.1. Finansal Analizde Tanımlar 
 
484
4.5.2. Finansal Analizde Bazı Rasyolar (Oranlar) 
 
485
5. HİSSE SENETLERİNDE FİYAT TAHMİN YÖNTEMLERİ 
 
486
5.1. Piyasa Değeri/Defter Değeri (PD/DD) 
 
486
5.2. Fiyat Kazanç Oranı Yöntemi (F/K) 
 
487
5.4. Temettü Geliri Yardımı ile Tahmin 
 
488
5.4.1. Temettünün Sabit Olması 
 
488
5.4.2. Temettünün Sabit Bir Oranda Büyümesi 
 
488
5.4.3. Temettünün Yıllara Göre Farklı Oranlarda Büyümesi 
 
488
5.5. Temettü Çarpanı Yöntemi 
 
489
6. HİSSE SENETLERİNİN BİRBİRİ VE BORSA ENDEKSİ İLE İLİŞKİLERİ 
 
490
6.1. Hisse Senetlerinin Birbiri ile Olan İlişkileri 
 
490
6.1.2. Standart Sapma 
 
490
6.1.3. Kovaryans (KV) 
 
490
6.1.4. Korelasyon Katsayısı (KK) 
 
491
6.1.5. Determinasyon Katsayısı (DK) 
 
492
6.2.2. Beta Katsayısı 
 
492
6.2.3. Özellik Doğrusunun Dikey Ekseni Kestiği Noktanın Bulunması 
 
493
6.2.4. Artık Varyans (AV) 
 
493
7. TAHVİL VE TÜREVLERİNİN FİYATLARININ HESAPLANMASI 
 
494
7.1. Tahvil ve Türevlerinin Fiyatlandırılması 
 
494
7.1.1. Bir Yıldan Kısa Vadeli Kuponlu Kıymetler 
 
494
7.1.2. Bir Yıldan Kısa Vadeli Kuponsuz Kıymetler 
 
494
7.1.3. İç Verim Oranına Göre Yapılan Hesaplamalar 
 
495
7.2. Gelir Ortaklığı Senetleri 
 
496
7.3. Bir Yıldan Uzun Vadeli Kuponlu Kıymetler 
 
498
8.2. İç Verim Yöntemi 
 
498
8.3. Net Şimdiki Değer (NSD) Yöntemi 
 
498
8.4. Tahmini Verilere Göre Karar Verilmesi 
 
501
8.4.1. Cari Fiyatın Belli Olması 
 
501
8.4.2. Cari Fiyatın Belli Olmaması 
 
503
9. YATIRIM İÇİN FAYDALI BAZI BİLGİLER 
 
505