Çekte Düzenleyenin Hukuki Sorumluluğu
1. Baskı,
Ekim 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
248
Kitabın Fiyatı:
565,00₺
İndirimli (%92):
45,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Çek bir kambiyo senedi olarak hem sosyal hem de ticari hayatta yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Çekin ödeme aracı olması ve tedavül yeteneğinin bulunması çekten beklenen ekonomik fonksiyonu sağlamaktadır. Çekte yazılı bedelle kambiyo taahhüdünde bulunan kişi düzenleyen olarak adlandırılmaktadır. Düzenleyen, çek üzerine yansıttığı iradesi ile ekonomik bir fayda yaratmanın yanında şahsı üzerinde bir sorumluluk doğurmaktadır. Çalışmanın ana konusu, düzenleyenin çeke dayalı hukuki sorumluluğunu incelemektir.
Kapsam itibariyle öncelikle düzenleyen terimi ve çek düzenleyebilmek için gerekli şartlar Türk Ticaret Kanunu ve Çek Kanunu açısından ele alınmıştır. Çalışmanın ana kısmında ise düzenleyen hakkında hukuki sorumluluğun doğmasına sebep olabilecek durumlar açıklanmıştır. Bu çerçevede çek hamilinin düzenleyene karşı hangi hukuki yollara başvurabileceğine değinilmiş, düzenleyenin hukuki sorumluluğunun sınırı çizilmiştir. Ayrıca düzenleyenin çek hesabının bulunduğu muhatap bankayla ilişkisi irdelenmiş ve konu çek düzenlemenin temelinde bulunan havale ilişkisi dikkate alınarak açıklanmıştır. Meselenin açıklığa kavuşturulmasında, Yüksek Mahkemenin içtihatları ve doktrinde yer alan görüşlerden yararlanılmıştır. Çalışmanın temel hedefini, düzenleyenin çeke dayalı hukuki sorumluluğunun hem hamil hem de banka açısından derinlikle incelenmesi oluşturmuştur.
Kitabın Konu Başlıkları
Çekte Düzenleyen Kavramı
Karşılıksız Çek Sebebiyle Düzenleyenin Hukuki Sorumluluğu
Sahte ve Tahrif Edilmiş Çek Sebebiyle Düzenleyenin Sorumluluğu
Çekin Zıyaı ve İptalinde Düzenleyenin Sorumluluğu
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz
7
Kısaltmalar Listesi
15
Giriş
17
Birinci Bölüm
DÜZENLEYEN KAVRAMI VE ÇEK DÜZENLENMESİ
I. ÇEKTE DÜZENLEYEN
19
A. Terminolojide Çek Düzenlemek ve Düzenleyen
19
1. Keşide Etmek ve Düzenlemek Terimleri
19
2. Düzenleyen Terimi
21
B. Hukuki Anlamda Düzenleyen
23
1. Çekin Hukuki Niteliği
23
C. Çek Düzenleme Ehliyeti
29
1. Genel Olarak
29
2. Gerçek Kişiler Bakımından
30
a. Tam Ehliyetsizler
30
b. Sınırlı Ehliyetsizler
31
c. Sınırlı Ehliyetliler
34
3. Tüzel Kişiler Bakımından
34
4. Adi Ortaklık Bakımından
35
5. Ehliyetin Arandığı An
37
6. Defiler Bakımından Ehliyetsizlik
38
7. Çekin Tedavüle Çıkmasından Sonra Düzenleyenin Fiil Ehliyetinde Meydana Gelen Değişiklikler
39
a. Ölüm
40
b. Fiil Ehliyetinin Kaybı
40
c. İflâs
41
D. Hesap Sahibi Sıfatıyla Düzenleyen
42
1. Hesap Sahibi Olabilecek Kimseler
42
2. Hesap Sahibinde Aranacak Şartlar
44
a. Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağının Bulunmaması
45
b. Ekonomik ve Sosyal Durumla İlgili Bir Engelin Bulunmaması
46
c. Bankaya Verilecek Bilgiler ve Beyanname
48
d. Çek Hesap Sahibinin, Vekilinin Ya Da Yasal Temsilcisinin İmzası
49
e. Hamiline Çek Defteri Alacaklar İçin Ayrı Özel Hesap Açılması
49
3. Hesap Sahipliğinde Karartılmış ve Gizlenmiş İşlemler
51
4. Hesap Sahibi ile Muhatap Arasındaki İlişki
54
a. Çek Anlaşması
54
aa. Tarafları
54
aaa. Muhatap
54
aab. Hesap Sahibi
55
ab. Şekli
55
ac. Hukuki Niteliği
56
ad. Düzenleyenin Çek Anlaşmasından Doğan Sorumluluğu
60
b. Karşılık
61
II. GERÇEK VE TÜZEL KİŞİ AD VE HESABINA ÇEK DÜZENLENMESİ
64
A. Gerçek Kişi Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi
64
1. Gerçek Kişinin Kendi Ad ve Hesabına Çek Düzenlemesi
64
2. Gerçek Kişilerden Oluşan Ancak Tüzel Kişiliği Haiz Olmayan Toplulukların Kendi Ad ve Hesabına Çek Düzenlemesi
66
3. Gerçek Kişinin Temsilci veya Vekil Vasıtasıyla Çek Düzenlemesi
68
B. Tüzel Kişi Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi
70
1. Organsal Temsil
70
2. Tüzel Kişinin Temsilcisi veya İmza Yetkilisi Kişiler
70
3. Tüzel Kişiyi Temsilen Çek Düzenlenmesinde Şekil
74
4. Ticaret Şirketleri Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi
75
a. Anonim Şirketlerde
75
b. Limited Şirketlerde
77
c. Kollektif Şirketlerde
78
d. Komandit Şirketlerde
78
e. Kooperatif Şirketlerde
79
5. Vakıf ve Dernekler Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi
80
C. Yetkisiz Temsilcinin Düzenlediği Çekte Düzenleyen ve Yetkisiz Temsilcinin Sorumluluğu
81
III. ÇEK DÜZENLENMESİNDE DÜZENLEYENİN SORUMLULUĞU BAKIMINDAN ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR
87
A. Matbu Çek Yaprakları Kullanmadan Çek Düzenlemenin Çekin Geçerliliğine ve Düzenleyenin Sorumluluğuna Etkisi
87
1. Genel Olarak
87
2. Tacir Çeki
89
3. Hamiline Yazılı Çek
91
B. Düzenleyenin Sorumsuzluk Kaydının Yazılmamış Sayılması
93
C. Düzenleyenin Ciro Yasağı
93
İkinci Bölüm
KARŞILIKSIZ ÇEK SEBEBİYLE DÜZENLEYENİN
HUKUKİ SORUMLULUĞU
I. KARŞILIKSIZ ÇEK KAVRAMI
97
A. Karşılıksız Çekin Tanımı ve Özel Hukuktaki Anlamı
97
B. Karşılıksız Çeke İlişkin Yaptırımların Kanuni Gelişimi
98
C. Karşılıksız Çekin Şartları
102
1. Kanuna Uygun Bir Çekin Düzenlenmiş Olması
102
2. Çek Üzerinde Yazılı Düzenleme Tarihine Göre Kanuni İbraz Süresi İçinde İbraz Edilmiş Olması
103
a. İbraz Süresinin Önemi
103
b. İbraz Süresinin Hukuki Niteliği
105
c. İbraz Sürelerinin Belirlenmesi
105
d. İbraz Sürelerinin Uzaması
109
e. İleri Düzenleme Tarihli Çeklerde İbraz Süresi
113
f. İbraz Süresinin Geçirilmesinin Hukuki Sonuçları
114
g. İbraz
115
3. Çeki İbraz Edenin Yetkili Hamil Olması
117
4. İbraz Edilen Çekin Ödenmemesi
119
a. Çekle İşleyen Hesapta Yeterli Karşılığın Bulunmaması Sebebiyle Ödenmeme
119
b. Çekle İşleyen Hesap Üzerinde Rehin veya Haciz Bulunması Sebebiyle Ödenmeme
121
c. Çekle İşleyen Hesap Üzerinde İhtiyati Tedbir Bulunması veya Muhatap Bankaya Ödemeden Men Kararı Verilmesi Sebebiyle Ödenmeme
123
d. Diğer Sebeplerle Ödenmeme
126
5. Ödenmemenin Tespiti
127
D. Karşılıksız Çekin Ödenmesi
131
1. Muhatap Bankanın Karşılıksız Çeki Ödemesi
131
2. Muhatap Bankanın Karşılıksız Çeki Ödemesi Durumunda Düzenleyen İle Arasındaki Rücu İlişkisi
133
3. Karşılıksız Çeki Ödeyen Muhatap Banka Düzenleyene Cezai Şart Talebi İleri Sürebilir mi?
135
4. Karşılıksız Çeki Ödeyen Muhatap Bankanın Ödemeyi Hamilden Talep Edememesi
136
II. KARŞILIKSIZ ÇEKİN DÜZENLEYENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU BAKIMINDAN SONUÇLARI
138
A. Başvuru Hakkının Kullanılması
138
1. Başvuru Hakkının Tanımı
138
2. Başvuru Borçluları
138
a. Nihai Başvuru Borçlusu Olan Düzenleyen
138
b. Başvuru Borçlusu Düzenleyen Bakımından Özellik Arz Eden Durumlar
139
aa. Düzenleyenin Tüketici Olduğu Çeklerde Kendisine Başvuru Hakkının Kullanılması
139
ab. Faktoring Şirketine Ciro Edilen Çeklerde Düzenleyene Başvuru Hakkının Kullanılması
141
c. Diğer Başvuru Borçluları
144
3. Başvuru Hakkının Kullanılmasından Doğan Sorumluluğun Niteliği
146
4. Başvuru Hakkının Şartları
146
5. Başvuru Hakkının Kapsamı
148
a. Hamilin Başvurusu Bakımından
148
aa. TTK m. 810’a Dayalı Talepler
148
aaa. Ödenmemiş Çek Bedeli
148
aab. Faiz
150
aac. Yapılan Masraflar
150
aad. Komisyon Ücreti
151
ab. TTK 783/3’e Dayalı Talepler (Çek Tazminatı)
151
b. Ödeme Yapan Diğer Başvuru Borçluları Bakımından
155
6. Başvuru Hakkına İlişkin Zamanaşımı Süresi
156
a. Zamanaşımının Kesilmesi
157
b. Zamanaşımının Durması
159
c. Zamanaşımı Definin İleri Sürülmesi
159
d. Çekin Zamanaşımına Uğramasının Sonuçları
160
F. Başvuru Hakkının Kaybedilmesinin Düzenleyenin Sorumluluğuna Etkisi
161
1. Sebepsiz Zenginleşme Davası
162
a. Hukuki Niteliği
162
b. Tarafları
163
c. Şartları
165
d. Talebin Kapsamı
167
e. Hukuki Sonuçları
169
2. Temel İlişkiye Dayanılması
169
a. Hukuki Niteliği
169
b. Tarafları
171
c. Şartları
171
d. Hukuki Sonuçları
172
3. Karşılığın Devri
172
a. Hukuki Niteliği
172
b. Tarafları
173
c. Şartları
174
d. Hukuki Sonuçları
174
Üçüncü Bölüm
DÜZENLEYENİN DİĞER SORUMLULUK SEBEPLERİ VE
ÇEKİN İBRAZ EDİLMEMESİ SEBEBİYLE SORUMLULUKTAN
KURTULDUĞU HALLER
I. SAHTE VEYA TAHRİF EDİLMİŞ ÇEK SEBEBİYLE DÜZENLEYENİN SORUMLULUĞU
177
A. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çeke Dayalı Olarak Zarar Kıstası
177
B. Sahte Çek
178
1. Düzenleyene İzafe Edilen İmzanın Sahte Olması
178
a. Düzenleyenin İmzasındaki Sahtelik
178
b. Düzenleyenin Vekil veya Temsilcisinin İmzasındaki Sahtelik
180
2. Sahte Bir Çek Defteri Yaprağı Düzenlenmesi
182
C. Tahrif Edilmiş Çek
184
1. Çek Bedelinde Tahrifat
185
2. Çekte Yer Alan İsimde Tahrifat Yapılması
186
3. Çekte Yer Alan Tarihlerde Tahrifat Yapılması
186
D. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekin Ödenmesinde Sorumlu Kişi
187
1. Muhatap Bankanın Sorumluluğu
187
2. Düzenleyenin Sorumluluğu
190
3. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekte Muhatabın Sorumluluğu Düzenleyene Kaydırmasına İlişkin Akdi Kayıtlar
194
II. ÇEKİN ZIYAI VE İPTALİNDE DÜZENLEYENİN SORUMLULUĞU
195
A. Zayi Kavramı ve İptal Kurumu
195
B. Çekin Zayi Olması
199
1. Düzenleyenin Elinde İken Çekin Zayi Olması
199
2. Lehtarın Elinde İken Çekin Zayi Olması
201
C. Önleyici Önlemler ve İptal Davası
202
1. Önleyici Önlemler
202
2. İptal Davası
204
a. Şartları
204
aa. Çekin Zayi Olması
204
ab. Çekin İçerdiği Hakkın Varlığının Devam Ediyor Olması
204
ac. İptal İsteminde Bulunabilecek Kimseler
205
aaa. Hamil
205
aab. Düzenleyenin İptal Davası Açma Hakkı Yoktur
206
b. İptal Usulü
206
D. İptal Kararının Sonuçları ve Düzenleyenin Sorumluluğuna Etkisi
208
1. Genel Olarak
208
2. İptal Kararı Alan Hamilin Düzenleyen ve Diğer Başvuru Borçlularından Talepte Bulunabilmesi
210
III. ÇEKİN İBRAZ EDİLMEMESİ SEBEBİYLE DÜZENLEYENİN SORUMLULUKTAN KURTULDUĞU HALLER
212
A. İbraz Süresinin Geçirilmesi
212
B. Cayma
214
1. Tanımı
214
2. Şartları
214
a. İbraz Süresinin Geçmiş Olması
214
b. Çekin Ödenmek Üzere İbraz Edilmemiş Olması
216
c. Düzenleyenin Cayma Beyanında Bulunması
217
aa. Genel Olarak
217
ab. İbraz Süresi Geçmeden Yapılan Cayma Beyanı
218
ac. İbraz Süresi Geçtikten Sonra Yapılan Cayma Beyanı
220
3. Cayma Beyanının Düzenleyen Bakımından Hukuki Sonuçları
221
Sonuç
223
Kaynakça
229
Kavramlar Dizini
243
Kitabın Fiyatı:
565,00₺
İndirimli (%92):
45,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Kıymetli Evrak Hukuku
Mahmut Coşkun
Kıymetli Evrak Hukuku Uygulamaları Seti (Eylül 2025)
Mehmet Bahtiyar, Onur Görmez, Ahmet Abut,
Şematik Kıymetli Evrak Hukuku
Ömer Korkut, M. Fatih Cengil, Mehmet Durdu,
Kıymetli Evrak Hukuku Seti (Eylül 2025)
Ali Bozer, Celal Göle, Ozan Can,
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim