Yarım Asrın Ardından Türkiye – Avrupa Birliği İlişkileri Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar Belgin Akçay, Sinem Akgül Açıkmeşe  - Kitap
Yarım Asrın Ardından

Türkiye – Avrupa Birliği İlişkileri

Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar

2. Baskı, 
Mart 2017
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
672
Barkod:
9789750242007
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Türkiye-AB ilişkilerinin yavaşladığı ve durma noktasına geldiği bir dönemde, güncellenmiş 2. baskısı hazırlanan bu eserde, her iki tarafta da Türkiye'nin üyeliğine dair isteksizliğe neden olan çatışma alanları tartışılmakta; yarım asrın ardından Türkiye-AB ilişkilerinin kuramsal, tarihsel, siyasi, iktisadi, sosyal ve politika uyumu gerektiren teknik boyutlarını masaya yatırılmakta; geçmişten bugüne Türkiye-AB ilişkilerinde yaşanan istikrarsızlıkların nedenlerini her bir alanda ayrı ayrı aktarılmaya çalışılmaktadır.
Geniş bir yazar katkısıyla Türkiye-AB İlişkilerini inceleyen bu kitap, içeriği itibarıyla Türkçe literatürdeki bir eksiğin kapatılmasına önemli bir katkı yapmakta ve konuya ilgi duyan çok geniş bir kesime hitap etmektedir.
Kitap Hakkında Görüşler:
Uzun ince bir yolda meşakkatle sürdürülen Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinin farklı boyutlarını konunun uzmanlarınca kapsamlı, ama aynı zamanda anlaşılır bir dille ele alan bu çalışmanın, alanda çalışan akademisyen ve ilgili öğrenciler için temel bir başvuru kaynağı olmasının yanı sıra, Türkiye'nin AB macerasının ayrıntıları ile zaman zaman karmaşıklaşan çerçevesi konusunda bilgi edinmek isteyecek geniş kamuoyu ve karar vericilere de faydalı olacağına inanıyorum.
Prof. Dr. Mustafa AYDIN, Kadir Has Üniversitesi Rektörü
Türkiye-AB ilişkilerinin farklı alanlarında uzman olan isimler tarafından kaleme alınan bu kapsamlı eser konuyla sadece akademik olarak ilgilenen okuyucuların değil, Türkiye-AB ilişkilerinin bizzat içinde yer alan bürokrat ve profesyoneller ile karar alıcıların da yararlanacağı önemli bir kaynak olmuş. Emeği geçenlere teşekkür ediyorum.
Büyükelçi M. Haluk ILICAK, Avrupa Birliği Bakanlığı Eski Müsteşarı ¦ Dünya Ticaret Örgütü Nezdinde Daimi Temsilci
Elli yılı aşan geçmişi ile Türkiye'nin AB ile ilişkileri bugün de önemini korumaktadır. Elinizdeki bu kitap Türkiye ve AB ilişkilerinin, kimlikten, hukuka, gümrük birliğinden kamuoyuna kadar farklı boyutlarını derinlikli ve etraflı bir biçimde ele almaktadır. Konu ile ilgili temel bir başvuru kaynağı oluşturacaktır.
Prof.Dr.Haluk KABAALİOĞLU, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı ¦ İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkan Yardımcısı
Avrupa kıtasında halen 4 milyon vatandaş ve soydaşımız ve 30 milyon Müslüman yaşamakta. Avrupa Birliği yakında tüm kıtayı kapsayacak. Türkiye halen Avrupa Birliği ile tam üyelik müzakere süreci içinde. Ama Avrupa'dan her geçen gün biraz daha uzaklaşıyoruz ve Avrupa Birliği'ni artık tartışmıyoruz. Belgin Akçay ve Sinem Açıkmeşe'nin derlediği ve degerli akademisyenlerimizin katkıda bulunduğu bu kitap, bilimsel içeriği ile bu tartışmanın canlandırılmasına ve Türkiye AB ilişkilerinin şimdi daha iyi anlaşılmasına büyük ölçüde yardımcı olacak.
Büyükelçi Özdem SANBERK (E)
Türkiye'nin yarım yüzyılı aşan çok boyutlu, çok aşamalı ve alabildiğine karmaşık "Ortak Pazar" macerasını Türkiye'nin bu konuda ileri gelen uzmanlarının kaleminden anlatan ve değerlendiren, bilgi boşluğumuzu dolduran ve konuya ilgi duyan herkes tarafından okunması gereken bir kitap. Hazırlayanlara teşekkür borçluyuz.
Prof. Dr. İlter TURAN, İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi
Kitabın Konu Başlıkları
.
Giriş: Türkiye–Avrupa Birliği İlişkilerinin Dünü, Bugünü, Geleceği, Prof. Dr. Belgin AKÇAY ve Doç. Dr. Sinem AKGÜL AÇIKMEŞE
.
Türkiye–Avrupa Bütünleşmesi: Kimlik ve Kültür Unsurları, Dr. Burak ERDENİR
.
Türkiye–Avrupa Bütünleşmesi: Tarihsel–Düşünsel Ortam ve Değişim, Prof. Dr. Atila ERALP
.
Türkiye–Avrupa Birliği İlişkilerinin Hukuki Çerçevesi: Kurumsal Boyut, Prof. Dr. Ercüment TEZCAN
.
Türkiye–Avrupa Birliği İlişkilerinin Hukuki Çerçevesi: Maddi Boyut, Doç. Dr. İlke GÖÇMEN
.
Avrupa Birliği'nin Türkiye ile İlgili Genişleme Politikası: Kuramsal Çerçeve, Yrd. Doç. Dr. Zerrin TORUN
.
Avrupa Koşulluğu ve Türkiye'de Siyasi Reform Süreci, Doç. Dr. Sinem AKGÜL AÇIKMEŞE ve Yrd. Doç. Dr. Fulya HİSARLIOĞLU
.
Sivil–Asker İlişkilerinin Dönüşümü, Prof. Dr. Aylin GÜNEY
.
İnsan Haklar, Prof. Dr. Ercüment TEZCAN
.
AB, NATO ve Türkiye İlişkileri, Prof. Dr. Çağrı ERHAN ve Yrd. Doç. Dr. Ekrem Yaşar AKÇAY
.
Türkiye'nin Komşularıyla İlişkileri, Doç. Dr. Salih BIÇAKCI
.
Gümrük Birliği'nin Teorik Çerçevesi, Prof. Dr. Bahri YILMAZ
.
Türkiye–Avrupa Birliği Gümrük Birliği İlişkisi ve Ortak Dış Ticaret Politikası, Yrd. Doç. Dr. M. Sait AKMAN
.
Mali İşbirliği, Derya SEVİNÇ
.
Türkiye'nin Avrupa Birliği İle Ekonomik Bütünleşmesi, Prof. Dr. Belgin AKÇAY
.
Türkiye'nin Avrupa Birliği Müktesebatına Uyumu, Prof. Dr. Ercüment TEZCAN
.
Tarım Politikası, Prof. Dr. A. Halis AKDER
.
Rekabet Politikası, Doç. Dr. Gamze ÖZ
.
Enerji Politikası, Prof. Dr. Mitat ÇELİKPALA
.
Çevre Politikası, Yrd. Doç. Dr. Rana İZCİ
.
Sosyal Politika, Yrd. Doç. Dr. Ayşe İdil AYBARS
.
Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Yrd. Doç. Dr. Canan ASLAN AKMAN
.
Vize, Dr. Burak ERDENİR
.
Türkiye'de Avrupa Birliği Algıları, Doç. Dr. Çiğdem NAS
.
Avrupa Birliği'nde Türkiye Algıları, Yrd. Doç. Dr. Başak YAVÇAN
.
Türkiye–AB İlişkilerinin Gelişmesinde Bazı Saptamalar ve Genel Bir Değerlendirme, Prof. Dr. Tuğrul ARAT
Kitabın İçindekileri
İkinci Baskıya Önsöz 
5
Katkıda Bulunan Yazarlar 
17
Tablolar Listesi 
27
Grafikler Listesi 
29
Şekiller Listesi 
29
Ekler Listesi 
29
Kutular Listesi 
31
Giriş: Türkiye–Avrupa Birliği İlişkilerinin Dünü, Bugünü, Geleceği 
35
 Belgin AKÇAY ve Sinem AKGÜL AÇIKMEŞE 
35
Bölüm 1
TÜRKİYE–AB BÜTÜNLEŞMESİNİN TEMELLERİ: KİMLİK, TARİH, KURAM
1. Türkiye–Avrupa Bütünleşmesi: Kimlik ve Kültür Unsurları 
41
 Burak ERDENİR 
41
 Giriş 
43
 Kültür ve Kimlik Üzerine 
43
 Ulusal Kimlik 
45
 Pan–Avrupacılık 
46
 Pan–Avrupacı Kimliğin Muhasebesi 
47
 Avrupa Kimliği için bir Alternatif: Post–Milliyetçilik 
50
 Avrupa Birliği’nin Kimliği 
54
 Türk Kimliği–Avrupa Kimliği Etkileşimi 
55
 Özet 
65
2. Türkiye–Avrupa Bütünleşmesi: Tarihsel–Düşünsel Ortam ve Değişim 
69
 Atila ERALP 
69
 Giriş 
71
 Avrupa Bütünleşmesi Başlangıç Dönemi: Savaş ve Soğuk Savaş 
71
 Türkiye–Avrupa Topluluğu İlişkilerinin Başlangıç Dönemi: Soğuk Savaş Ortamı 
75
 Değişen Tarihsel ve Düşünsel Ortam 
76
 Genişleme–Derinleşme Tartışması ve Türkiye 
78
 Özet 
81
3. Türkiye–Avrupa Birliği İlişkilerinin Hukuki Çerçevesi: Kurumsal Boyut 
83
 Ercüment TEZCAN 
83
 Giriş 
85
 Ortaklık İlişkisinin Hukuki Boyutu 
85
 Ortaklık Hukukunun Kurumsal Çerçevesi 
91
 Ortaklık Anlaşması’yla Oluşturulan Organlar: Ortaklık Konseyi 
93
 Ortaklık Konseyi Tarafından Oluşturulan Tali Organlar 
97
 Türkiye’de Ortaklık İlişkisini Yürüten Oluşumlar 
107
 Özet 
114
4. Türkiye–Avrupa Birliği İlişkilerinin Hukuki Çerçevesi: Maddi Boyut 
117
 İlke GÖÇMEN 
117
 Giriş 
119
 Malların Serbest Dolaşımı 
121
 İşçilerin Serbest Dolaşımı 
126
 İş Kurma Hakkı ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı 
133
 Özet 
137
5. Avrupa Birliği’nin Türkiye ile İlgili Genişleme Politikası: Kuramsal Çerçeve 
141
 Zerrin TORUN 
141
 Giriş 
143
 İnşacılık ve Akılcılık 
144
 AB’nin MDAÜ Genişlemesini İnceleyen Kuramsal Çalışmalar 
147
 AB’nin Türkiye ile İlgili Genişleme Politikasına Kuramsal Çerçeveden Bakış 
150
 Özet 
162
Bölüm 2
TÜRKİYE–AB İLİŞKİLERİNİN SİYASİ KONULARI
6. Avrupa Koşulluğu ve Türkiye’de Siyasi Reform Süreci 
167
 Sinem AKGÜL AÇIKMEŞE ve Fulya HİSARLIOĞLU 
167
 Giriş 
169
 Siyasi Reformların Aracı Olarak AB Koşulluluğu 
169
 Türkiye’de AB Koşulluğunun Uygulanması 
172
 Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğü Alanındaki Reformlar 
173
 İnsan Hakları ve Azınlıkların Korunmasına İlişkin Reformlar 
182
 Reform Sürecinde İlerleme ve Gerileme Dinamikleri 
192
 Özet 
195
7. Sivil–Asker İlişkilerinin Dönüşümü 
197
 Aylin GÜNEY 
197
 Giriş 
199
 Türkiye’de Sivil–Asker İlişkilerinin Tarihçesi 
199
 Türkiye’nin AB Üyelik Sürecinde Sivil–Asker İlişkilerinin “Normalleşmesi” 
200
 2007 E–Muhtırası, Ergenekon–Balyoz Davaları ve AB 
207
 Sivil–Asker İlişkilerinde Reformların Geleceği 
211
 Özet 
213
8. İnsan Hakları 
215
 Ercüment TEZCAN 
215
 Giriş 
217
 İnsan Hakları Konusunda Avrupa Birliği’nin Yaklaşımı 
217
 Adaylık Süreci Öncesi Gelişmeler 
218
 Adaylık Süreciyle Bağlantılı Gelişmeler 
220
 Uyum Yasaları Sonrası Süreç 
223
 İnsan Hakları Alanında Türkiye’nin Gerçekleştirdiği Reformlar Konusunda Avrupa Birliği’nin Yaklaşımı 
227
 İnsan Hakları Konusunda Türkiye’deki Kurumsal Yapılanma 
228
 Özet 
232
9. AB, NATO ve Türkiye İlişkileri 
237
 Çağrı ERHAN ve Ekrem Yaşar AKÇAY 
237
 Giriş 
239
 Batı Avrupa’da Savunma ve Güvenlik 
239
 BAB, AGSK ve AGSP’ye Giden Süreç 
242
 OGSP’nin Gelişimi 
244
 Avrupa’nın Güvenlik ve Savunma Yapılanmasında Türkiye 
247
 Özet 
250
10. Türkiye’nin Komşularıyla İlişkileri 
253
 Salih BIÇAKCI 
253
 Giriş 
255
 11 Eylül ve Değişen Dinamikler 
258
 Sahne İran’ın 
261
 Suriye ve Yenilenen Dinamikler 
263
 Özet 
268
Bölüm 3
TÜRKİYE–AB İLİŞKİLERİNİN EKONOMİK KONULARI
11. Gümrük Birliği’nin Teorik Çerçevesi 
273
 Bahri YILMAZ 
273
 Ekonomik Bütünleşme ve Türleri 
275
 Gümrük Birliği Teorisi 
276
 Özet 
281
12. Türkiye–Avrupa Birliği Gümrük Birliği İlişkisi ve Ortak Dış Ticaret Politikası 
283
 M. Sait AKMAN 
283
 Giriş 
285
 Gümrük Birliği’nin Etkileri ve Türkiye–AB Ticareti 
286
 Gümrük Birliği Süreci ve Ortak Dış Ticaret Politikası 
289
 Gümrük Birliği’nin Kapsamına Girmeyen Alanlar 
301
 AB’nin Yeni Ticaret Stratejisi Anlayışı ve Türkiye: Zorluklar ve Sorunlu Alanlar 
303
 Özet 
305
13. Mali İşbirliği 
309
 Derya SEVİNÇ 
309
 Giriş 
311
 Mali İşbirliği 
311
 Gümrük Birliği Öncesi Mali Yardımlar (1964–1995) 
311
 Gümrük Birliğinin Gerçekleştirilmesi Sürecinden Adaylık Statüsüne Doğru Mali Yardımlar 
315
 Adaylık Sonrası Dönem Mali Yardımları 
317
 Özet 
332
14. Türkiye'nin Avrupa Birliği İle Ekonomik Bütünleşmesi 
335
 Belgin AKÇAY 
335
 Giriş 
337
 Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Ekonomik Bütünleşme Süreci 
337
 Türkiye Ekonomisinin Kopenhag Ekonomik Kriterleri Bağlamında Değerlendirilmesi 
345
 Ekonomik Bütünleşmenin Göstergeleri 
351
 Ekonomik Bütünleşmede Kısıtlar 
361
 Özet 
367
Bölüm 4
TÜRKİYE–AB İLİŞKİLERİNİN TARTIŞMALI ÖZGÜL KONULARI VE
POLİTİKA UYUMU
15. Türkiye'nin Avrupa Birliği Müktesebatına Uyumu 
371
 Ercüment TEZCAN 
371
 Giriş 
373
 Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesi ve Mevzuat Uyumuna Genel Bakış 
373
 Ortaklık İlişkisi Kapsamında Türkiye’nin AET Müktesebatını Üstlenme Yükümlülükleri ve Uyum Çalışmaları 
377
 Ortaklık İlişkisi Çerçevesinde Türkiye’nin AET Mevzuat Uyumu Yükümlülükleri ve Uyum Çalışmaları 
383
 Katılım Sürecinde AB Müktesebatının Üstlenilmesinde Türkiye’nin Yükümlülükleri 
392
 Özet 
415
16. Tarım Politikası 
419
 A. Halis AKDER 
419
 Giriş 
421
 Ankara Anlaşması (1963) ve Tarım 
421
 Katma Protokol (1973) ve Tercihli Ticaret 
422
 AB’nin Akdeniz Politikası 
425
 Gümrük Birliği (1996) ve Tercihli Ticaret Rejiminin Yenilenmesi (1998) 
426
 Dünya Ticaret Örgütü’nün Tarım Anlaşması (1995) ve Genişleme (2004) 
429
 Müzakerelerin Başlaması (2005) ve Kırsal Gelişme (2007) 
434
 AB–Türkiye Tarım İlişkilerinin Genel Değerlendirmesi 
434
 Özet 
436
17. Rekabet Politikası 
439
 Gamze ÖZ 
439
 Giriş 
441
 Türkiye AB İlişkilerinde Rekabet Hukuku Kurallarının Yeri ve İşlevi 
442
 Türkiye AB İlişkilerini Düzenleyen Hukuki Metinlerde Yer Alan Rekabet Hukuku Kuralları 
443
 Komisyonun Gözüyle Türk Rekabet Hukuku 
450
 Özet 
451
18. Enerji Politikası 
453
 Mitat ÇELİKPALA 
453
 Giriş 
455
 Avrupa Birliği’nin Enerji Politikası 
455
 Türkiye’nin Enerji Politikası 
465
 Türkiye–AB İlişkilerinde Enerji 
466
 Özet 
473
19. Çevre Politikası 
475
 Rana İZCİ 
475
 Giriş 
477
 Çevre Politikaları ve Siyasetine Genel Bir Bakış 
478
 Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Çevre Politikasının Tarihi Gelişimi ve Hukuki Çerçevesi 
480
 Türkiye Çevre Politikası ve AB Uyum Sürecinde Son Durum 
488
 Özet 
493
20. Sosyal Politika 
497
 Ayşe İdil AYBARS 
497
 Giriş 
499
 Avrupa Birliği’nde Sosyal Politika 
500
 Genişleme Sürecinde Sosyal Politika 
504
 Türkiye’de Sosyal Devlet ve Sosyal Politikalar 
508
 Türkiye’nin AB’ye Üyelik Sürecinde Sosyal Politika 
512
 Özet 
514
21. Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 
517
 Canan ASLAN AKMAN 
517
 Giriş 
519
 AB’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Politikalarının Tarihsel Gelişimi 
519
 AB’de Kadına Yönelik Politika Oluşturma Araçları ve Mekanizmaları 
522
 Kapsamı Genişleyen Eşitlik Politikaları ve Strateji Belgeleri 
525
 Yerleştirme Yaklaşımı 
526
 Katılım Süreçlerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Türkiye’deki Reform Sürecinin Arka Planı 
528
 AB’ye Uyum Sürecinde Türkiye’de Yapılan Yasal ve Anayasal Reformlar ve Sorun Alanları 
530
 Özet 
537
22. Vize 
541
 Burak ERDENİR 
541
 Giriş 
543
 Vize Kavramı 
544
 Dünden Bugüne Vize Sorunu 
545
 Türkiye–Avrupa Birliği Ortaklık Hukuku 
548
 Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları 
551
 Vize Muafiyet Süreci 
558
 Özet 
562
Bölüm 5
TÜRKİYE–AB İLİŞKİLERİNDE ALGILARIN ROLÜ
23. Türkiye’de Avrupa Birliği Algıları 
569
 Çiğdem NAS 
569
 Giriş 
571
 Türkiye–AB İlişkilerinde Kamuoyunun Önemi 
572
 Kamuoyunun AB Konusundaki Bilgi Kaynakları ve Bilgi Düzeyi 
574
 Kamuoyunun AB Konusundaki Görüşlerini Etkileyen Aktörler 
578
 Kamuoyunun AB ve Türkiye’nin AB Süreci Hakkındaki Görüşleri 
583
 Türkiye Kamuoyunun AB’ye Yaklaşımı 
592
 Özet 
595
24. Avrupa Birliği’nde Türkiye Algıları 
597
 Başak YAVÇAN 
597
 Giriş 
599
 Türkiye’nin Üyeliğine Desteğin Dağılımı ve Nedenleri 
601
 Türkiye’nin Üyeliğine Desteğin Bireysel Temelleri 
607
 AB Kamuoyunun Türkiye Algısının Değiştirilmesi Yönünde Tavsiyeler 
609
 Özet 
610
Bölüm 6
SONUÇ
25. Türkiye–AB İlişkilerinin Gelişmesinde Bazı Saptamalar ve Genel Bir Değerlendirme 
615
 Tuğrul ARAT 
615
Kaynakça 
649
Kavramlar Dizini 
665