İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Şekiller Listesi 19
Tablolar Listesi 21
Bölüm I
AİLE ŞİRKETLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
1. AİLE ŞİRKETLERİNİN TANIMI 25
2. AİLE ŞİRKETLERİNİN LİTERATÜR GELİŞİMİ 27
3. AİLE ŞİRKETLERİNİN TÜRLERİ 29
4. AİLE ŞİRKETLERİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ 31
5. AİLE ŞİRKETLERİNİN ZAYIFLIKLARI 32
5.1. Karmaşıklık 33
5.1.1. Karmaşıklık Düzeyinin Belirlenmesi 35
5.1.2. Yönetsel Karmaşıklık Nasıl Çözümlenir? 35
5.2. Üçgenleme 36
5.3. Nepotizm 38
5.4. Kurumsallaşma Eksikliği 40
5.5. Disiplin Eksikliği 41
5.6. Sahiplik, Yönetişim ve Yönetim Arasındaki Farkları Yanlış Anlamak 41
Bölüm II
AİLE VE AİLE İLİŞKİLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ
1. AİLENİN TANIMI VE FONKSİYONLARI 44
2. İŞ VE AİLE DENGESİ TEORİSİ 45
3. AİLE İLİŞKİLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ 49
4. AİLE BİREYLERİ VE AİLE ŞİRKETİ İÇERİSİNDEKİ ROLLERİ 52
4.1. Karar Verici Baba 53
4.1.1. Aileyle İlgili Konulara En Az İşletmeyle İlgili Konular Kadar Dikkat Edilmesi 53
4.1.2. Karar Verici Babadan Uzlaşmacı Babaya Geçmek 54
4.1.3. Yasal Dokümanlar Kullanmaktan Çekinmeyin 55
4.1.3.1. Ortaklık Sözleşmesi 56
4.1.3.2. Personel Sözleşmesi 57
4.1.3.3. Diğer Politikalar 63
4.1.4. Aile Üyelerine Piyasa Düzeyinde Ücret Vermek 63
4.1.5. Yıllık Performans Değerleme 66
4.1.6. Onlara Sadece Çalışan Olmadıklarını Aynı Zamanda Patron Olmanın Sorumluluklarını Taşıdıklarını Hatırlatın. 67
4.2. Aile Yöneticisi Anne 67
4.2.1. Babadan Sonra En Etkili Kişi Olduğunuzun Farkında Olun 71
4.2.2. Gelin/Damatlara Aileden Biri Olduklarını Hissettirin 72
4.2.3. Devir Sürecinde Aktif Rol Oynayın 73
4.3. Çok Çalışan Oğul 74
4.4. Haylaz Küçük Kardeş 78
4.5. İkinci En İyi Alternatif olan Kız Çocuğu 83
4.6. Gelin/Damatlar 86
5. AİLE ŞİRKETİNDE ÇALIŞMAYAN AİLE ÜYELERİNİN BAĞLILIĞININ VE BÜTÜNLÜĞÜNÜN SAĞLANMASI 91
6. AİLE ŞİRKETLERİNDE GÜVENİN KORUNMASI 92
7. ŞİRKETİN DEVAMLILIĞINI SAĞLAYACAK AİLE KÜLTÜRÜNÜN OLUŞTURULMASI 96
7.1. Kültürel Varsayımlar 98
7.2. Aile Şirketinde Yaygın Olarak Görülen Kültür Tipleri 99
7.2.1. Ataerkil Kültür 100
7.2.2. Bırakınız Yapsınlar Kültürü 101
7.2.3. Katılımcı Kültür 102
7.2.4. Profesyonel Kültür 103
7.3. Kültür Değişimi Nasıl Sağlanır? 104
Bölüm III
AİLE ŞİRKETLERİNDE BÜYÜME VE KURUMSALLAŞMA
1. BÜYÜME 107
1.1. Aile Şirketlerinin Büyümelerinin Önündeki Engeller 107
1.2. Aile Şirketlerinde Büyüme Sancıları 110
1.3. Geçişi Yaşam Döngüsü Aracılığıyla Yönetmek 113
1.3.1. Bireylerin Yaşam Döngüsü 113
1.3.2. Ailenin Yaşam Döngüsü 114
1.3.3. Şirketin Yaşam Döngüsü 115
1.3.3.1. Başlangıç Aşaması 117
1.3.3.2. Yaşamda Kalma 118
1.3.3.3. Büyüme Aşaması 120
1.3.3.4. Yenilenme/Gelişme 120
1.3.3.5. Olgunlaşma 122
1.3.4. Aile Şirketlerinin Çoklu Yaşam Döngüleri 124
2. AİLE ŞİRKETLERİNDE KURUMSALLAŞMA 126
2.1. Kurumsallaşma Nedir? 126
2.2. Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma Süreci 129
2.2.1. Şirketin Kurumsallaşması 129
2.2.1.1. Aile Şirketi İçin Yönetim Modelinin Seçilmesi 129
2.2.1.1.1. Kaptan Modeli 129
2.2.1.1.2. İmparator Modeli 130
2.2.1.1.3. Aile Takımı Modeli 131
2.2.1.1.4. Profesyonel Aile Modeli 132
2.2.1.1.5. İşletme Modeli 133
2.2.1.1.6. Aile Yatırım Grubu 133
2.2.1.2. Şirket Revizyonlarını Gerçekleştirmek 134
2.2.1.2.1. İş Tanımlarının Hazırlanması 134
2.2.1.2.2. Uygun Örgüt Yapısının Belirlenmesi 138
2.2.1.2.2.1. Girişimci Yapı 145
2.2.1.2.2.2. Fonksiyonel Örgüt Yapısı 146
2.2.1.2.2.3. Bölümlendirilmiş Örgüt Yapısı 148
2.2.1.2.2.3.1. Ürün Grubuna Göre Bölümlendirilmiş Örgüt Yapısı 148
2.2.1.2.2.3.2. Coğrafi Temele Göre Bölümlendirme 149
2.2.1.2.2.4. Matriks Örgüt Yapısı 150
2.2.1.2.3. Örgüt Şemasının Hazırlanması 151
2.2.1.2.4. Yeniden Örgütlenme 153
2.2.1.3. Etkin Karar Verme Sistemleri ve Uygulamaları 155
2.2.1.3.1. Karar Verme Süreci 155
2.2.1.3.2. Karar Verme, Risk ve Belirsizlik 158
2.2.1.3.3. Sınırlı Rasyonellik 158
2.2.1.3.4. Karar Vermeye İlişkin Mitler ve Gerçekler 159
2.2.1.4. Liderlik ve Yönetim Tarzı 171
2.2.1.4.1. Aile Şirketinde Liderlik Yapacak Kişinin Sahip Olması Gereken Özellikler 173
2.2.1.4.2. Liderliğin Karanlık Yüzü 176
2.2.1.4.2.1. Kontrol İhtiyacı 176
2.2.1.4.2.2. Güvensizlik Hissi 178
2.2.1.4.2.3. Sürekli Alkış Bekleme 179
2.2.1.4.3. Yeni Liderin Yetiştirilmesine Yapılan Hatalar 179
2.2.1.4.3.1. Gümüş Kaşık Sendromu 180
2.2.1.4.3.2. Çocuğun Ebeveynleştirilmesi 182
2.2.1.4.3.3. Yeni Lidere Çocuk Muamelesi Yapılması 183
2.2.1.5. Yönetimin Devrine İlişkin Planlama Yapılması 183
2.2.1.5.1. Devir Süreci 185
2.2.1.5.1.1. İşletme Öncesi Dönem 187
2.2.1.5.1.2. Takdim Aşaması 188
2.2.1.5.1.3. İşlevsel Takdim Dönemi 188
2.2.1.5.1.4. İşlevsel Dönem 189
2.2.1.5.1.5. İleri İşlevsel Dönem 189
2.2.1.5.1.6. Devir Öncesi Dönem 189
2.2.1.5.1.7. Tam Devir Dönemi 190
2.2.1.5.2. Devir Sürecinde Yaşanan Sıkıntılar 190
2.2.1.5.2.1. Süreçle İlgili Olarak Yaşanan Sorunlar 190
2.2.1.5.2.2. Devir Sürecinde Kişilerden Kaynaklanan Sorunlar 193
2.2.1.5.2.2.1. Kurucudan Kaynaklanan Sorunlar 193
2.2.1.5.2.2.1.1. Sahip 193
2.2.1.5.2.2.1.2. Yönetici 194
2.2.1.5.2.2.1.3. Teknisyen 196
2.2.1.5.2.3. Yeni Nesilden Kaynaklanan Sorunlar 197
2.2.1.6. Örgütsel Öğrenmeyi Sürekli Kılmak İçin Örgütsel Hafızadan Yararlanmak 199
2.2.1.6.1. Bireysel Öğrenme ve Örgütsel Öğrenme 200
2.2.1.6.2. Örgütsel Öğrenmenin Unsurları 202
2.2.1.6.3. Öğrenme ve Geri bildirim İlişkisi 203
2.2.1.6.4. Tek Döngülü Öğrenme ve Çift Döngülü Öğrenme 205
2.2.1.6.5. Aile Şirketlerinde Örgütsel Öğrenme 208
2.2.1.6.6. Örgütsel Hafıza 209
2.2.1.7. Aile Şirketlerinin Profesyonelleşmesi 212
2.2.1.7.1. Profesyonelleşme Sorunları 214
2.2.1.7.2. Aile Şirketlerinin Profesyonelleşme Sürecinde Uygulanabilecek Alternatifler 216
2.2.1.7.2.1. Aile Üyelerinin Profesyonelleştirilmesi 216
2.2.1.7.1.2. Aile Üyesi Olmayan Çalışanların Profesyonelleştirilmesi 218
2.2.1.7.1.3. Dışarıdan Profesyonel Yönetici Getirilmesi 220
2.2.1.7.3. Profesyonel Yönetimin Unsurları 221
2.2.1.7.3.1. Yönetim Kurulu 221
2.2.1.7.3.2. Biçimsel Stratejik Planlama ve Kontrol Sistemleri 225
2.2.1.7.3.3. Yönetim Kurulunda Aile Üyesi Olmayan Profesyonel Yönetici Bulundurmak 228
2.2.1.8. Kurumsal İtibar, Kurumsal Kimlik ve Kurumsal İmaj Yönetimi 229
2.2.1.8.1. Kurumsal İtibar Yönetimi 233
2.2.1.8.2. Kurumsal Kimlik Yönetimi 238
2.2.1.8.2.1. Kurumsal İletişim 243
2.2.1.8.2.2. Örgütsel Tasarım 244
2.2.1.8.2.3. Kurumsal Davranış 251
2.2.1.8.3. Kurumsal İmaj Yönetimi 252
2.2.2. Ailenin Kurumsallaşması 253
2.2.2.1 Aile Anayasası 257
2.2.2.2.1. Aile Anayasasının Hazırlanması 258
2.2.2.1.2. Aile Anayasasının Kapsam ve İçeriği 261
2.2.2.1.2.1. Giriş ve Önsöz 261
2.2.2.1.2.2. Esas Maddeler 261
2.2.2.2. Aile Yönetişim Yapıları 263
2.2.2.2.1. Aile Meclisi 265
2.2.2.2.2. Aile Konseyi 265
2.2.2.2.3 Aile Ofisi 268
Bölüm IV
TEMEL YÖNETİM TEKNİKLERİ
1. YETKİ DEVRİ (YETKİ DEVRETME SANATI) 271
1.1. Yetki Devri Nedir? Ne Değildir? 273
1.2. Yetki Devri Süreci 274
1.3. Etkili Bir Yetki Devri İçin Öneriler 276
2. ETKİLİ DİNLEME 278
2.1. Neden Dinlemiyoruz? 279
2.2. Dinlemediğimizi Nasıl Belli Ederiz? 280
2.3. Etkili Dinleme Yeteneklerinin Geliştirilmesi 280
3. BİLGİ EDİNME YÖNTEMLERİ 284
3.1. Soru Sormanın Gücü 285
3.2. Biçimine Göre Sorular 287
3.2.1. Kapalı Uçlu Sorular 288
3.2.2. Açık Uçlu Sorular 288
3.2.3. Yönlendirici Sorular 290
3.2.4. Soru Sorma Tekniğinin Geliştirilmesi 293
4. ZAMAN YÖNETİMİ 294
4.1. Zaman Yönetimi İle İlgili Olarak Akılda Tutulması Gereken Şeyler 295
4.2. Zamanı Yöneteme mi Tembellik (Öteleme/Erteleme) mi? 297
4.3. Zaman Tüketiciler 299
4.4. Zamanı Etkili Kullanma Teknikleri 300
4.4.1. Öncelikleri Belirlemek 300
4.4.2. Telefon Bölünmelerini Kontrol Etmek 302
4.4.3. Organize Olmak 304
4.4.4. Yetki Devretmek 305
4.4.5. Bürokratik İşleri Halletmek 305
4.4.6. Hayır Demeyi Başarmak 306
4.4.7. Toplantıları İdare Etmek 308
5. TOPLANTI YÖNETİMİ 308
5.1. Toplantılar Neden Sıkıcı ve Verimsizdir? 309
5.2. Etkili Bir Toplantının Yararları 311
5.3. Toplantı Yapılması/Yapılmaması Gereken Durumlar 311
5.4. Toplantı Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar 312
5.5. Toplantı Üyelerinin Rollerinin Anlaşılması 315
5.5.1. Grup Rolleri 315
5.5.2. Grup Oluşturma/Koruma Rolleri 317
5.5.3. Bireysel Roller 318
6. İŞKOLİKLİK 320
6.1. Çalışkan Olmak ve İşkolik Olmak Arasındaki Fark Nedir? 323
6.2. İşkolik Miyim? 324
6.3. Dengenin Yeniden Sağlanması 326
7. ÇATIŞMA YÖNETİMİ 328
7.1. Aile Şirketlerinde Bağımlılık Sorunlarının Çatışma Sürecine Etkileri 328
7.2. Aile Şirketlerinde Çatışmanın Yönetilmesi 332
Bölüm V
ÇORUM’DA FAALİYET GÖSTEREN AİLE İŞLETMELERİN
KURUMSALLAŞMA DÜZEYLERİNİN TESPİTİNE İLİŞKİN
SAHA ARAŞTIRMASI
1. ARAŞTIRMANIN AMACI 337
2. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ 337
3. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 338
4. BULGULAR 339
4.1. Demografik Bilgilere İlişkin Bulgular 339
4.2. Şirkette Çalışmaya Başlama ve İşletme Dışı Deneyim 344
4.3. Yöneticilerin Çalışma Süreleri ve Zaman Yönetimine İlişkin Bulgular 346
4.4. Katılımcıların Aile Şirketinde Çalışmaya İlişkin Görüşleri 351
4.5. Şirketin Kurumsallaşması 357
4.6. Ailenin Kurumsallaşması 368
4.6.1. Aile İçi İletişim 368
4.6.2. Aile/İşletme Dengesi 371
4.6.3. Haleflik Planlamasına İlişkin Bulgular 374
5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 378
Kaynakça 389
Kavramlar Dizini 413 |