§ I. BİR SOSYOLOJİK OLGU OLARAK TRAFİK
23
§ II. CEZA HUKUKUNUN KARAYOLLARI TRAFİĞİNDEKİ ROLÜ
24
§ III. KRİMİNOLOJİK YÖNDEN TRAFİK SUÇLULUĞU
25
I. Genel Olarak Suçluluğu Açıklayan Teoriler
25
II. Karayolu Trafiğinde İşlenen Suçların Nedenleri
28
A. Kasten İşlenen Suçlar
28
B. Taksirle İşlenen Suçlar ve Kabahatler
29
C. Trafik Güvenliği Sistemi
32
§ IV. TRAFİK CEZA HUKUKUNDA KULLANILAN KAVRAMLAR
33
I. Karayoluna İlişkin Olanlar
33
II. Araçlara İlişkin Olanlar
35
III. Trafiğe Katılan Kişilere İlişkin Olanlar
38
IV. Karayolu Çevresine İlişkin Olanlar
39
V. Karayolundaki Eylemlere İlişkin Olanlar
39
VI. Taşımaya İlişkin Olanlar
40
VII. Trafik İşaretlerine İlişkin Olanlar
40
VIII. Belgelere İlişkin Olanlar
41
§ V. TRAFİK CEZA HUKUKU KAYNAKLARI
41
I. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu (KTK)
41
II. Karayolları Trafik Yönetmeliği
42
CEZA GENEL HUKUKUNA İLİŞKİN
§ I. TRAFİKTE İŞLENEN SUÇLARDA NEDENSELLİK BAĞLANTISI SORUNU
45
I. Nedensellik Bağlantısı
45
B. Şart Teorisi (Şartların Eşitliği Teorisi)
45
C. Uygun Sebep Teorisi
46
II. Objektif İsnadiyet Teorisi
49
B. Objektif İsnadiyet Kriterleri
50
2. Riskin Hukuken Önemli Derecede Yükseltilmiş Olması
51
3. Neticenin Normun Koruma Alanı Dışında Gerçekleşmiş Olması
52
4. Yükümlülüğe Aykırılık İlişkisinde Eksiklik Bulunmaması
53
5. Neticeye Failin Hükmedebilir Olması (Hükmedebilirlik)
54
a. Atipik Nedensel Gelişmenin Söz Konusu Olması
55
b. Mağdur veya Üçüncü Kişinin Neticeye Neden Olması
56
bb. Mağdurun veya Mağdurdaki Hastalıkların Neticeye Neden Olması
57
cc. Üçüncü Kişinin Hareketinin Neticeye Neden Olması
61
aaa. Üçüncü Kişinin Kasıtlı Hareketi
62
bbb. Üçüncü Kişinin Taksirli Hareketi
62
aaa. Mağdurun Hareketi Bakımından
63
bbb. Üçüncü Kişinin Hareketi Bakımından
65
§ II. SUÇLARIN İÇTİMAI SORUNU
68
II. Yargıtay Uygulaması
68
§ III. TRAFİKTE İŞLENEN SUÇLARDA CEZANIN BELİRLENMESİ SORUNU
74
II. Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Trafik Kazalarında Sürücü Kusurlarının Tespiti ve Asli Kusur Sayılan Haller
77
§ I. KORUNAN HUKUKİ DEĞERE ETKİSİNE GÖRE SUÇLAR
81
III. Karma Nitelikli Tehlike Suçları
85
§ II. TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇU (m.179)
86
I. Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçuna İlişkin Kanuni Düzenleme
86
II. Maddede Yer Alan Suçların Unsurları
86
A. Ulaşımı Düzenleyen İşaretlere ve Teknik İşletim Sistemine Müdahale
86
1. Suçla Korunan Hukuki Değer
86
2. Tipe Uygunluk Unsuru
87
ccc. Nedensellik Bağlantısı ve Objektif İsnadiyet
90
3. Hukuka Aykırılık Unsuru
90
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
90
5. Yaptırım ve Muhakeme
91
B. Ulaşım Araçlarını Tehlikeli Olabilecek Şekilde Sevk Etme
92
1. Suçla Korunan Hukuki Değer
92
2. Tipe Uygunluk Unsuru
92
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
96
5. Yaptırım ve Muhakeme
97
C. Alkol ve Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Araç Sevk Etme Suçu
97
1. Suçla Korunan Hukuki Değer
97
2. Tipe Uygunluk Unsuru
97
3. Hukuka Aykırılık Unsuru
101
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
101
5. Yaptırım ve Muhakeme
101
§ III. TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TAKSİRLE TEHLİKEYE SOKMA SUÇU (TCK m. 180)
102
B. Tipe Uygunluk Unsuru
103
a. Taksirli Suçta Hareket: Objektif Özen Yükümlülüğünün İhlali
103
2. Manevi Unsur: Neticenin Sübjektif Olarak Öngörülebilir Olması
105
3. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
105
§ IV. KASTEN ÖLDÜRME VE YARALAMA SUÇLARI
106
§ V. TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇU (TCK m. 85)
106
I. Suçla Korunan Hukukî Değer
106
II. Tipe Uygunluk Unsuru
107
4. Eylem (Hareket– Netice– Nedensellik Bağlantısı)
108
a. Taksirli Suçlarda Hareket: Objektif Özen Yükümlülüğü İhlali
108
bb. Objektif Özen Yükümlülüğünü Sınırlandıran Bir Unsur Olarak Güven İlkesi
110
c. Nedensellik Bağlantısı– Objektif İsnadiyet
113
1. Manevî Unsur İçerisinde Taksir
113
2. Basit Taksir– Bilinçli Taksir Ayrımı
115
a. Hızlı Araç Kullanımı ve Hız Yarışına İlişkin Örnekler
115
aa. Alman Federal Yüksek Mahkemesi’nin “Berlin’deki Hız Yarışı” Kararı
115
bb. İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi’nin “Gelfingen’deki Hız Yarışı” Kararı
118
cc. Yargıtay’ın Hız Yarışı Kararı
120
b. Alkollü Araç Kullanımına İlişkin Örnekler
123
c. Hızlı– Alkollü ve Sürücü Belgesi Olmaksızın Araç Kullanımına İlişkin Örnekler
125
d. Hızlı Alkollü ve Makas Olarak Tabir Edilen Şekilde Araç Kullanma Örneği
127
e. Karayolundaki Kontrol Yükümlülüğünü İhlal Eden Personele İlişkin Örnekler
130
f. Yayaların Gerçekleştirdiği Eylemlere İlişkin Örnekler
131
g. Diğer Özen Yükümlülüğü İhlallerine İlişkin Örnekler
132
III. Hukuka Aykırılık Unsuru
133
B. İlgilinin Rızası ve Mağdurun Kendisini Tehlikeye Soktuğu Haller
133
B. Kusur Yeteneği ve Sebebinde Serbest Hareket Kuramı (ALIC)
136
V. Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep (TCK m. 22/ 6)
138
A. Hukuki Niteliğinin Tespiti Sorunu
138
B. Fail ile Mağdur Arasında Ailevî Bir Bağın Bulunmadığı Durumlar
140
C. Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar
140
VI. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
143
B. Uygulanacak Güvenlik Tedbiri
146
§ VI. TAKSİRLE YARALAMA SUÇU (TCK m. 89)
147
I. Suçla Korunan Hukukî Değer
147
II. Tipe Uygunluk Unsuru
147
3. Eylem (Hareket– Netice– Nedensellik Bağlantısı)
147
a. Taksirli Suçlarda Hareket: Objektif Özen Yükümlülüğü İhlali
147
c. Nedensellik Bağlantısı– Objektif İsnadiyet
151
bb. TCK m. 89/ 2’deki Nitelikli Haller
152
cc. TCK m. 89/ 3’teki Nitelikli Haller
154
dd. TCK m. 89/ 4’teki Nitelikli Hal
155
III. Hukuka Aykırılık Unsuru
159
V. Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep (TCK m. 22/ 6)
161
A. Uygulanacak Ceza ve Güvenlik Tedbiri
162
B. Cezanın Belirlenmesi
164
2. Nitelikli Haller Bakımından
165
§ VII. İHMAL SURETİYLE KASTEN ÖLDÜRME SUÇU (TCK m. 83)
166
I. Suçla Korunan Hukukî Değer
166
II. Tipe Uygunluk Unsuru
166
2. Eylem (Hareket– Netice– Nedensellik Bağlantısı)
167
a. Hareket: Kişinin Yükümlü Olduğu İcraî Davranışı Yerine Getirmemiş Olması
167
c. Nedensellik Bağlantısı– Objektif İsnadiyet
171
1. İhmalî Hareketin Ölüm Neticesine Yönelik Kasten Gerçekleştirilmiş Olması Gerekir
171
2. Failin Gerçekleştirmekle Yükümlü Olduğu Yardım Mağdurun Ölümüne Engel Olmaya Elverişli Olmalıdır
173
III. Hukuka Aykırılık Unsuru
175
V. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
177
§ VIII. YARDIM VEYA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL SUÇU (TCK m. 98)
180
§ IX. RESMİ BELGENİN DÜZENLENMESİNDE YALAN BEYAN SUÇU (TCK m. 206)
183
§ X. BAŞKASINA AİT KİMLİK VEYA KİMLİK BİLGİLERİNİN KULLANILMASI SUÇU (TCK m. 268)
187
§ XI. İZİNSİZ PARK ÜCRETİ ALMA VEYA TALEP ETME SUÇU (KTK m. 79/ 2)
189
I. Suçla Korunan Hukukî Değer
189
II. Tipe Uygunluk Unsuru
190
2. Eylem (Hareket– Netice– Nedensellik Bağlantısı)
191
c. Yetkili İdare Tarafından Verilen İzin Olmadan Park Ücreti Almak
192
aa. Yetkili İdare Tarafından Verilen İzin
192
bb. Park Ücretinin Alınması
193
cc. Park Ücretinin Mağdur Tarafından Herhangi Bir Zorlama Olmadan Gönüllü Olarak Verilmiş Olmasının Önemsizliği
194
d. Yetkili İdare Tarafından Verilen İzin Olmadan Park Ücreti Almaya Teşebbüs Etmek
194
III. Hukuka Aykırılık Unsuru
195
V. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
197
§ II. İDARİ PARA CEZASI
201
I. İdari Para Cezası ve Adli Para Cezası Ayrımı
201
II. Kusur ve Cezaların Şahsiliği Prensiplerinin İdari Para Cezası Sorumluluğuna Etkisi
204
III. Kabahatlerde Manevî Unsur
206
IV. İdari Para Cezalarının Ödenmesi
209
V. İdari Para Cezalarında Zamanaşımı
210
VI. Şirket Araçlarına Trafik Cezası Uygulanması
210
VII. Trafik Cezası Uygulanmasında “Kişiye Özgü” Uygulamalar
210
§ III. SÜRÜCÜ BELGESİNİN GERİ ALINMASI
212
§ IV. TRAFİKTE İŞLENEN KABAHATLERDEN BAZILARI
215
I. Alkollü ve Uyuşturucu Madde Etkisinde Araç Kullanma
215
II. Trafik Kazalarına Karışanlar İle İlgili Kabahatler
217
III. Sürücü Belgesi Olmaksızın Araç Kullanımı
219
IV. HIZ SINIRININ AŞILMASI
220
§ V. TESCİL PLAKASINA GÖRE TUTANAK DÜZENLENMESİ (KTK m.116)
223
§ VI. CEZA PUANI UYGULAMASI
225
§ VII. TRAFİKTE İŞLENEN KABAHATLERDE İÇTİMA
225
§ VIII. İDARİ YAPTIRIM KARARLARINA KARŞI BAŞVURULACAK KANUNYOLLARI
227
I. Adli Yargı Kolunda Başvurulacak Kanunyolları
227
A. Sulh Ceza Hakimliğine Başvuru (Kabahatler Kanunu m. 27)
227
2. Başvurunun İncelenmesi
228
3. Başvuru Üzerine Verilecek Kararlar
229
B. İtiraz (Kabahatler Kanunu m. 29)
230
II. İdarî Yargı Kolunda Başvurulacak Kanunyolu
231
III. Adlî Yargı İle İdarî Yargı Arasında Ortaya Çıkan Görev Uyuşmazlığı
232
IV. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Yolu
233
TRAFİKTE İŞLENEN SUÇLARA İLİŞKİN
§ I. SORUŞTURMA EVRESİ
237
I. Delillerin Toplanması
237
A. Olay Yeri İnceleme
237
B. Alkol ve Uyuşturucu Maddenin Tespiti
239
C. Trafikte Önleme Araması
240
A. Görüntü Kaydeden Cihazlardan Elde Edilen Kayıtlar
243
1. Hakim Tarafından Görüntülerin İncelenmesi
243
2. Kayıtların Hukuki Dayanağı Sorunu
244
3. Görüntülerin Delil Değeri
246
B. Trafik Kaza Tespit Tutanağı
249
III. Trafik Bilirkişiliği
253
IV. Trafik Suçlarında Tutuklama Tedbiri
256
V. Seri Muhakeme Usulü
256
B. Bilgilendirme ve Teklif aşaması:
258
C. Yaptırımın Belirlenmesi
258
D. Yaptırımın Bireyselleştirilmesi
259
F. Kanun yolu: İtiraz
260
§ II. KOVUŞTURMA EVRESİ
260
I. Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi
260
A. Kuşkudan Sanık Yararlanır İlkesi
261
B. Nedensellik Bağlantısının İspatı
263
III. Ceza Mahkemesinin Hükmünün Özel Hukuk Yargılamasına Etkisi
265
IV. Elkoyma ve Müsadere
266
B. Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Kullanılan Taşıtlar
267
D. Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda Yer Alan Suçlarda Kullanılan Taşıtların Müsaderesi
273
TRAFİK CEZA HUKUKUNUN GELECEĞİ:
§ II. SÜRÜCÜSÜZ ARAÇLAR VE CEZAİ SORUMLULUK
278
II. Aracın (Robotun) Kendisinin Cezai Sorumluluğu
279
A. Cezai Sorumluluğun Genel Gereklilikleri
279
B. Kast ve Taksirin Alternatifleri
282
III. Aracın Sahibinin veya İşleticisinin Cezai Sorumluluğu
283
IV. Üretici Firmanın, Sahibinin veya Çalışanlarının Cezai Sorumluluğu
286