|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sekizinci Baskıya Önsöz 7
Yedinci Baskıya Önsöz 8
Altıncı Baskıya Önsöz 10
Beşinci Baskıya Önsöz 12
Dördüncü Baskıya Önsöz 15
Üçüncü Baskıya Önsöz 18
İkinci Baskıya Önsöz 20
Birinci Baskıya Önsöz 22
Kısaltmalar 45
Giriş 49
Birinci Bölüm
BİLGİSAYARIN, BİLİŞİMİN, BİLİŞİM SUÇLARININ VE İLGİLİ KAVRAMLARIN TANIMI İLE BİLGİSAYARIN VE BİLİŞİM SUÇLARININ TARİHÇESİ
I. TERİM VE KAVRAM 55
A. Bilgisayar 56
1. Bilgisayar Terimi 56
2. Bilgisayarın Tanımı 57
a. Bilgisayarın Yaptığı İşler ve Fonksiyonlarına Göre Yapılan Tanım 58
b. Bilgisayarın Fiziksel Özellikleri ile Yaptığı İşler ve Fonksiyonlarına Göre Yapılan Tanım 59
c. Bilgisayarı Oluşturan Ana Parçalar 60
aa. Ana İşlemci 60
bb. Salt Okunur Bellek 61
cc. Rasgele Erişilebilen Bellek 61
dd. Çevre Giriş – Çıkış Birimleri 61
ee. İşletim Yazılımı 62
ff. Uygulama Yazılımı 63
d. Bilgisayar Çeşitleri 63
e. Ayırt Edici Öğeler ve Bağdaştırıcı Tanım 63
f. Değerlendirme ve Görüşüm 64
g. Bilgisayarın Çalışma Mantığı ve Sistemi 65
B. Bilişim ve Bilişim Sistemi 66
C. Bilişim Suçu 70
1. Terim Sorunu 70
2. Bilişim Suçu Kavramının İçeriği 73
D. Veri 76
E. İnternet 77
1. Tanım 77
2. İnternetin Teknik Yapısı, Alt Yapısı ve Yönetim Biçimi 81
a. İnternetin Teknik Yapısı 81
aa. TCP/IP Protokolü 81
bb. World Wide Web Sistemi 81
b. İnternetin Alt Yapısı 82
c. Genel Olarak İnternetin Yönetim Biçimi 82
II. TARİHİ GELİŞİM 85
A. Bilgisayarın Tarihi Gelişimi 85
1. Birinci Dönem 88
2. İkinci Dönem 88
3. Üçüncü Dönem 89
4. Dördüncü Dönem 89
B. İnternetin Tarihi Gelişimi 90
C. Bilişim Suçlarının Tarihi Gelişimi 93
İkinci Bölüm
BİLİŞİM SUÇLARININ İŞLENME ŞEKİLLERİ, KRİMİNOLOJİ, EKONOMİK SUÇLAR, TERÖRİZMLE İLİŞKİSİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA BİLİŞİM SUÇLARI
I. BİLİŞİM SUÇLARININ İŞLENME ŞEKİLLERİ 103
A. Genel Olarak 103
B. İşlenme Şekilleri 104
1. Truva Atı (Trojan Horse) 104
2. Salam Tekniği 105
3. Sistem Güvenliğinin Kırılıp İçeri Girilmesi (Hacking) 106
a. Suç İşleyen Bilişim Korsanları (Hacker) 106
b. Sistem Güvenliğini Test Eden Eski Bilişim Korsanları (Ethical Hacker) 109
4. Ağ Solucanları (Network Worms) 109
5. Tavşanlar (Rabbits) 110
6. Bukalemunlar (Chameleon) 111
7. Mantık Bombaları (Logic Bombs) 111
8. Bilişim Virüsleri 112
9. İstem Dışı Alınan Elektronik Postalar (Spam) 113
10. Hukuka Aykırı İçerik Sunulması 116
11. DoS ve DDoS Atakları 117
12. Phising Saldırıları 117
13. Parola Kırma Saldırıları 117
14. Botnet Saldırısı 118
15. Çöpe Dalma 119
16. DNS’in Haksız Şekilde Kötüye Kullanılması 119
17. Web Sayfası Yönlendirme 120
18. Tarama 120
19. Cyberbullying (Siber Zorbalık) 121
20. Ransomware (Fidye Yazılımı) 122
21. Diğer Yöntemler 122
II. BİLİŞİM SUÇLARININ KRİMİNOLOJİ VE EKONOMİK SUÇLARLA İLİŞKİSİ 123
A. Bilişim Suçlarının Kriminoloji ile İlişkisi 123
1. Genel Olarak 123
2. Bilişim Suçu Faillerinin Genel Özellikleri 126
B. Bilişim Suçlarının Ekonomik Suçlar ile İlişkisi 128
1. Ekonomi Hukuku 129
2. Beyaz Yaka Suçluluğu ve Ekonomik Suç 131
a. Beyaz Yaka Suçluluğu 131
b. Ekonomik Suç Kavramı ve Tanımı 132
aa. Kriminolojik – Sosyolojik Açıdan Ekonomik Suçlar 133
bb. Ceza Muhakemesi Kuralları Açısından Ekonomik Suçlar 134
cc. Suçla Korunan Hukuksal Değer Açısından Ekonomik Suçlar 135
c. Değerlendirme ve Görüşüm 135
3. Ekonomik Suç Olarak Bilişim Suçları 136
III. SOSYAL MEDYA 138
A. Genel Olarak 138
B. Tanım 139
C. Sosyal Medyanın Biçimleri 139
D. Sosyal Medyanın Endüstriyel Medyadan Farkı 140
E. Sosyal Medyanın Şirketler Üzerindeki Etkisi 142
F. Sosyal Otoritenin İnşası 142
G. Sosyal Medyanın İnternet Kullanımına Etkileri 143
H. Sosyal Medyanın Olası Tarihsel / Politik Etkileri 146
I. Sosyal Medyadan Ortaya Çıkan Sosyal Pazarlamanın Ekonomik Etkileri 147
İ. Sosyal Medyanın Eğitime Etkileri 149
J. Sosyal Medyayı Oluşturan İçeriklerin Sahipliği 149
K. Sosyal Medyaya Getirilen Eleştiriler 150
IV. KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ –ÖZELLİKLE İNTERNETİN– TERÖRİZME ETKİSİ 150
A. Genel Olarak Terörizm ve Terörizmin Tanımı 150
B. Genel Olarak Teknolojideki ve Bilişim Teknolojilerindeki Gelişmelerin Terörizmin Üzerindeki Etkileri 154
1. Ulaştırma Araçlarındaki Teknolojik Gelişmelerin Terörizm Üzerindeki Etkileri 156
2. Silah Teknolojisindeki Gelişmelerin Terörizm Üzerindeki Etkileri 157
3. Bireysel Haberleşme Araçları Teknolojisindeki Gelişmelerin Terörizm Üzerindeki Etkileri 159
4. Bilişim Sistemlerindeki Gelişmelerin Terörizm Üzerindeki Etkileri 159
C. Kitle İletişim Araçlarındaki Gelişmelerin Terörizm Üzerindeki Etkileri 164
1. Genel Olarak Kitle İletişim Araçları ile Terörizmin İlişkisi 164
2. Kitle İletişim Araçlarının Terör Eylemlerini Yansıtması 167
a. Eylem Sırasında Yansıtması 169
b. Eylem Sonrasında Yansıtması 171
3. Kitle İletişim Araçlarının Terör Eylemlerini Yansıtması Konusundaki Tartışmaların İfade ve Basın Özgürlüğü Açısından Değerlendirilmesi 171
a. Sınırlamanın Yasa ile Yapılması Gerektiği Yönündeki Görüş 172
b. Sınırlamanın Kendi Kendine Kontrol ile Yapılması Gerektiği Yönündeki Görüş 173
D. Siber Terörizm 175
1. Kavram ve Tanım 175
2. Siber Terörün Geleneksel Terörden Farkları ve Avantajları 178
3. Siber Terörün Riski ve Saldırı Yöntemleri 180
E. Siber Savaş 183
F. Hacktivizm ve Hacktivist Eylemlerin Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi 184
G. Değerlendirme ve Görüşüm 186
V. BİLİŞİM SUÇLARININ ULUSLARARASI BOYUTU, ULUSLARARASI HUKUKTA VE YABANCI ULUSAL HUKUKLARDA BİLİŞİM SUÇLARINA İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEMELER 189
A. Bilişim Suçlarının Uluslararası Boyutu 189
1. Bilişim Suçlarıyla Mücadelede Uluslararası İşbirliğinin Gerekliliği 189
2. Bilişim Suçlarının Sınır Aşan Suçlar Olmasının Nedenleri 191
3. Bilişim Suçlarının Uluslararası Ceza Hukuku ile İlişkisi 192
4. Değerlendirme ve Görüşüm 196
B. Uluslararası Hukukta Bilişim Suçları 198
1. Avrupa Konseyi’nce Bilişim Suçlarıyla İlgili Yapılan Çalışmalar 198
a. Avrupa Siber Suç Sözleşmesi 199
b. Bilişim Sistemleri Aracılığıyla İşlenen Irkçı ve Yabancı Düşmanı Eylemlerin Suç Haline Getirilmesi İçin Avrupa Siber Suç Sözleşmesi’ne Ek Protokol 203
2. Türkiye Açısından Uluslararası Adli Yardımlaşmanın Hukuki Dayanakları 204
a. Adli Yardımlaşmada Temel İlkeler 206
aa. Talepler Talep Edilen Devletin Mevzuatına Göre Yerine Getirilir 206
bb. Kural Olarak Masraf Alınmaz 206
cc. Talep Belgesi ve Ekleri Talep Edilen Devletin Resmi Diline Çevrilir 206
b. Adli Yardımlaşma Talebinin Reddi Sebepleri 206
aa. Talep Edilen Devletin Talebi Siyasi Suçlarla veya Mali Suçlarla İlgili Kabul Etmesi 206
bb. Talep Edilen Devletin Talebin Yerine Getirilmesini Egemenlik, Kamu Düzeni veya Diğer Çıkarlarına Aykırı Görmesi 207
c. Çifte Cezalandırılabilirlik Koşulu 207
3. Avrupa Siber Suçlar Sözleşmesi Kapsamında Adli Yardımlaşma 207
a. Adli Yardımlaşma ile İlgili Sözleşme Maddeleri 207
b. Bilişim Suçlarında Trafik Bilgisi / Ip Numarası Teminine Yönelik Adli Yardımlaşma Talepleri 209
c. Bilişim Suçlarında Suçun İşlendiği Yerin veya Şüphelinin Bulunduğu Yerin Bilinmemesinden Kaynaklanan Sorunlar 210
d. Adli Makamlarca Doğrudan IP Bilgisi ve Trafik Verisi Temin Edilebilecek Durumlar 210
e. Bilişim Suçlarında 7/24 Kapsamında Uluslararası İstinabe 211
4. Avrupa Birliği’nce Bilişim Suçlarıyla İlgili Yapılan Çalışmalar 211
5. Diğer Ulusalüstü Kuruluşlarca Bilişim Suçlarıyla İlgili Yapılan Çalışmalar 212
C. Ulusal Hukuklarda Bilişim Suçları 213
1. Genel Olarak 213
2. ABD Hukukunda Bilişim Suçları 213
a. Bilgisayar Sahtekarlığı ve Bilgisayarların Kötüye Kullanılması Yasası 215
b. İletişim Ahlak Yasası 215
c. Çocuk Pornografisinin Önlenmesi Yasası 216
d. Çocukların Online Yayınlardan Korunması Yasası 217
e. Elektronik Haberleşmenin Gizliliği Yasası 217
f. İnternette Kumarın Önlenmesi Yasası 218
g. Kimlik Hırsızlığı Yasası 218
h. Terörizmle Mücadele Yasası 218
ı. Bilişim Güvenliği Uzmanlığıyla İlgili Düzenlemeler 219
3. Alman Hukukunda Bilişim Suçları 221
4. İngiliz Hukukunda Bilişim Suçları 222
5. Fransız Hukukunda Bilişim Suçları 223
6. İtalyan Hukukunda Bilişim Suçları 224
7. Diğer Ülkeler Hukuklarında Bilişim Suçları 226
Üçüncü Bölüm
TÜRK CEZA KANUNU’NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI
I. TCK’NIN OLUŞUMU, GENEL OLARAK YAPISI VE SUÇ TİPLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 229
A. TCK’nın Oluşumu 229
B. TCK’nın Genel Olarak Yapısı 230
C. TCK’da Düzenlenen Bilişim Suçlarının Sınıflandırılması 236
II. BİLİŞİM ALANINDA SUÇLAR BÖLÜMÜNDE DÜZENLENEN SUÇ TİPLERİ 237
A. Hukuka Aykırı Olarak Bilişim Sistemine Girme veya Sistemde Kalma Suçu
(m. 243/1–3) 237
1. Genel Olarak 237
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 241
a. Korunan Hukuksal Değerin Değişikliğe Uğraması Sorunu 241
b. Korunan Hukuksal Değerler 245
3. Tipiklik 248
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 249
aa. Fail 249
aaa. Genel Olarak Fail 249
bbb. Tüzel Kişilerin Fail Olup Olamayacağı Sorunu 250
aaaa. Cezaların Şahsiliği İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 251
bbbb. Kusur İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 253
cccc. Hareket Teorisi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 253
dddd. Değerlendirme ve Görüşüm 254
eeee. Bilişim Suçları Açısından Tüzel Kişilerin Durumu 257
bb. Mağdur 257
cc. Suçun Konusu 259
dd. Eylem (Hareket) 259
ee. Bu Suç Açısından Ayrıca Netice Aranmaz 265
ff. Suçun Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Hali: Suç İşlenmesi Sonucu Sistemin İçerdiği Verilerin Yok Olması ya da Değişmesi (243/3) 266
gg. Suçun Nitelikli Halleri 269
aaa. Genel Olarak 269
bbb. Suçun Bedeli Karşılığı Yararlanılabilen Sistemler Hakkında İşlenmesi (243/2) 270
ccc. Failin Eyleminin Hem Nitelikli Halini Hem de Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Halini İhlal Etmesi Durumu (243/2–3) 275
ddd. Suçun Terör Amacıyla İşlenmesi (3713 sayılı TMK m. 4, 5) 276
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 277
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 281
a. Genel Olarak 281
b. “Hukuka Aykırı Olarak” İfadesine Suçun Unsurlarında Yer Verilmesinin İşlevi 283
aa. Hukuka Özel Aykırılık Görüşü 284
bb. Eylemin Genelini Değerlendiren Unsurlar Öğretisi ve Ayrıma Dayalı Çözüm 285
cc. Görüşümüz 287
c. Mağdurun Rızası 290
d. Yasa Hükmünün Uygulanması 291
e. Haklı Savunma Mümkün Müdür? 292
f. Gazetecilik Mesleğinin İcrası Sisteme İzinsiz Girmek İçin Hakkın Kullanılması Hukuka Uygunluk Nedenini Oluşturmaz 292
g. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması 294
5. Kusurluluk 294
a. Genel Olarak 294
b. Cebir ve Tehdit 297
c. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi 299
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 300
a. Teşebbüs 300
b. İştirak 301
c. İçtima 302
7. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 307
B. Araya Girme Suçu (m. 243/4) 310
1. Genel Olarak 310
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 312
3. Tipiklik 313
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 313
aa. Fail 313
bb. Mağdur 313
cc. Suçun Konusu 313
dd. Eylem (Hareket) 315
ee. Suçun Nitelikli Halleri 316
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 317
4. Hukuka Aykırılık 317
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 318
a. Teşebbüs 318
b. İştirak 319
c. İçtima 319
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 319
C. Bilişim Sisteminin İşleyişinin Engellenmesi veya Bozulması Suçu ile Verilerin Yok Edilmesi veya Değiştirilmesi Suçu (m. 244/1–2) 320
1. Genel Olarak 320
2. Suçlarla Korunan Hukuksal Değerler 322
3. Tipiklik 324
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 324
aa. Fail 324
bb. Mağdur 325
cc. Suçların Konusu 325
aaa. Genel Olarak 325
bbb. Sanal Gerçeklik Oyunlarındaki Özne ve Nesnelerin Suçun Konusunu Oluşturup Oluşturmayacağı 327
dd. Eylem (Hareket) 328
aaa. 244/1’de Düzenlenen Hareketler 328
aaaa. Bilişim Sisteminin İşleyişini Engellemek 328
bbbb. Bilişim Sisteminin İşleyişini Bozmak 330
bbb. 244/2’de Düzenlenen Hareketler 331
aaaa. Verileri Bozmak 331
bbbb. Verileri Yok Etmek 331
cccc. Verileri Değiştirmek 333
dddd. Verileri Erişilmez Kılmak 333
eeee. Bilişim Sistemine Veri Yerleştirmek 336
ffff. Bilişim Sisteminde Var Olan Verileri Başka Bir Yere Göndermek 337
ccc. Değerlendirme ve Görüşüm 338
ddd. Suç Tipinde Yer Alan Hareketlerin ASSS ile Paralelliği 339
eee. 244. Maddenin 1. ve 2. Fıkralarındaki Hareketlerin Farkı ve Uygulaması 340
ee. Netice 341
ff. Suçun Nitelikli Halleri 341
aaa. Suçun Bir Banka veya Kredi Kurumuna ya da Bir Kamu Kurum veya Kuruluşuna Ait Bilişim Sistemi Üzerinde İşlenmesi (244/3) 341
bbb. Suçun Terör Amacıyla İşlenmesi (3713 sayılı TMK m. 4, 5) 343
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 343
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 343
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 345
a. Teşebbüs 345
b. İştirak 346
c. İçtima 346
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 348
D. Bilişim Sistemi Aracılığıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (m. 244/4) 349
1. Genel Olarak 349
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 350
3. Tipiklik 351
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 351
aa. Fail 351
bb. Mağdur 352
cc. Suçun Konusu 353
dd. Eylem (Hareket) 353
ee. Netice 358
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 360
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 362
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 362
a. Teşebbüs 362
b. İştirak 364
c. İçtima 365
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 366
E. Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçları (m. 245) 367
1. Genel Olarak 367
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 368
3. Tipiklik 371
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 371
aa. Fail 371
bb. Mağdur 373
cc. Suçun Konusu 378
aaa. Banka Kartı 378
bbb. Kredi Kartı 379
ccc. Suçun Konusu Olarak Banka Kartı, Kredi Kartı ve Sağlanan Yarar 380
ddd. Banka veya Kredi Kartının Başkasına Ait Olması 381
dd. Eylem (Hareket) 382
aaa. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlanması (245/1) 382
aaaa. Birleşik ve Serbest Hareketli Bir Suçtur 382
bbbb. Ele Geçirme ve Elde Bulundurma Hareketleri 383
cccc. Kullanma ve Kullandırtma Hareketleri 385
dddd. Henüz Hamiline Teslim Edilmeyen Kartla Yarar Sağlanması 386
eeee. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartlarının Alışverişte Kullanılması 387
ffff. Başkasına Ait Kredi Kartına Bağlı Ek Kart Çıkartılıp Kullanılması 392
gggg. Sanal Ağlar Üzerinde Kartla Alışveriş Yapılması 393
hhhh. Kartların Hamil ile Yapılan Anlaşmada Belirlenen Miktarın Üzerinde Kullanılması 394
ıııı. ATM’lerin Haksız Yarar Sağlamak İçin Kullanılması 395
iiii. Ölen Kişinin Banka Kartının Kullanılması Suretiyle Hesabından Para ya da Maaş Çekilmesi 397
jjjj. Başkasının Banka veya Kredi Kartının Üye İş Yerinde Slip Çekilerek Kullanılması 398
bbb. Başkalarına Ait Banka Hesaplarıyla İlişkilendirilerek Sahte Banka veya Kredi Kartı Üretilmesi, Satılması, Devredilmesi, Satın Alınması veya Kabul Edilmesi (245/2) 398
ccc. Sahte Oluşturulan veya Üzerinde Sahtecilik Yapılan Bir Banka veya Kredi Kartını Kullanmak Suretiyle Yarar Sağlanması (245/3) 402
aaaa. Serbest Hareketli Bir Suçtur 402
bbbb. Gerçeğe Aykırı Sahte Belgelerle Çıkarılan Kartla Yarar Sağlanması 403
cccc. Sahte Kartlarla Gerçek Olmayan Satış Belgesi Düzenlenmesi 408
dddd. Sahte Kartların Alışverişte Kullanılması 410
eeee. Sahte Banka veya Kredi Kartının Üye İş Yerinde Slip Çekilerek Kullanılması 411
ee. Netice 411
aaa. 245/1. – 3. Fıkralarda Yer Alan Suçlar Açısından Netice 411
bbb. 245/2. Fıkrada Yer Alan Suç Açısından Netice 413
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 414
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 414
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 416
a. Teşebbüs 416
b. İştirak 423
c. İçtima 427
aa. Genel Olarak 427
bb. Zincirleme Suç Kuralının Uygulanması 428
aaa. 245/1 Açısından Zincirleme Suçun Uygulanması 428
bbb. 245/2 Açısından Zincirleme Suçun Uygulanması 434
ccc. 245/3 Açısından Zincirleme Suçun Uygulanması 435
cc. 245. Maddeye İlişkin Ortaya Çıkan Çeşitli İçtima Sorunları 436
aaa. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Hırsızlık Suçu (141) Aynı Eyleme Birlikte Uygulanabilir mi? 436
aaaa. YCGK’nın Konuyla İlgili Kararı 436
bbbb. Değerlendirme ve Görüşüm 440
bbb. Banka Kartının Yardım Etme Bahanesiyle Ele Geçirilmesi ve Paranın Fail Tarafından Alınması Halinde Hırsızlık Suçu Oluşur 441
ccc. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Dolandırıcılık Suçunun (157) İlişkisi 445
ddd. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun (158/1–f) İlişkisi 456
eee. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Güveni Kötüye Kullanma Suçunun (155) İlişkisi 459
fff. Başkalarına Ait Banka Hesaplarıyla İlişkilendirilerek Sahte Banka veya Kredi Kartı Üretilmesi, Satılması, Devredilmesi, Satın Alınması veya Kabul Edilmesi (245/2) ile Belgede Sahtecilik Suçunun (204 – 207) İlişkisi 462
ggg. Sahte Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/3) ile Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun (158/1–f) İlişkisi 463
hhh. 245. Maddenin 2. Fıkrası ile 3. Fıkrasının Birlikte İşlenmesi 466
ııı. 245. Madde ile 135 ve 136. Maddelerin Birlikte İşlenmesi 472
6. Kişisel Cezasızlık Nedenleri ve Cezayı Kaldıran Kişisel Nedenler 473
a. Fail ve Mağdur Arasındaki İlişki 474
b. Etkin Pişmanlık 475
7. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 481
F. Yasak Cihaz ve Programların Üretilmesi ve Ticareti Suçu (m. 245/A) 484
1. Genel Olarak 484
2. Korunan Hukuksal Değer 487
3. Tipiklik 488
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 488
aa. Fail 488
bb. Mağdur 488
cc. Suçun Konusu 488
dd. Eylem (Hareket) 489
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 490
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 490
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 491
a. Teşebbüs 491
b. İştirak 491
c. İçtima 491
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 492
III. MALVARLIĞINA KARŞI SUÇLAR ARASINDA YER ALAN BİLİŞİM SUÇLARI 492
A. Bilişim Sisteminin Kullanılması Yoluyla İşlenen Hırsızlık Suçu (m. 142/2–e) 492
1. Genel Olarak 492
2. Korunan Hukuksal Değer 495
3. Tipiklik 495
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 495
aa. Fail 495
bb. Mağdur 495
cc. Suçun Konusu 495
aaa. Suçun Konusu Olarak Veri 495
bbb. Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halini Oluşturup Oluşturmayacağına İlişkin Görüşler ve Yargıtay’ın Konuya İlişkin Kararları 496
aaaa. Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halinin Konusunu Oluşturacağına İlişkin Görüş ve Yargıtay Kararları 496
bbbb. Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halinin Konusunu Oluşturmayacağına İlişkin Görüş ve Yargıtay Kararları 497
cccc. YCGK’nın Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halinin Konusunu Oluşturacağına İlişkin Kararı ve Bu Doğrultudaki Yargıtay Kararları 498
dddd. Değerlendirme ve Görüşüm 500
dd. Eylem (Hareket) 504
ee. Netice 505
ff. Suçun Nitelikli Hali 506
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 506
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 506
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 506
a. Teşebbüs 506
b. İştirak 507
c. İçtima 507
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 509
B. Bilişim Sisteminin Kullanılması Yoluyla İşlenen Dolandırıcılık Suçu (m. 158/1–f) 509
1. Genel Olarak Bilişim Sistemlerinin Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Halini Oluşturması 509
2. İnternet Alışveriş Siteleri Aracılığıyla Dolandırıcılık Suçunun İşlenmesi Nitelikli Hal midir? 519
3. Değerlendirme ve Görüşüm 521
4. Cezayı Kaldıran veya Azaltan Kişisel Nedenler 522
IV. BİLİŞİM SİSTEMLERİ ARACILIĞIYLA İŞLENEBİLECEK DİĞER SUÇ TİPLERİ 522
A. Haberleşmenin Engellenmesi Suçu (m. 124) 523
B. Hakaret Suçu (m. 125) 523
C. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu (m. 132) 527
D. Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi veya Kayda Alınması Suçu
(m. 133) 528
E. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (m. 134) 531
F. Müstehcenlik Suçu (m. 226) 532
G. Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama (m. 228/3) 534
Dördüncü Bölüm
FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU İLE ELEKTRONİK İMZA KANUNU'NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI
I. FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU’NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI 537
A. Genel Olarak 537
B. Mali, Manevi ve Bağlantılı Haklara Tecavüz Suçları (m. 71) 539
1. Genel Olarak 539
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer 540
3. Tipiklik 541
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 541
aa. Fail 541
bb. Mağdur 542
cc. Suçun Konusu 544
dd. Eylem (Hareket) 545
aaa. Manevi Haklara Yönelik Suçu Oluşturan Hareketler 545
aaaa. Umuma İletmek ve Yayımlamak 545
bbbb. Alenileşmemiş Eserin İçeriği Hakkında Bilgi Vermek 547
cccc. Esere Ad Koymak 547
dddd. Tanınmış Bir Başkasının Adının Konulması Suretiyle Eserin Dağıtılması, Yayılması ve Yayımlanması 547
eeee. Alıntı Yapılan Kaynağın Gösterilmemesi, Yanlış, Yetersiz veya Aldatıcı Kaynak Gösterilmesi 547
ffff. Eserin Değiştirilmesi 548
bbb. Maddi Haklara Yönelik Hareketler 548
aaaa. Eserin İşlenmesi 548
bbbb. Eserin Çoğaltılması 548
cccc. Eserin Failin Kendisi Tarafından Çoğaltılmış Kopyalarının Satışa Çıkarılması 549
dddd. Eserin Kiralama veya Kamuya Ödünç Verilmesi Suretiyle Yayılması 549
eeee. Eserin İthal Edilmesi 550
ffff. Eserin Temsil Edilmesi 550
gggg. Eserin Veri İletim Ağı Üzerinden Yayılması ve Yayımlanması 550
hhhh. Eserin Ticari Amaçla Satın Alınması 551
ıııı. Eserin Kişisel Amaç Dışında Bulundurulması ve Depolanması 551
ccc. Bağlantılı Haklara Yönelik Hareketler 551
ee. Netice 552
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 552
4. Hukuka Aykırılık Unsuru 552
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 554
a. Teşebbüs 554
b. İştirak 554
c. İçtima 555
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 556
C. Eserin Topluma Sunulması Sırasında Görülen Bilgiler ve Bu Bilgileri Temsil Eden Sayılar veya Kodların Yetkisiz Olarak Ortadan Kaldırılması veya Değiştirilmesi Suçu (m. 71/2) 557
D. Koruyucu Programları Etkisiz Kılmaya Yönelik Hazırlık Hareketleri Suçu (m. 72) 558
II. ELEKTRONİK İMZA KANUNU’NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI 559
A. EİK’da Yer Alan Suçlar (m. 16 – 17) 559
B. Suçla Korunan Hukuksal Değer 562
C. Tipiklik 563
1. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 563
a. Fail 563
b. Mağdur 563
c. Suçun Konusu 564
d. Eylem (Hareket) 566
aa. Elektronik İmza Oluşturma Verilerinin İzinsiz Kullanımı Suçu Açısından (EİK m. 16) 566
aaa. Genel Olarak 566
bbb. Verinin veya Aracın Elde Edilmesi 567
ccc. Verinin veya Aracın Verilmesi 567
ddd. Verinin veya Aracın Kopyalanması 568
eee. İmza Oluşturma Aracının Yeniden Oluşturulması 568
fff. İzinsiz Elektronik İmza Oluşturulması 568
bb. Elektronik Sertifikalarda Sahtekarlık Suçu Açısından (EİK m. 17) 569
aaa. Genel Olarak 569
bbb. Sahte Elektronik Sertifika Oluşturulması 570
ccc. Geçerli Sertifikaların Taklit Edilmesi 570
ddd. Geçerli Sertifikaların Tahrif Edilmesi 571
eee. Sahte Sertifika Kullanılması 571
e. Netice 572
f. Suçun Nitelikli Hali 572
2. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 572
D. Hukuka Aykırılık Unsuru 573
E. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 574
1. Teşebbüs 574
2. İştirak 574
3. İçtima 574
F. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 575
G. EİK’da Yer Alan Kabahatler (m. 18) 575
Beşinci Bölüm
BİLİŞİM SUÇLARI AÇISINDAN CEZA MUHAKEMESİ KORUMA TEDBİRLERİ, ADLİ BİLİŞİM VE BİLİŞİM SUÇLARIYLA MÜCADELEDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
I. GENEL OLARAK 579
II. BİLİŞİM SİSTEMLERİNE YÖNELİK CEZA MUHAKEMESİ KORUMA TEDBİRLERİ 580
A. Bilişim Sistemlerinde Arama, Kopyalama ve El Koyma 580
1. Yasal Dayanak 580
2. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı 581
3. Başka Surette Delil Elde Etme İmkanının Bulunmaması 584
4. Arama ve Kopyalama Tedbiri 586
5. Elkoyma Tedbiri 586
6. CMK m. 134 Özel Bir Düzenlemedir 589
7. Uygulamadaki Eleştiriler ve Uygulanan Yöntem 589
B. Soruşturma ve Kovuşturmada Mevzuat Kaynaklı Yenilikler ve Eksiklikler 590
1. ASSS’nin İç Hukukumuzun Parçası Haline Gelmesi 590
2. 5651 sayılı Yasanın 3/4. Maddesi ile Soruşturma Açısından Getirilen Değişiklik ve AYM’nin 4. Fıkrayı İptalinden Sonraki Durum 591
3. CMK m. 134’e Göre Alınan İmajların Muhakeme Sonucunda Ne Yapılacağına İlişkin Belirsizlik Giderilmelidir 592
4. CMK m. 135’te Bilişim Suçlarının Belirtilmemesi Soruşturmaların Eksikliğine veya Hukuk Aykırı Delil Elde Edilmesine Yol Açmaktadır 593
C. IP Numarası Tek Başına Faili Göstermez 594
D. IP Numarası Olmadan Faile Ulaşılamaz 597
E. Soruşturma ve Kovuşturmada Yapılması Gerekenler 597
III. ADLİ BİLİŞİM 599
A. Giriş 599
B. Bilgisayar Kriminalistiği Bilimi 600
C. Adli Bilişim Kavramı 600
1. Tanım 600
2. Adli Bilişim Metodolojisinin Faydaları 602
D. Dijital Delil ve Dijital Delil Türleri 603
1. Dijital (Elektronik) Delil Nedir? 603
2. Dijital Delillerin Kullanılabilmeleri İçin Gereken Şartlar 605
3. Dijital Delillerin Bulunduğu Ortamlar 607
a. Anakart 607
b. İşlemci 607
c. Hafıza: RAM (Random Access Memory) – ROM (Read Only Memory) – Ön Bellek (Cache Memory) 608
d. Hard Disk (Sabit Disk Sürücüsü) 609
e. Floppy ve CD/DVD/BluRay 610
f. Hafıza Kartları 610
g. Dijital Depolama Birimleri 611
h. Cep Telefonları 611
ı. Dijital Kamera ve Fotoğraf Makineleri 611
i. Mp3 çalar/IPod 611
j. El Bilgisayarları (PDA, PALM, Pocket PC) 611
k. Taşınır Bellekler (Flash Memory) 612
l. Yazıcı, Faks, Fotokopi Makineleri ve Diğer Donanımlar 612
E. Adli Bilişimin Evreleri 612
1. Olay Yeri – Delil Toplama ve Muhafaza 613
2. Delilleri Toplamaya Başlamadan Önce Dikkat Edilecek Hususlar 613
a. Birinci Basamak 613
b. İkinci Basamak 614
3. Olay Yerinde Yapılmaması Gerekenler 614
a. Hata 1 – Bilgisayarı Çalıştırmak 614
b. Hata 2 – Bilgisayarın Sahibinden Yardım İstemek 614
c. Hata 3 – Bilgisayar Virüslerine Karşı Kontrol Yapmamak 615
d. Hata 4 – Elektronik Delillerinin Nakliyesi Sırasında Hiçbir Önlem Almamak 615
4. Canlı Analiz 615
5. Paketleme – Nakliye – Muhafaza 617
6. Elektronik Delillerin Gizli Yapısı 617
F. Elektronik Delillere Adli Bilişim Uzmanının Yaklaşımı 618
1. Genel Olarak 618
2. İnceleme 618
a. Disk Yazma Koruma İşlemi 618
b. İmaj Alma 618
c. Hash Değeri 620
d. İncelemenin Sonucu 622
3. Çözümleme (Değerlendirme/Analiz) 622
a. Bilgisayar Analiz Aşamaları 623
b. Cep Telefonu Analiz Aşamaları 623
c. Ağ Trafik Verilerinin Analiz Aşamaları 623
d. Harici Diskler, CD/DVD, Hafıza Kartları ve Flash Belleklerin Analiz Aşamaları 625
e. Kullanıcı Korumalı Dosyalar 625
f. Anti–Forensics ve Gizleme Yöntemleri 626
4. Uzmanların Uyması Gereken Genel İlkeler 626
5. Veri Kurtarma 626
6. Adli Bilişim Raporu Özellikleri ve Rapor Hazırlanması 627
IV. BİLİŞİM SUÇLARIYLA MÜCADELEDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER 627
A. Kişilerin ve/veya Kurumların Alması Gereken Önlemler 627
1. Genel Olarak 627
2. Sistem Güvenliğinin Sağlanması ve Test Edilmesi 629
B. Devletlerin Alması Gereken Önlemler 631
1. Bilişim Suçlarını Kovuşturan Birimlerin Kurulması ve Eğitilmesi 631
a. Genel Açıklamalar 631
b. ABD Örneği 632
c. Ülkemizdeki Durum 633
2. Sanal Terörizm Olgusuna Karşı Alınan Önlemler 634
3. Devletlerin Sanal Alanı Denetlemesi 634
4. Uluslararası İşbirliği Yapılması 636
5. Organize Suçluluk – Bilişim Suçları İlişkisi 637
V. OLMASI GEREKEN HUKUK AÇISINDAN BİLİŞİM SUÇLARI 641
A. Ceza Hukuku Açısından 641
B. Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından 644
Altıncı Bölüm
İNTERNET İLETİŞİM HUKUKU
I. GİRİŞ 647
II. DÜŞÜNCE (İFADE) ÖZGÜRLÜĞÜNÜN ANLAMI, SINIRLARI VE İNTERNET AÇISINDAN ÖNEMİ 649
A. Kavram 650
B. Düşünce (İfade) Özgürlüğünün İçeriği 652
C. AİHS’de İfade Özgürlüğü 653
1. AİHS’in Doğuşu ve Türk Hukuk Düzenine Girişi 653
2. İfade Özgürlüğünün Anlamı ve Uygulanışı 655
a. AİHS’de İfade Özgürlüğü Kavramı 655
b. AİHS m. 10/I, İfade Özgürlüğünün İçeriği 655
c. AİHS m. 10/II, İfade Özgürlüğünün Sınırlanabildiği Haller 658
d. AİHS m. 10/II, Sınırlamanın Sınırı 664
D. Değerlendirme ve Görüşüm 666
III. İNTERNET İLETİŞİMİNİN ENGELLENMESİNE İLİŞKİN AYRIMLAR 668
A. İnternete Erişimin Engellenmesi – İnternet İletişiminin Engellenmesi Ayrımı 668
B. İnternet İletişiminin Teknik Açıdan Engellenebilirliği – Hukuki Açıdan Engellenebilirliği Ayrımı 670
1. Ayrımın Kapsamı 670
2. Teknik Açıdan Engelleme Yöntemleri 670
C. İnternet İletişiminin “Genel Engelleme – Özel Engelleme” Yöntemleriyle Engellenebilirliği Ayrımı 676
IV. 5651 SAYILI “İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN” İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER 677
A. Yasanın Hazırlanış Süreci, Amacı ve Kapsamı 677
1. Yasanın Hazırlanış Süreci 677
2. Amacı ve Kapsamı 679
3. 5651 sayılı Yasada Yer Alan Tedbirlerin Hukuki Niteliği 680
B. İnternetin Yönetiminde Yer Alan Kurumlar 681
1. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu 681
2. İnternet Geliştirme Kurulu 684
C. Tanımlar 685
D. Kamuyu Bilgilendirme Yükümlülüğü 685
E. Trafik Bilgisini Toplama ve İletme Görevi 690
F. İnternet Öznelerinin Sorumluluğu 694
1. Genel Olarak 694
2. Almanya Örneği 694
3. 5651 Sayılı Yasadaki Düzenleme 696
a. İçerik Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri 696
b. Yer Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri 699
c. Erişim Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri 702
d. Erişim Sağlayıcıları Birliği 705
e. Toplu Kullanım Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri 706
f. Değerlendirme ve Görüşüm 709
V. İNTERNET ERİŞİMİNİN GENEL ENGELLENMESİ (FİLTRELEME) 709
A. İnternet Hukuki Düzenlemelere Konu Olan Bir Alandır 711
B. İnternetin Yönetimi 713
C. Sanal Alanın Düzenlenmesine Yönelik Modeller 716
1. Ulusal Alanda Yapılan Düzenleme 717
2. Uluslararası Sözleşmelerle Yapılan Düzenleme 717
3. Uluslararası Kuruluşlar Aracılığıyla Yapılan Düzenleme 718
4. Kendi Kendine Yapılan Düzenleme (Self Regulation) 718
5. Düzenleme Modelleri Hakkındaki Görüşüm 719
D. Bir Kitle İletişim Aracı Olarak İnternet ve İletişiminin Engellenmesi 720
1. Genel Olarak Kitle İletişim Kavramı 721
2. İnternet İletişiminin Kötüye Kullanılması Olgusu 721
3. İnternet Yayıncılığı Açısından Basın Hukuku Kurallarının Uygulanabilirliği Sorunu 723
4. İnternet İletişiminin Genel Engellenmesine Yönelik Düşünceler 726
5. Devletlerin Sanal Alanı Düzenlemesi ve Genel Filtreleme 727
E. İnternet İletişiminin Genel Engellenmesine Yönelik Bir İdari Pratik – Telekomünikasyon Kurumu’nun İnternet Üzerindeki Yetkileri ve Aldığı Kararlar 729
F. 5651 Sayılı İnternet Yayınlarının Düzenlenmesi Hakkında Kanuna Göre İnternet İletişiminin Genel Engellenmesi 731
VI. İNTERNET ERİŞİMİNİN ÖZEL ENGELLENMESİ (ERİŞİMİN ENGELLENMESİ) 737
A. İnternet İletişiminin Mahkeme Kararıyla Engellenmesi 738
1. İnternet İletişiminin Mahkeme Kararıyla Engellenmesine İlişkin Örnek Olay 738
2. İnternet İletişiminin Mahkeme Kararıyla Engellenmesine İlişkin Örnek Olayın Değerlendirilmesi 741
3. AİHM’in 5651 Sayılı Yasanın AİHS’in 10. Maddesini İhlal Ettiğine Dair Kararı 742
4. Anayasa Mahkemesi’nin TİB’in İletişimin Engellenmesi Kararının İfade Özgürlüğünü İhlal Ettiğine Dair Kararı 747
a. Kabul Edilebilirlik Yönünden 747
b. Esas Yönünden 748
c. Değerlendirme ve Görüşüm 753
5. Anayasa Mahkemesinin 26/12/2019 Karar Tarihli, 20/01/2020 Tarihinde Resmi Gazetede Yayınlanan Wikimedia Foundation Inc. ve Diğerleri Başvurusuna Dair Kararı 754
a. Kabul Edilebilirlik Yönünden 755
b. Esas Yönünden 756
c. Değerlendirme ve Görüşüm 759
B. İnternet İletişiminin İdari Pratikle Engellenmesi – Telekomünikasyon Kurulu Kararıyla İletişimin Engellenmesi Örneği 760
1. İnternet İletişiminin İdari Pratikle Engellenmesine İlişkin Örnek Olay 760
2. İnternet İletişiminin İdari Pratikle Engellenmesine İlişkin Örnek Olayın Değerlendirilmesi 762
VII. 5651 SAYILI YASANIN İNTERNET İLETİŞİMİNİN ÖZEL ENGELLENMESİ (ERİŞİMİN ENGELLENMESİ) AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 765
A. Erişimin Engellenmesi Kararı Verilebilecek Suç Tipleri 766
1. Genel Olarak 766
2. Müstehcen Yayınlar 768
3. Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlanması 772
4. Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar 775
5. Şans Oyunları Yasasıyla İlgili Suçlar 775
6. FSEK Ek Madde 6 776
B. Koruma Tedbiri Olarak Erişimin Engellenmesi Kararı 776
1. Yasal Dayanak 776
2. Kararı Verebilecekler 777
a. Yargıç ve Savcı 777
b. TİB Başkanı 778
3. Uygulanacak Yöntem 779
4. Tedbir Kararının Kalkması 780
5. Yaptırım 783
6. Uygulamadaki Durum ve Görüşüm 783
C. İdari Tedbir Olarak Erişimin Engellenmesi Kararı 787
1. Yasal Dayanak 787
2. Kararı Verebilecekler 787
3. İdari Tedbir Olarak Erişim Engellemenin Hukuki Niteliği 788
4. Uygulanacak Yöntem 795
5. Yaptırım 796
D. Haksız Engelleme Kararı Nedeniyle Tazminat 797
E. Hukuka Aykırı İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi (m. 9) 797
F. Özel Hayatın Gizliliği Nedeniyle İçeriğe Erişimin Engellemesi (m. 9/A) 802
G. Görevli Mahkeme 803
VIII. DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞÜMÜZ 803
Kaynakça 813
Yargı Kararları Dizini 841
Kavramlara Göre Arama Dizini 849
Yazarın Özgeçmişi 855 |
Bilgisayar 
