CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN
III. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ
46
§ 2. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ VE TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ
49
I. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN AMACI
49
II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN GÖREVİ VE TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ
49
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN HUKUK DÜZENİ VE MUHAKEME HUKUKU İÇİNDEKİ YERİ
51
I. HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ
51
B. Ceza Muhakemesi Hukuku ve Ceza Hukuku
51
C. Ceza Muhakemesi Hukuku ve İnfaz Hukuku
52
D. Ceza Muhakemesi Hukuku ve Anayasa Hukuku
52
E. Ceza Muhakemesi Hukuku ve İdare Hukuku
53
II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN MUHAKEME HUKUKU İÇİNDEKİ YERİ
55
§ 4. CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ
57
I. HUKUK DEVLETİ İLKESİ
57
II. İNSAN HAYSİYETİNİN DOKUNULMAZLIĞI İLKESİ
58
III. MUHAKEMENİN BÜTÜNÜNE İLİŞKİN İLKELER
58
A. Adil Yargıla(n)ma Hakkı (İlkesi)
58
B. Silahların Eşitliği İlkesi
59
C. Dürüst İşlem İlkesi
60
D. Hukuki Dinlenilme Hakkı (Meram Anlatma İlkesi)
60
E. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı
60
F. Masumiyet Karinesi (Muhakemenin Sonuna Kadar Suçsuz Sayılma Hakkı)
61
G. Suçlamayı ve Hakları Öğrenme Hakkı
61
H. Özel Hayatın Gizliliği
61
I. Savunma Hakkı – Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı
62
J. Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı
62
L. Kimsenin Kendisini ve Yakınlarını Suçlayıcı Beyanlarda Bulunmaya Zorlanamayacağı İlkesi
62
M. Muhakemenin (Kovuşturmanın) Resmiliği İlkesi
63
N. Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı
63
O. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi
63
P. Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi
64
IV. SORUŞTURMA EVRESİNE İLİŞKİN İLKELER
64
A. Gizlilik–Yazılılık İlkesi
64
B. Araştırma ve Kamu Davasını Açma Mecburiyeti İlkesi
64
C. Maslahata Uygunluk İlkesi
65
V. KOVUŞTURMA EVRESİNE İLİŞKİN İLKELER
65
B. Bağımsız ve Tarafsız Bir Mahkeme Tarafından Yargılanma Hakkı
65
C. Olağan (Kanuni) Hakim Tarafından Yargılanma Hakkı
66
D. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi
66
E. Kamu Davasını Yürütme Mecburiyeti İlkesi
66
F. Halka Açıklık İlkesi
66
H. Vasıtasızlık İlkesi
67
I. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi
67
J. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi
67
K. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi
68
L. Cezaların Bireyselleştirilmesi İlkesi
68
M. Aynı Fiilden Dolayı İki Kere Yargılama Yapılamaz (Ne Bis in Idem)
68
N. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı
68
§ 5. CEZA ADALETİNİN SAĞLANMASINDA TEMEL ETİK İLKELER
69
II. Bireysel Etik, Meslek ya da Görev Etiği
69
C. Doğruluk ve Tutarlılık
71
§ 6. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI, CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU KURALLARININ YORUMU VE KIYAS
74
I. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI
74
A. Asıl (Doğrudan) Kaynakları
74
2. Uluslararası Sözleşmeler
75
a. Ceza Muhakemesi Kanunu
76
b. Özel Ceza Muhakemesi Kanunları
76
c. Tamamlayıcı Kanunlar
76
aa. Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun
76
bb. Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
77
B. Tali (Tamamlayıcı) Kaynakları
77
1. Örf ve Adet Kuralları
77
2. Din ve Ahlak Kuralları
78
3. Mahkeme İçtihatları
78
II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU KURALLARININ YORUMU VE KIYAS
79
§7. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
82
I. YER BAKIMINDAN UYGULAMA
82
§8. CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI
85
§9. CEZA MUHAKEMESİNİN ŞARTLARI
85
6. Açık Dava ya da Yargı Bulunmaması
92
7. Uzlaşmanın Bulunmaması
92
8. Ön Ödemenin Yerine Getirilmemesi
92
9. Yeni Delil Bulunması
93
10. Ceza Ehliyetinin Varlığı
93
11. Diplomasi–Yabancı Asker Kişilerin Dokunulmazlığının Bulunmaması
94
12. Fiilin Kabahat Değil Suç Oluşturması
94
13. Yer Bakımından Uygulamada Ceza Miktarı
95
14. Faile ya da Mağdura Göre Şahsilik veya Evrensellik İlkesinin Uygulanacağı Hallerde Soruşturma Konusu Suç Bakımından Seçimlik Ceza Öngörülmemiş Bulunması
95
B. Dava Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları
96
III. YARGILAMA ŞARTLARI
96
1. Sanığın Hazır Bulunması
96
aa. Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması (CMK m.194/2)
99
bb. Sanık Gelmese de Duruşma Yapılabilen Haller (CMK m.195)
99
cc. Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulma (CMK m.196)
99
dd. Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan Çıkarılabilmesi
ee. Sanığın, Hazır Bulunmasının Duruşmanın Düzenli Olarak Yürütülmesini Tehlikeye Sokacağının Anlaşılması (CMK m.204)
102
2. Sanığın Akıl Hastası Olmaması
103
3. Bekletici Meselenin Çözümü
104
4. Geçici Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması
105
5. Uzlaşma Bulunmaması (CMK m.254/2)
106
6. Şikayetten Vazgeçilmemesi (CMK m.158/7)
106
B. Yargılama Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları
107
§ 10. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ, İŞLEMLERİN BİLDİRİLMESİ, CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR VE HUKUKA AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ
107
I. MUHAKEME İŞLEMİNİN TANIMI–KAVRAM
107
II. MUHAKEME İŞLEMLERİNİN BİLDİRİLMESİ
109
C. Tebligatın CMK mı, Yoksa Tebligat Kanunu Hükümlerine Göre mi Yapılacağı Sorunu
111
III. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR VE YAPTIRIMI
111
IV. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ
112
§ 11. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SÜRELER VE ESKİ HALE GETİRME
114
II. SÜRELERİN ÇEŞİTLERİ
114
III. ESKİ HALE GETİRME
115
B. Süre ve Eski Hale Getirme Dilekçesinin Verilmesi Gereken Makam, Dilekçe İçeriği
116
§ 1. SORUŞTURMA EVRESİ
121
II. SORUŞTURMANIN BAŞLAMASI
121
A. Suç Haberinin Alınması
121
B. Başlangıç Şüphesinin Varlığı
122
C. Soruşturmaya Girişme Mecburiyeti
123
D. Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığına Dair Karar
123
III. SORUŞTURMA EVRESİNE KATILAN KİŞİLER
124
A. Sulh Ceza Hakimliği
124
2. Savcılık Teşkilatı ve Savcı
126
3. Savcıların Birbirleri ve Diğer Muhakeme Kişileri ile İlişkisi
127
4. Savcının Denetim Yetkisi
128
a. Araştırma Mecburiyeti İlkesi
130
b. Kamu Davasını Açma Mecburiyeti İlkesi
131
c. Kamu Davasını Yürütme Mecburiyeti İlkesi
132
6. Savcılar Arasında Yetki Uyuşmazlığı
133
3. CMK’da Adli Kolluk
134
c. Görev ve Yetkileri (Yön. m.6)
135
d. Ceza Muhakemesi Hukukunda Adli Kolluğun Yeri
137
e. Diğer Kolluk Birimlerinin Adlî Kolluk Görevi (CMK m.165)
138
1. Kavram, Şüpheli–Sanık Ayrımı
138
a. Suçlamayı Öğrenme Hakkı
140
c. Muhakemeye Yön Verme Hakkı
141
d. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı
142
e. Yakınlarına Haber Verebilme Hakkı
143
3. Şüphelinin Ödevleri
144
2. Müdafiin Hukuki Durumu
145
3. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı
147
b. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkının Kapsamı
148
4. Müdafiin Görevlendirilmesi ve Görevlendirme Usulü
149
b. Görevlendirilmesi Usulü (m.156)
150
5. Soruşturma Evresinde Müdafiin Yetkileri
151
a. Dosyayı İnceleme ve Örnek Alma Yetkisi
151
b. Şüpheli ile Görüşme ve Yazışma
152
c. Müdafiin Hazır Bulunma Yetkisi
153
a. Savunmayı Kurallara Uygun Olarak Yapma Ödevi
155
aa. Müdafi Görevini Yerine Getirmediğinde Yapılacak İşlem
155
bb. Avukatın Görevden Yasaklanması (CMK m.151/3–6)
155
cc. Müdafi Hakkında Disiplin Soruşturması Yapılması
157
b. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkmasına Yardım Etme Ödevi
157
8. Şüpheli veya Sanığın Birden Fazla Olması Hâlinde Savunma
158
F. Suçtan Zarar Gören–Mağdur
159
2. Mağdur ve Şikayetçi Hakları
159
b. Soruşturma Evresinde
160
IV. SORUŞTURMA EVRESİNİN İCRASI
162
A. Soruşturma Evresinin Gizliliği İlkesi (CMK m.157)
162
B. Soruşturma Evresinde Yapılan İşlemlerin Tutanağa Bağlanması (m.169)
163
C. Şüphelinin İfadesinin Alınması (CMK m.147)
163
2. Aydınlatma Yükümlülüğü
164
3. İfade ve Sorgunun Usulü
165
4. İfade veya Sorgu Tutanağında Bulunması Gereken Hususlar (CMK m.147)
166
5. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller
166
a. Yasak İfade Alma ve Sorgu Yöntemleri
166
b. Delil Değerlendirme Yasağı
168
6. Yeniden İfade Alma
168
V. KORUMA TEDBİRLERİNE BAŞVURULMASI–TEMEL HAKLARA MÜDAHALELER
174
A. Terim– Tanım– Kavram
174
1. Yakalama–Gözaltı (CMK m.90 vd.)
177
c. Yakalama ve Gözaltına Almaya Yetkili Olanlar
180
aa. Herkesin Yakalama Yapabildiği Haller
181
bb. Kolluğun Yakalama Yapabildiği Haller
181
aaa. Yakalama Emrine Dayanan Yakalama (Müzekkereli Yakalama)
182
bbb. Yakalama Emrine Dayanmayan (Müzekkeresiz) Yakalama (CMK m.90/2)
182
d. Yakalama Sonrası Yapılacak İşlem
183
e. Soruşturması ve Kovuşturması Şikayete Bağlı Suçlarda Yakalama
183
f. Yakalananın Hakları
184
bb. Yakalanana Haklarının Bildirilmesi
184
cc. Yakalanan veya Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi (m.95)
185
dd. Yakalamanın İlgililere Bildirilmesi (m.96)
186
g. Yakalama Koruma Tedbirinin Özellik Gösterdiği Kişiler
186
bb. Diplomasi Dokunulmazlığından Yararlananlar
187
h. Yakalamanın Zamanı
188
ı. Tutuklama Kararı Verilemeyen Hallerde Yakalama
188
i. Tutuklama Kararı Üzerine Yakalama
189
j. Kabahatlerde Yakalama
189
aa. Kararı Verecek Makam
190
cc. Gözaltı Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler
195
dd. Yakalama ve Gözaltı İşlemine İtiraz
196
ee. Hakim Önüne Çıkma (Habeas Corpus) Hakkı (CMK m.91/son;
l. Yeniden Yakalama Yasağı
197
m. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi
197
n. Yakalamada Zor Kullanma Yetkisi
198
d. Tutuklamanın Şartları
201
aaa. Tutuklamaya Maruz Kalan Kişi
202
bbb. Tutuklama Kararı Veren Makam
202
ccc. Tutuklama Kararının İçeriği
202
ddd. Tutuklama Duruşması
203
eee. Verilen Kararların Denetimi (İtiraz)
204
fff. Tutuklama Kararının Yüze Karşı Verilmesi Kuralı
205
ggg. Tutuklama Nedenlerinin Varlığı
205
hhh. Tutuklama Yasağı
207
ııı. Yakalama Emri Üzerine Tutuklama
208
iii. Özel Tutuklama Halleri
209
aaaa. Tanığın, Bilirkişinin ve Zilyedin Tutuklanması
209
bbbb. Duruşma Düzenini Bozanın Hapsi
209
cccc. İade Tutuklaması
209
dd. Tutuklulukta Geçecek Süre (CMK m.102)
209
ee. Tutuklama Kararının Geri Alınması ve Hükümsüz Kalması
ff. Tutuklunun Salıverilme İstemi (CMK m.104)
211
gg. Salıverilenin Yükümlülükleri (CMK m.106)
212
hh. Tutuklunun Hakları (CMK m.107)
213
ii. Tutukluluğun İncelenmesi (CMK m.108)
213
a. Uygulama Koşulları
216
b. Hakkında Adli Kontrol Kararı Verilen Şüphelinin Tabi Tutulacağı Yükümlülükler
217
c. Yükümlülüğün Süresi ve Sürenin Ceza Mahkumiyetinden İndirilebilip İndirilemeyeceği Sorunu
218
d. Karar Verecek Makam
218
f. Adli Kontrol Tedbirinin Uygulanması ve Adli Kontrol Kararının Kaldırılması
219
bb. Yükümlülüklere Uyulup Uyulmadığının Denetlenmesi
220
cc. Güvencenin Geri Verilmesi
222
a. Tanım–Hukuki Nitelik
223
d. Kararda Bulunması Gerekenler
225
f. Yerine Getirilememesi Hali
226
bb. Delil Elde Etme ve Elkoyma
231
c. Arama–Tarama ve Kontrol Noktaları
233
d. Aramanın Çeşitleri
233
aaa. Arama Koruma Tedbiri Bakımından Şüphe
235
bbb. Aramaya Maruz Kalanlar
236
a4. Aramanın Özellik Gösterdiği Kişiler
238
ccc. Aramanın Yapılacağı Yer
239
a1. Konut, İşyeri ve Diğer Yerler
239
a2. Üst ve Eşyada Yapılan Arama
243
a3. Askeri Mahallerde Yapılan Arama
244
a1. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralı
245
a2. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralının İstisnaları
246
a1. Savcı Tarafından Yapılan Arama
253
a2. Kolluk Tarafından Yapılan Arama
253
ggg. Aramada Avukat Yardımından Yararlanabilme
256
hhh. Arama Öncesi Aramaya Maruz Kalacak Kişiye Bilgi Verilmesi
257
ııı. Arama Sonunda Verilecek Belge
257
jjj. Aramada Ele Geçen Eşya Hakkında Yapılacak İşlem
257
kkk. Adli Arama Tutanağı
257
lll. Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi
258
mmm. Tesadüfen Elde Edilen Deliller: Aramada, Yapılan Soruşturmayla İlgisi Olmayan Eşyanın Bulunması
258
ppp. Aramadan Kaynaklanan Zararların Tazmini Sorunu
262
rrr. Haksız Arama Suçu
263
6. Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma
263
d. Uygulama Koşulları
266
e. Kararı Verecek Merci
266
g. Tedbirin Uygulanması
267
i. Hukuka Aykırı Arama, Elkoyma ve Kopyalamadan Kaynaklanabilecek Zararların Tazmini Sorunu
268
j. Erişimin Engellenmesi
269
aa. İspat Aracı Olarak Yararlı Görülen Malvarlığı Değeri
274
bb. Eşya veya Kazanç Müsaderesinin Konusu Olan Malvarlığı Değeri
275
aa. Elkonulamayacak Mektuplar, Belgeler (CMK m.126)
275
dd. Kararı Verecek Merci ve Kararın İçeriği
278
f. Tedbirin Uygulanması
279
aa. İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem
279
bb. Elkoymanın Mağdura Bildirilmesi
280
cc. Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması
280
ı. Elkoymadan Kaynaklanan Zararların Tazmini
282
8. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma
284
a. Benzer Kavramlarla Mukayese
284
aa. Eşya Müsaderesi–Kazanç Müsaderesi
284
bb. İhtiyati Tedbir–İhtiyati Haciz
284
d. Uygulama Koşulları
286
dd. Kararı Verecek Merci
288
ff. Uygulamadan Kaynaklanabilecek Zararların Tazmini Sorunu
288
b. Benzer Kavramlarla Mukayese
288
e. Uygulama Koşulları
290
cc. Kararı Verecek Merci
290
f. Tedbirin Uygulanması
290
10. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini
291
b. Benzer Kavramlarla Mukayese
291
e. Uygulama Koşulları
292
cc. Kararı Verecek Merci
293
f. Tedbirin Uygulanması
293
11. İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi
294
d. İletişimin Denetlenmesinin Koşulları
297
bbb. Kayda Alma Yasağı
298
a1. Tanıklıktan Çekinebilecek Kişiler
298
a2. Müdafiin Bürosu ve Yerleşim Yeri
298
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği
299
f. Tedbirin Uygulanması
301
g. Tedbirin Sona Ermesi
301
h. Elde Edilen Verilerin Akıbeti
302
i. İlgiliye Haber Verme
302
j. Hukuka Aykırı Dinleme ve Kayıt
302
l. Tesadüfen Elde Edilen Deliller
303
m. Hukuka Uygun Tespit ve/veya Dinleme Tutanaklarının Delil Değeri (Mahkumiyet İçin Tek Başına Yeterli Olup Olmayacağı Sorunu)
304
12. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti
304
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği
305
13. İletişimin Tespiti
306
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği
307
14. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi
308
aaa. Kararı Verecek Kişi
310
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişi
310
d. Gizli Soruşturmacının Suç İşleyebilip İşleyemeyeceği Sorunu
311
e. Tedbirin Sona Ermesi ve Elde Edilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi
312
f. Soruşturmacının Tanıklığı
313
g. Hukuka Aykırı Denetim
313
15. Teknik Araçlarla İzleme
314
a. Tedbirin Tanımı–Amacı
314
aaa. Kararı Veren Makam
315
ccc. Karara Maruz Kalacak Kişi
316
cc. Kararın Konusu Suç
316
e. İcrası, Sona Ermesi ve Dokümanların Yok Edilmesi
317
f. Tesadüfen Elde Edilen Delil
318
16. Gözlem Altına Alma (CMK m.74)
319
aa. Şüphe Derecesi Bakımından
319
bb. Karar Verecek Makam Bakımından
320
c. Denetimi (Kanun Yolu)
320
d. Durma Kararının Varlığı Halinde Gözlem Altına Alma
320
17. Beden Muayenesi (m.75–77)
321
d. Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması (m.75)
324
aa. Uygulama Koşulları
324
a1. Kararı Veren Makam
324
a2. Kararın Uygulanması
324
a3. Tedbire Maruz Kalan Kişi/Kişiler
325
bbb. Oranlılık İlkesi
325
ccc. Kapsamı (Kararın Konusu)
325
bb. Denetimi (Kanun Yolu)
325
cc. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma
325
e. Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması
326
ee. Uygulama Koşulları
327
aaa. Kararı Veren Makam
327
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişiler
327
ff. Tedbirin Uygulanması
328
gg. Denetimi (Kanun Yolu)
328
hh. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma
328
f. Soybağı Araştırması
329
g. Kadınların Muayenesi
329
18. Moleküler Genetik İncelemeler (m.78–80)
330
aa. Şüphe–Oranlılık ve İkincillik İlkeleri
331
bb. Kararı Verecek Makam
332
cc. İncelemeyi Yapacak Bilirkişi
332
d. Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi ve Akıbeti
332
f. Hukuka Aykırı İnceleme
333
g. Genetik Kimliğin Saklanması ve Gelecekteki Bir Ceza Muhakemesinde Kullanılması
333
19. Fizik Kimliğin Tespiti (m.81)
336
e. Kaydedilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi
340
20. Kayıp çocukların araştırılması (PVSK m. 13/A– Ek: 2/1/2017–KHK–680/26 md.)
341
C. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat
342
4. Tazminat İsteminde Bulunulabilecek Süre
346
6. Dilekçede Bulunması Gereken Hususlar
347
9. Tazminatın Geri Alınması
347
10. Devletin Rücu Hakkı
348
11. Tazminat İsteyemeyecek Kişiler
348
12. Tazminatın Ödenmesi
349
VI. SORUŞTURMA EVRESİNİN SONA ERMESİ
349
A. Kamu Davasının Açılması: İddianamenin Düzenlenmesi, İadesi ve Kabulü
350
1. İddianamenin Düzenlenmesi İçin Bulunması Gereken Koşullar
350
2. İddianamede Bulunması Gereken Hususlar
352
3. İddianamenin İadesi (m.174)
353
b. İadeyi Yapacak Makam
353
aa. İddianamenin m.170’e Aykırı Olarak Düzenlenmesi
354
bb. İddianamenin Suçun Sübutuna Etki Edeceği Mutlak Sayılan Mevcut Bir Delil Toplanmadan Düzenlenmesi
355
cc. Önödemeye veya Uzlaşmaya Tâbi Olduğu Soruşturma Dosyasından Açıkça Anlaşılan İşlerde İddianamenin Önödeme veya Uzlaşma Usulü Uygulanmaksızın Düzenlenmesi
356
e. İadenin Mümkün Olmaması
356
f. İade Kararının Denetimi
357
g. İade Üzerine Yapılacak İşlem
357
4. İddianamenin Kabulü
357
B. Savcının Kamu Davası Açmayabileceği Haller
357
2. Savcıya Kamu Davası Açmak Konusunda Takdir Yetkisi Verilen Haller
358
a. Cezanın Ortadan Kaldırılmasını Gerektiren Şahsi Sebep Olarak Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanmasını Gerektiren Koşulların ve Şahsi Cezasızlık Sebebinin Varlığı
358
b. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
359
aaa. Objektif Koşul: Suç Bakımından
359
bbb. Sübjektif Koşul: Şüpheli Bakımından
360
bb. Kararı Verecek Makam
360
ff. Erteleme Kararlarının Kaydedilmesi: Sicil
361
C. Kovuşturmaya Yer Olmadığı (Takipsizlik) Kararı
361
1. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilebilecek Haller
361
a. Kamu Davasının Açılması İçin Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi
362
b. Kovuşturma Olanağının Bulunmaması
362
2. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararının Hukuki Niteliği
362
bb. Kovuşturma Davası Açmaya Yetkili Kişi
364
cc. Kovuşturma Davası Açma Usulü
364
§2. KOVUŞTURMA EVRESİ
366
1. Hâkimlerde Bulunması Gereken Nitelikler
368
aa. Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar (Red Sebepleri)
370
a1. CMK m.22’de Düzenlenen Görev Yasakları
371
a2. CMK m.23’te Düzenlenen Görev Yasakları: Yargılamaya Katılamayacak Hâkim
371
bbb. Tarafsızlığı Şüpheye Düşüren Durumlar (m.24–25)
371
bb. Hâkimin Reddi Muhakemesi
372
aaa. Red Talebinde Bulunabilecek Kişiler
372
ccc. Red Talebinin Şekli, İçeriği ve Talebin Yöneltileceği Makam
373
eee. Reddi İstenen Hakimin Yapabileceği İşlemler (m.30)
375
fff. Ret İsteminin Geri Çevrilmesi (m.31)
375
cc. Hakimin Çekinmesi (m.30)
376
dd. Zabıt Katibinin Reddi veya Çekinmesi (m.32)
376
cc. Hakim Bağımsızlığının Güvenceleri
377
2. Hâkimlerin Çeşitleri
380
3. Hâkimlerin Yetkileri
381
a. Hakimlerin (Mahkemelerin) Madde Bakımından Yetkisi (Görevleri)
381
bb. Görevli Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri
383
cc. İstisnaen Madde Bakımından Yetkili (Görevli) Olma Durumları
383
aaa. İşin Yanlışlıkla Madde Bakımından Yetkisiz Mahkemeye Gelmesi
383
bbb. Bağlantı Bulunması
384
b. Hakimlerin (Mahkemelerin) Yer Bakımından Yetkisi
388
bb. Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki
390
bbb. Özel Yetki Kuralları
391
ccc. İstisnaen Yer Bakımından Yetkili Olma Durumları
391
cc. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki
394
dd. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen Suçlarda Yetki
395
ee. Yer Bakımından Yetki Kurallarının Özellik Gösterdiği Haller
396
aaa. Yetki Uyuşmazlığı (m.17)
396
bbb. Yetkisizlik İddiasında Bulunulması Gereken Zaman
397
ccc. Yetkili Olmayan Hakim veya Mahkemenin Yaptığı İşlemler
397
c. Hakimlerin (Mahkemelerin) Kişi Bakımından Yetkisi
398
bb. İstisnaen Kişi Bakımından Yetkili Olma Durumu: Bağlantı
398
d. Hakimlerin (Mahkemelerin) Görev Bakımından Yetkisi
399
bb. İstisnaen Görev Bakımından Yetki
399
2. Müdafiin Görevlendirilmesi ve Usulü
402
a. Müdafiin Görevlendirilmesi
402
b. Görevlendirme Usulü
403
3. Kovuşturma Evresinde Müdafiin Yetkileri
403
G. Suçtan Zarar Gören–Mağdur
405
2. Mağdur ile Şikâyetçinin Davete Uymamaları
405
3. Mağdurun Davaya Katılması (Katılan ya da Müdahil)
406
b. Katılma Talebinde Bulunabilecekler
407
c. Katılma Talebinin Zamanı
407
g. Katılmadan Önceki Kararlara İtiraz
409
h. Katılanın Kanunyoluna Başvurması
409
ı. Katılmanın Hükümsüz Kalması
410
H. Zabıt Katibi ve Diğerleri
410
II. KOVUŞTURMA EVRESİNİN DEVRELERİ
410
A. Duruşma Hazırlığı Devresi
411
2. Duruşma Gününün Belirlenmesi
411
3. Duruşma İçin Davetiyelerin Çıkarılması
411
b. İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın Çağrılması (m.176)
411
2. Duruşma Evresinin Özellikleri
413
a. Duruşmanın Başlaması (m.191)
413
b. Duruşmada Hazır Bulunacaklar (m.188)
414
bb. Başkan ve Hakimin Görevi (m.192)
415
cc. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması Zorunluluğu (m.193)
415
bbb. İstisnaları: Sanık Hazır Olmaksızın Duruşma Yapılabilen Durumlar
416
dd. Tercüman Bulundurma Zorunluluğu (m.202)
416
3. Duruşmanın İcrası (m.190)
417
b. Duruşmanın Açıklığı (m.182–187)
418
aa. Duruşmanın Açıklığı İlkesi (AN. m.141/1; CMK m.182/1)
419
bb. Açıklığın Kaldırılması
419
aaa. Nisbi Kapalılık (CMK m.182/2)
419
bbb. Zorunlu Kapalılık (m.185)
419
ccc. Açıklığın Kaldırılması Hakkında Karar (m.184)
420
ddd. Kapalı Duruşmanın İcrası (m.187)
420
aaaa. Kapalı Duruşmada Bulunabilme: (CMK m.187/1)
420
bbbb. Duruşmanın Yayımı Yasağı: (CMK m.187/2 – 3)
421
c. Kayıt Yasağı (m.183)
422
aa. Duruşma Salonundaki İşlemlere İlişkin Kayıt Yasağı
422
bb. Duruşma Salonu Dışındaki Diğer Adlî İşlemlerin İcrası Sırasında Kayıt Yasağı
423
cc. Kayıt Yasağının İstisnaları
423
d. Duruşmanın Düzen ve Disiplini (m.203–205)
424
aa. Hâkim veya Başkanın Yetkisi (m.203)
424
bb. Sanığın Dışarı Çıkarılması
424
cc. Duruşma Sırasında İşlenen Suç Hakkında İşlem (m.205)
425
e. Duruşma Tutanağa Bağlanması (m.219–222)
425
bb. Duruşma Tutanağının Başlığı ve İçeriği
425
cc. Duruşma Tutanağının İspat Gücü
425
f. Delillerin Ortaya Konulması ve Tartışılması
425
aa. Ceza Muhakemesinde İspat
425
aaa. Şüpheli–Sanık Açıklamaları ve İkrar
426
bbb. Tanık Açıklamaları
427
cccc. Tanıkların Çağrılması (m.43)
429
dddd. Tanıklıktan Çekinme (m.45–46)
430
eeee. Tanıkların Dinlenmesi
435
ffff. Tanıkların Korunması (CMK m.58/2, 3, 4, 5; Tanık Koruma Kanunu)
438
gggg. Tanığa Tazminat Verilmesi (m.61)
446
ddd. Görüntü ve Ses Kaydeden Araçlarla Yapılmış Olan Kayıtlar
447
cc. Delil Elde Etme ve Değerlendirme Araçları
448
aaa. Bilirkişi İncelemesi (m.62–73)
448
bbbb. Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller
449
cccc. Bilirkişiye Başvurmanın Zorunlu Olduğu Haller
449
dddd. Bilirkişiye Başvurma Yasağı
450
eeee. Bilirkişiye Başvurabilecek Kişiler–Bilirkişinin Seçimi
450
ffff. Bilirkişiyi Atayacak Makam
450
gggg. Bilirkişinin Sayısı
450
hhhh. Bilirkişi Olarak Atanabilecekler (m.64)
451
ıııı. Bilirkişiliği Kabul Yükümlülüğü (m.65)
451
iiii. Görevin Yerine Getirileceği Süre ve Süresi İçinde Yerine Getirilmemesinin Sonuçları
451
jjjj. Bilimsel Mütalaa
452
kkkk. Yeni Bir Bilirkişi Atanması (m.67)
452
llll. Bilirkişinin ve Mütalaa Hazırlayanın Duruşmada Dinlenmesi (m.68)
452
mmmm. Bilirkişinin Reddi
453
nnnn. Bilirkişilikten Çekinme, Bilirkişi Olarak Dinlenemeyecek Kişiler (m.70)
454
oooo. Görevini Yapmayan Bilirkişi Hakkındaki İşlem
455
pppp. Bilirkişi Ücret ve Gideri
455
rrrr. Sahte Para ve Değerler Üzerinde Yapılacak İncelemeler
455
cccc. Keşfin İcrası (m.84)
457
a2. Ölü Muayenesi ve Otopsi
459
dd. Delillerin İleri Sürülmesi ve Tartışılması
461
bbb. Tanıkların Dinlenmesi
462
ccc. Belge ve Tutanakların Okunması
463
aaaa. Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve Tutanaklar (m.209)
463
bbbb. Duruşmada Okunamayacak Belgeler (m.210)
463
cccc. Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler
464
ddd. Rapor, Belge ve Diğer Yazıların Okunması
464
eee. Delillerin Tartışılması
464
bbbb. Doğrudan Soru Yöneltme
465
fff. Delillerin Reddi
467
ggg. Delilin İleri Sürülmesinden Vazgeçme
467
hhh. Delil ve Olayın Geç Bildirilmesi
467
ee. Suçun Niteliğinin Değişmesi (m.226)
467
ff. Delillerin Değerlendirilmesi ve Delil Yasakları
469
aaa. Delilleri Takdir Yetkisi
469
bbbb. Delil Yasaklarının Görevi
471
a1. Delil Elde Etme Yasağı
471
a2. Delil Değerlendirme Yasağı
473
a3. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller ve Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilmesinin Sonuçları
473
a4. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi
474
a5. Yasak Delilin Dosyadan Çıkarılıp Çıkarılmayacağı Sorunu
475
4. Duruşmanın Sona Ermesi ve Hüküm Verilmesi
475
a. Karar ve Hükümlerde Gerekli Oy Sayısı
475
b. Hükmün Konusu ve Suçu Değerlendirmede Mahkemenin Yetkisi
475
c. Müzakereye Katılacak Hâkimler
476
d. Müzakerenin Yönetimi
476
e. Oyların Toplanması
476
f. Hüküm Kavramı, Gerekçesi, İçeriği ve Çeşitleri
477
g. Hükmün Açıklanması
483
h. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
483
§ 3. KANUN YOLU DEVRESİ
490
I. KANUN YOLU KAVRAMI
491
II. KANUN YOLLARINA BAŞVURMANIN ETKİLERİ
491
III. KANUN YOLLARINA BAŞVURABİLECEK KİŞİLER
492
B. Cumhuriyet Savcısı
492
1. Cumhuriyet Savcılarının Kanun Yollarına Başvurma Usulü
492
2. Cumhuriyet Savcısının Sanık Lehine Kanun Yollarına Başvurması ve Sonucu
493
3. Savcının Sanık Aleyhine Kanun Yoluna Başvurması
494
C. Avukatın Başvurma Hakkı (m.261)
494
D. Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı (m.262)
494
E. Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması (m.263)
495
IV. KANUN YOLUNUN BELİRLENMESİNDE YANILMA (m.264)
495
V. BAŞVURUDAN VAZGEÇİLMESİ VE ETKİSİ (m.266)
495
B. Müdafiin veya Vekilin Kanun Yolundan Vazgeçmesi
496
VI. KANUN YOLLARININ ÇEŞİTLERİ
496
A. Olağan Kanun Yolları
497
1. İtiraz (m.267– 271)
497
b. İtirazın Süresi, Usulü ve İtirazı İncelemeye Yetkili Merciler (m.268)
498
aa. İtirazın Süresi ve Usulü
498
bb. İtirazı İncelemeye Yetkili Merciler
498
c. İtiraz Kanun Yoluna Başvurulmasının Etkisi (m.269)
499
d. İtirazın Cumhuriyet Savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği ile İnceleme ve Araştırma Yapılması
499
e. İtiraz Üzerine Yapılacak İnceleme ve Verilecek Karar (m.271)
500
2. İstinaf (m.272– 285)
501
bb. İstinafın, İtiraz ve Temyizden Farkı
502
b. İstinaf Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar
502
c. İstinaf Yolunun Kapalı Olduğu Kararlar
503
d. Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri
504
e. İstinaf İstemi ve Süresi
504
f. İstinaf Başvurusunun Etkisi
505
g. Hükmü Veren Mahkemece Yapılacak İşlemler
505
aa. İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece İncelenmesi (m.276)
505
bb. İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı (m.277)
506
h. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesinde Tevzii (m.278)
506
ı. Bölge Adliye Mahkemesince Yapılacak Yargılama
506
aa. Ön İnceleme (m.279)
506
bb. İnceleme ve Kovuşturma (m.280)
507
cc. Duruşma Hazırlığı (m.281)
509
ff. Direnme ve Kanun Yoluna Başvurma Yasağı
511
gg. İstinaf kararının diğer sanıklara sirayeti
511
3. Temyiz (m.286–307)
512
b. 5271 s. CMK’ya Göre Temyiz
513
aa. Temyiz Edilebilen Hükümler ve Temyiz Yasağı
513
a3. Hukuka Kesin Aykırılık Halleri
515
bbb. Nispi Temyiz Nedenleri
516
ccc. Mutlak Temyiz Nedenleri
516
bbbb. Mahkemenin Kanuna Uygun Olarak Teşekkül Etmemiş Olması
516
cccc. Hâkimlik Görevini Yapmaktan Kanun Gereğince Yasaklanmış Hâkimin Hükme Katılması
517
dddd. Geçerli Şüphe Nedeniyle Hakkında Ret İstemi Öne Sürülmüş Olup da Bu İstem Kabul Olunduğu Hâlde Hâkimin Hükme Katılması veya Bu İstemin Kanuna Aykırı Olarak Reddedilip Hâkimin Hükme Katılması
517
eeee. Mahkemenin Kanuna Aykırı Olarak Davaya Bakmaya Kendini Görevli veya Yetkili Görmesi
517
ffff. Cumhuriyet Savcısı veya Duruşmada Kanunen Mutlaka Hazır Bulunması Gereken Diğer Kişilerin Yokluğunda Duruşma Yapılması
517
gggg. Duruşmalı Olarak Verilen Hükümde Açıklık Kuralının İhlâl Edilmesi
517
hhhh. Hükmün 230'uncu Madde Gereğince Gerekçeyi İçermemesi
518
ıııı. Hüküm İçin Önemli Olan Hususlarda Mahkeme Kararıile Savunma Hakkının Sınırlandırılmış Olması
518
iiii. Hükmün Hukuka Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Delile Dayanması
519
ddd. Sanığın Yararına Olan Kurallara Aykırılık
519
eee. Temyiz İstemi, Süresi ve Temyiz Başvurusunun Etkisi (m.291)
519
cccc. Temyiz Başvurusunun Etkisi
519
dddd. Eski Hâle Getirme Süresi İçinde Temyiz Süresinin İşlemesi
520
fff. Temyiz Başvurusunun İçeriği (m.294) ve Temyiz Gerekçesi (m.295)
520
aaaa. Temyiz Başvurusunun İçeriği
520
bbbb. Temyiz Gerekçesi (m.295)
520
ggg. Temyiz İsteminin İncelenmesi
521
aaaa. Hükmü Veren Mahkemece Yapılan Ön İnceleme
521
bbbb. Temyiz Dilekçesinin Tebliği
521
cccc. Yargıtayca Yapılacak Ön İnceleme
522
dddd. Temyiz İncelemesi
522
bbbbb. Duruşmalı İnceleme
523
a1. Duruşma Hazırlığı
523
ccccc. Temyizde İncelenecek Hususlar
523
eeee. Temyiz İncelemesi Sonunda Verilecek Kararlar
524
aaaaa. İstemin Esastan Reddi veya Hükmün Bozulması
524
a1. Red ve Bozma Kararları
524
a2. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi
525
bbbbb. Davanın Esasına Hükmedilmesi veya Hukuka Aykırılığın Düzeltilmesi
525
ffff. Yargıtay’da Hükmün Açıklanması
526
gggg. Bozmadan Sonra Davaya Yeniden Bakacak Mahkemenin İşlemleri
527
B. Olağanüstü Kanun Yolları
528
a. Olağanüstü İtiraz (m.308 – m. 308/A)
529
b. Kanun Yararına Bozma (Yazılı emir) (m.309–310)
530
c. Yargılamanın Yenilenmesi
531
cc. Benzer Kavramlarla Karşılaştırma
532
dd. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri
533
aaa. Hükümlünün Lehine Olan Yargılama Sebepleri (m.311)
533
bbb. Hükümlünün Aleyhine Olan Yenileme Sebepleri (m.314)
535
ff. Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Etkisi
536
gg. Yargılamanın Yenilenmesine Engel Olmayan Hâller
537
hh. Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl
537
ıı. Yargılamanın Yenilenmesi Muhakemesi
537
aaa. Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Kabule Değer Olup Olmadığının İncelenmesi
537
bbb. Delillerin Toplanması
539
ccc. Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı Reddi ya da Kabulü
539
ddd. Yenileme İsteminin İncelenmesi ve Hüküm
540
aaaa. Yenileme İsteminin Duruşma Yapılmaksızın İncelenmesi
540
bbbb. Yeniden Duruşma Sonucunda Verilecek Hüküm
540
ÖZEL VE TALİ CEZA MUHAKEMELERİ
§ 1. GAİPLERİN VE KAÇAKLARIN MUHAKEMESİ
542
I. GAİPLERİN YARGILANMASI
542
II. KAÇAKLARIN YARGILANMASI
543
§ 2. TÜZEL KİŞİLERİN SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMADA TEMSİLİ
544
II. TÜZEL KİŞİNİN ORGAN YA DA TEMSİLCİSİNİN DURUŞMAYA KABUL EDİLMESİ
544
III. ORGAN VEYA TEMSİLCİNİN HAKLARI
545
§ 3. UZLAŞTIRMA MUHAKEMESİ
546
I. UZLAŞTIRMANIN KOŞULU
546
§ 4. MÜSADERE MUHAKEMESİ
553
III. DURUŞMA VE KARAR (M.257)
554
A. Suç Konusu Olan Eşya ve Kazanç Bakımından
554
B. Suç Konusu Olmayıp Sadece Müsadereye Tabi Olan Eşya Bakımından
554
IV. KANUN YOLU (M.258)
554
§ 5. MUHAKEME GİDERLERİ MUHAKEMESİ
555
II. MAHKUMİYET VE ERTELEME HALİNDE GİDERLER
556
III. BAĞLANTILI DAVALARDA GİDERLER
557
IV. BERAAT VEYA CEZA VERİLMESİNE YER OLMADIĞI KARARI VERİLMESİ HÂLİNDE GİDER
557
V. KARŞILIKLI HAKARET HÂLLERİNDE GİDER
557
VI. SUÇ UYDURMA VE İFTİRA GİBİ HÂLLERDE GİDER
557
VII. KANUN YOLLARINA BAŞVURU SONUCUNDA GİDER
558
§ 6. İNFAZ MUHAKEMESİ
558
A. İnfaz Muhakemesi Yapılacak Haller
559
B. Talepte Bulunacak Kişi/Merci
560
C. Kararı Verecek Makam ve Usul
561
§ 7. MEMURLARIN MUHAKEMESİ
561
A. Fail, Memur veya Kamu Görevlisi Olmalıdır (m.1)
562
B. Suç, Görev Nedeniyle İşlenmiş Olmalıdır (4483 s. Kanun m.1, 2)
563
C. Suç, Ağır Cezayı Gerektiren Suçüstü Halinde İşlenmemiş Olmalıdır
563
§8. ÇOCUKLARIN MUHAKEMESİ
567
§9. YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ MUHAKEMESİ
568
VI. MUHAKEME MASRAFLARI
569
§ 2. BAŞVURUNUN İNCELEMESİ
572
I. Kabul Edilebilirlik Kararı
572
II. Esas Hakkında İnceleme
572
B. İhlal Edilen Temel Hak ve Özgürlükle İlgili Koşul
573
C. Kamu Gücüne Dayalı Bir İşlem
574
D. İdari ve Yargısal Başvuru Yollarının Tamamının Tüketilmiş Olması
575
§ 3. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
576
§ 5. BİREYSEL BAŞVURU BAĞLAMINDA AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE ANAYASA MAHKEMESİ İLİŞKİSİ
577
§6. SONUÇLARI VE YENİDEN YARGILAMA
578