GENEL BİBLİYOGRAFYAXXXvıı
§ 1–MİRAS HUKUKUNUN TANIMI, YERİ, KONUSU,
SİSTEMLERİ, KAYNAKLARI, HAKİM İLKELERİ VE
I–MİRAS HUKUKUNUN TANIMI1
II–MİRAS HUKUKUNUN MEDENİ HUKUK İÇİNDEKİ
III–MİRAS HUKUKUNUN KONUSU VE KISIMLARI4
A–MİRAS HUKUKUNUN KONUSU BİR BAŞKA
KİŞİYE GEÇMEYE ELVERİŞLİ ÖZEL HUKUK İLİŞKİLERİNDEN OLUŞAN TEREKEDİR4
1)Miras yoluyla geçen hak ve ilişkiler5
a)Miras yoluyla geçen hak ve ilişkilerin
başında malvarlığı hak ve ilişkileri gelir5
b)Malvarlığı ilişkileri dışında bazı şahıs varlığı
değer ve ilişkileri de miras yoluyla geçer6
2)Miras yoluyla geçmeyen hak ve ilişkiler6
a)Kişilik hakkı ve bu hakkın içerdiği kişilik değerleri malvarlığı değeri olmadıkları için tereke içinde yer almaz, dolayısıyla da mirasçılara geçmezler6
b)Mirabırakanın sahip olduğu manevi tazminat hakkı da, sağlığında kendisi tarafından ileri sürülmemişse,
miras yoluyla mirasçılarına geçmez7
c)Bazı borç sözleşmelerinin konusunu oluşturan
kişiye sıkı sıkıya bağlı edimler de (alacak ve borçlar da) mirasçıya geçmez7
d)Mirasbırakanın kamu hukukundan doğan hakları, özellikle seçme, seçilme, atanma gibi hak ve
hukuki ilişkileri de miras yoluyla başkalarına geçmez8
e)Miras yoluyla bazı malvarlığı hakları da geçmez8
f)Evlenmeyi sonra erdiren butlan ve boşanma
davaları da ilke olarak mirasçılara geçmez8
3)Bazı haklar ise, mirasbırakanın ölümüyle doğmakla
birlikte mirasçılar bunlara miras yoluyla değil,
doğrudan doğruya sahip olmaktadırlar9
a)Destekten yoksun kalma tazminatı9
b)Kamu hukuku nitelikli bazı sosyal güvenlik hakları10
B–MİRAS HUKUKUNUN KISIMLARI10
IV–MİRAS HUKUKU SİSTEMLERİ10
1)Aileyi koruyan sistem (Yasal mirasçılık sistemi)11
2)Mirasbırakanı koruyan sistem
(İradi=atanmış mirasçılık sistemi)11
C–TÜRK MEDENİ KANUNUNUN KABUL ETTİĞİ SİSTEM12
V–MİRAS HUKUKUNUN KAYNAKLARI13
4)Toprak Koruma Arazi Kullanma Kanunu14
5)Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu15
6)Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu16
7)Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında
VI–MİRAS HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER17
B–YASAL MİRASÇILIK İLKESİ17
C–KÜLLİ HALEFİYET İLKESİ18
1)Miras, mirasçıya mirasbırakanın öldüğü anda
2)Miras, mirasçıya bir bütün olarak geçer18
3)Miras, mirasçıya kendiliğinden geçer19
D–MİRAS ORTAKLIĞI İLKESİ VEYA MİRASÇILARIN TEREKE ÜZERİNDE ELBİRLİĞİYLE HAK SAHİPLİĞİ İLKESİ19
E–MİRASÇILARIN MİRASBIRAKANIN BORÇLARINDAN ŞAHSEN (SINIRSIZ) VE MÜTESELSİL OLARAK SORUMLU OLMALARI İLKESİ20
VII–MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI21
I–KAN HISIMLIĞINA DAYANAN YASAL MİRASÇILAR25
A–KAN HISIMLIĞINA DAYANAN MİRASÇILIĞI BELİRLEYEN SİSTEMLER25
a)Zümre sistemine hakim olan ilkeler27
aa)Önceki zümre mirasçıları sonraki zümre mirasçılarının mirasçılığını önler28
bb)Her zümre veya kök içinde zümre başı veya kök başı, o zümre veya kök içinde daha sonra gelen zümre veya kök üyelerinin mirasçılığını önler.29
cc)Bir zümre veya kök içinde yer alan zümre veya kök üyesi mirasçılar, eşit derecede hak sahibidirler30
dd)İkinci veya üçüncü zümreler taraflara (kollara) ayrılmaktadır31
ee)Zümre başı veya kök başı mirabırakandan önce ölmüş ise onun yerine halefiyet yoluyla alt soyu geçer.32
ff)Artma–çoğalma (Anwahcstum) ilkesi34
b)Birinci zümre mirasçılar: Altsoy zümresi.34
c)İkinci zümre mirasçılar: Ana ve baba zümresi.35
d)Üçüncü zümre mirasçıları: Büyük ana ve büyük baba zümresi.35
II–MAHKEME KARARINA DAYANAN YASAL
III–VATANDAŞLIK BAĞINA DAYANAN YASAL
IV–EVLİLİK DIŞI İLİŞKİDEN DOĞAN HISIMLARIN
V–SÖZLEŞMEYE DAYANAN YASAL MİRASÇILAR:
SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIĞI40
B–BUTLAN DAVASININ SAĞ KALAN EŞİN
MİRASÇILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ41
C–BOŞANMA DAVASININ SAĞ KALAN EŞİN
MİRASÇILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ43
D–SAĞ KALAN EŞİN GAİPLİK HALİNDE MİRASÇILIĞI44
E–MAL REJİMİNİN SAĞ KALAN EŞİN
F–BİRDEN FAZLA EŞİN DURUMU49
G–EŞİN YASAL MİRAS PAYI49
1)Sağ kalan eş, birinci zümre (altsoy) ile mirasçı olmuşsa49
2)Sağ kalan eş, ikinci zümre (ana–baba ve altsoyu) ile mirasçı olmuşsa50
3)Sağ kalan eş, üçüncü zümre (büyük ana ve
büyük babalar ve onların çocukları) ile birlikte mirasçı olmuşsa51
4)Sağ kalan eş, bu sonuncular da yok iken mirasçı olursa veya üçüncü zümrede büyükana ve büyükbabaların çocuklarının altsoyları ile birleşirse mirasın tamamı kendisine kalır51
§ 3–ATANMIŞ MİRASÇILAR (İRADİ MİRASÇILAR)53
II–ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR53
A–ÖLÜME BAĞLI TASARRUF EHLİYETİ56
a)Tasarruf ehliyetinin kanundaki düzenlenme biçimi56
b)Tasarruf ehliyetinin hukukî niteliği56
c)Ölüme bağlı tasarruflarda temsil yasağı57
d)Tasarruf ehliyetinin unsurları61
aa)Her iki tasarruf şekli için ortak olan unsur: Ayırt etme gücü61
bb)Her iki tasarruf şeklinde ayrı olan unsurlar: Belirli yaş ve erginlik unsuru64
aaa)Vasiyetname için gerekli yaş.64
bbb)Miras sözleşmesi için erginlik şartı64
ccc)Miras sözleşmesi yapma ehliyeti yönünden ayırt etme gücüne sahip küçük ve kısıtlıların durumu65
d)Tasarruf ehliyetinin bulunması gereken zaman66
e)Miras sözleşmesinde karşı tarafın ehliyet bakımından durumu67
B–ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA İRADE
1)İrade unsurunun ölüme bağlı tasarruflardaki önemi70
2)İradeyi sakatlayan sebepler74
aaa)Beyan içeriğinde yanılma76
bbb)Beyan fiilinde yanılma77
cc)Kişinin veya şeyin belirtilmesinde açık yanılma83
C–HUKUKA VE AHLÂKA AYKIRILIK90
1)Kanundaki düzenleme biçimi90
2)Hukuka ve ahlâka aykırılık kavramları91
a)Emredici hukuk kurallarına aykırılık92
b)Kamu düzenine aykırılık93
c)Kişilik hakkına aykırılık94
d)Ahlâka aykırılık oluşturan hâller96
aa)Tasarrufun kendisi veya tasarrufun bağlandığı koşul ya da yüklemenin konusu ahlâka aykırıdır96
bb)Tasarruf, koşul veya yüklemenin amacı ahlâka aykırıdır96
cc)Lehtarı bir fiil ve harekete zorlayan tasarruf, koşul ve yüklemeler ahlâka aykırıdır99
dd)Ekonomik özgürlüklerin aşırı derecede sınırlandırılması ahlâka aykırıdır103
3)Anlamsız veya yalnız başkalarını rahatsız edici nitelikte olan koşul ve yüklemeler105
4)İmkansız koşul ve yüklemeler106
§ 4–ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN ŞEKİLLERİ108
A–EL YAZILI VASİYETNAME109
1)El yazılı vasiyetnamenin yazılacağı malzeme109
2)El yazılı olma şartı110
4)Vasiyetnamenin düzenlendiği yer şartı116
6)Ekler, çizinti ve düzeltmeler118
a)Okuma yazma bilenler tarafından yapılan resmî vasiyetname122
b)Okuma yazma bilmeyenler tarafından yapılan resmî vasiyetname124
a)Belgeleme yoluyla sözlü vasiyet126
b)Tutanağa geçirme yoluyla sözlü vasiyet127
III–ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN ORTADAN
A–VASİYETNAMENİN ORTADAN KALDIRILMASI130
a)Vasiyetnameden açık olarak dönme130
b)Vasiyetnameden örtülü olarak dönme131
c)Ölüme bağlı bir tasarruf ile vasiyetnameden dönme131
d)Sağlar arası bir işlem ile vasiyetnameden dönme132
e)Vasiyetnameden dönmeden dönme132
2)Vasiyetnamenin yok edilmesi veya yok olması yoluyla ortadan kaldırılması133
3)Vasiyetnamenin, evliliğin butlanı veya boşanma ile ortadan kaldırılması134
4)Bir aylık sürenin geçmesi nedeniyle sözlü vasiyetin ortadan kalkması134
5)Atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısının mirasbırakandan önce ölmesi, mirasçılıktan yoksun kalması ve mirası reddetmesi135
B–MİRAS SÖZLEŞMESİNİN ORTADAN KALDIRILMASI135
1)Miras sözleşmesinin tarafların yazılı anlaşmasıyla ortadan kaldırılması135
2)Miras sözleşmesinin mirasbırakanın mirasçılıktan çıkarma yoluyla tek yanlı irade beyanıyla ortadan kaldırılması135
3)Miras sözleşmesinden Borçlar Kanununda düzenlenmiş bulunan temerrüt hükümlerine dayanılarak dönülmesi136
4)Miras sözleşmesinin, lehtarın mirasbırakandan önce
ölmesi nedeniyle ortadan kalkması136
5)Miras sözleşmesinin iradeyi sakatlayan bir sebeple ortadan kalkması136
6)Miras sözleşmesinin, evlilik birliğinin boşanma veya butlan nedeniyle sonra ermesi dolayısıyla ortadan kalkması136
7)Miras sözleşmesinin iptal dâvasıyla sonra ermesi; tenkis dâvasıyla indirilmesi136
§ 5–MADDİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR137
II–YALNIZ VASİYETNAMEYLE YAPILABİLEN
III–YALNIZ MİRAS SÖZLEŞMESİYLE YAPILABİLEN
IV–HEM VASİYETNAME HEM MİRAS SÖZLEŞMESİ YOLUYLA YAPILABİLEN MADDİ TASARRUFLAR140
V–MADDİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN
1)Tanım ve genel bilgi145
2)Vasiyet alacaklısı–Vasiyet borçlusu147
aa)Belirli mal vasiyeti150
b)Sınırlı ayni hak vasiyeti (İntifa, oturma, rehin vb. vasiyeti) vasiyeti151
c)İrat (gelir) vasiyeti151
d)Alacak ve diğer hak vasiyeti151
e)Borçtan kurtarma vasiyeti152
f)Sağlama (tedarik) vasiyeti152
4)Vasiyet borcunun muaccel olması153
5)Vasiyet borçlusunun vasiyet konusunu
vasiyet alacaklısına teslim borcu154
D–YEDEK MİRASÇI ATANMASI159
E–ART MİRASÇI ATANMASI161
1)Önmirasçı–Artmirasçı161
3)Defter tutulması ve güvence verilmesi163
4)Artmirasçı atamanın hüküm ve sonuçları164
F–VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ
5)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin nitelikleri170
6)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin görevinin başlaması ve sonra ermesi172
7)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin ücreti174
8)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin görev ve yetkileri176
b)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin zilyetliği178
c)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin tasarruf yetkisi179
d)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin dava ehliyeti180
9)Vasiyeti yerine getirme görevlisinin sorumluluğu181
1)Olumlu miras sözleşmesi184
2)Olumsuz miras sözleşmesi (Mirastan feragat sözleşmesi)185
b)Mirastan feragat sözleşmesi yapmaya yetkili olan mirasçılar186
aa)Mirastan feragat eden bakımından189
bb)Feragat edenin altsoyu bakımından190
aaa)İvazsız mirastan feragat sözleşmesinde190
bbb)İvazlı mirastan feragat sözleşmesinde192
cc)Mirasbırakanın alacaklıları bakımından192
f)Mirastan feragatin hükümsüzlüğü194
aa)Feragatin belli bir kişi lehine yapılmış olması195
bb)Feragatin en yakın ortak kökün altsoyu lehine yapılmış sayılması196
I–MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA197
2)Mirasçılıktan çıkarmanın çeşitleri197
a)Cezalandırıcı mirasçılıktan çıkarma197
aa)Mirasçılıktan çıkarma sebepleri198
aaa)Saklı paylı mirasçı mirasbırakana veya yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse198
bbb)Saklı paylı mirasçı mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse198
bb)Mirasçılıktan çıkarmanın tabi olduğu şekil199
cc)Mirasçılıktan çıkarmanın ispatı200
dd)Cezai mirasçılıktan çıkarmanın hüküm ve sonuçları200
ee)Cezai mirasçılıktan çıkarmanın hükümsüzlüğü200
aaa)Tenkis davası ile ileri sürülmesi201
bbb)İptal davası ile ileri sürülmesi202
b)Koruyucu mirasçılıktan çıkarma202
V–ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN YORUMU204
1)Ölüme bağlı tasarrufun metnine öncelik verilmesi kuralı206
3)Tasarruf dışındaki olgu ve olayların (dış olgu ve olayların) ancak ölüme bağlı tasarruf ile bağlantısı olması halinde göz önünde tutulması kuralı (ima–dayanak teorisi)207
4)Ölüme bağlı tasarrufun geçerliliği lehine yorum kuralı
(favor testamenti kuralı)208
5)Mirasın yasal mirasçılık yoluyla geçmesi kuralı209
§ 6–ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ DAVASI210
IV–İPTAL DAVASINDA TARAFLAR211
IV–İPTAL DAVASINDA İSPAT YÜKÜ215
A–TASARRUF EHLİYETİ YÖNÜNDEN215
B–İRADEYİ SAKATLAYAN SEBEPLER YÖNÜNDEN219
C–HUKUKA VEYA AHLÂKA AYKIRILIK YÖNÜNDEN221
D–ŞEKİL NOKSANLIĞI YÖNÜNDEN221
V–İPTAL DAVASINDA HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER224
VI–İPTALİN HUKUKÎ NİTELİĞİ235
VII–İPTAL KARARININ HÜKÜM VE SONUÇLARI238
C–KAZANDIRMALARIN GERİ VERİLMESİ
(İADESİ) YÖNÜNDEN MİRAS SEBEBİYLE
§ 7–SAKLI PAY, SAKLI PAYLI MİRASÇILAR VE
II–SAKLI PAYLI MİRASÇILAR248
A–TENKİS DAVASININ TANIMI249
B–TENKİS DAVASININ ÇEŞİTLERÎ251
1)TMK m.560 vd.’na göre tenkis davası252
2)TMK m.519/I’e göre tenkis davası252
3)TMK m.527’ye göre tenkis davası252
4)TMK m. 566/II’ye göre tenkis davası252
5)TMK m. 276/III’ye göre tenkis davası252
6)TMK m. 562’ye göre tenkis davası253
C–TENKİS DAVASININ HUKUKÎ NİTELİĞİ254
D–TENKİS DAVASININ ŞARTLARI257
1)Mirabırakanın tasarruf oranını aşmış olması257
b)Tasarruf oranının hesaplanması258
aa)Terekenin tespit ve değerlendirilmesi258
bbb)Terekenin parasal olarak
bb)Saklı paylar toplamının hesaplanması267
cc)Kazandırmaların hesaplanması269
cc)Mirasçılıktan çıkarma272
dd)Mirastan yoksun kalma272
2)Saklı payın ihlâl edilmiş olması273
b)Saklı paya mahsubu gereken kazandırmalar278
aa)Ölüme bağlı kazandırmalar278
aaa)Mirasçı atama tasarrufu278
bbb)Mal vasiyeti tasarrufu278
bb)Denkleştirmeye tâbi kazandırmalar278
cc)Sağlararası karşılıksız kazandırmalar279
c)Paylaştırma kuralına ilişkin karine283
§ 8– TENKİS DAVASININ KONUSU287
I–TENKİSE TÂBİ KARŞILIKSIZ KAZANDIRMA
A– ÖLÜME BAĞLI KAZANDIRMALAR290
1)Vasiyetname ile yapılan ölüme bağlı kazandırmalar290
2)Miras sözleşmesiyle yapılan ölüme bağlı
a)Olumlu miras sözleşmesi291
b)Olumsuz miras sözleşmesi292
B–SAĞLARARASI KAZANDIRMALAR292
2)Tenkise tâbi sağlararası kazandırmaların çeşitleri293
a)Miras payına mahsuben verilmiş olup da denkleştirmeye tâbi olmayan kazandırmalar293
aa)Bu husustaki görüşler293
aaa)Objektif (hâkim) görüş293
aaaa)Miras payına mahsuben verilmiş olup da, denkleştirme yükümlüsünün yasal mirasçılık sıfatını kaybetmesinden dolayı denkleştirmeye tabi olmayan kazandırmalar.293
bbbb)Nitelikleri itibariyle denkleştirmeye tâbi olup da mirasbırakanın bundan muaf tuttuğu kazandırmalar294
b)Altsoya miras payına mahsuben verilmiş olup da denkleştirmeye tâbi tutulmayan kazandırmaların çeşitleri299
dd)Borçtan kurtarma (ibra)301
ee)Ve mirasbırakanın benzerleri gibi altsoyuna bir karşılık almaksızın yapmış olduğu kazandırmalar302
c)Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar306
d)Sağlararası bağışlamalar308
bb)Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tuttuğu bağışlamalar309
cc)Mirasbırakanın ölümünden önceki bir yıl içinde yapmış olduğu bağışlamalar310
e)Saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yapıldığı açık olan kazandırmalar314
aa)Söz konusu kazandırma saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yapılmış olmalıdır315
bb)Hayat sigortalarının tenkise tâbi tutulabilmesi için gerekli şartlar329
aaa)Ortada yapılmış bir hayat sigortası mevcut olmalıdır.329
bbb)Söz konusu sigorta mirasbırakanın ölümüne karşı yapılmış olmalıdır330
ccc)Yapılmış olan sigortanın primleri mirasbırakan tarafından ödenmiş olmalıdır330
ddd)Mirasbırakan sigorta talebini üçüncü kişi lehine karşılıksız olarak yapmış veya devretmiş olmalıdır331
eee)Sigorta meblağı mirasbırakanın ölümünde üçüncü bir kişiye ait olmalıdır.331
aaaa)Lehtar tâyini, yani üçüncü kişi
lehine sigorta suretiyle331
cccc)Sigorta vasiyeti suretiyle334
fff)Söz konusu sigorta mirasın açıldığı anda
satın alma değerine sahip bir sigorta
3)Tenkise tâbi olmayan sağlararası kazandırmalar337
§ 9–TENKİS DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME, TARAFLAR, İSPAT YÜKÜ, HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE VE TENKİS DAVASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI340
I.TENKİS DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ
II–TENKİS DAVASINDA TARAFLAR343
1)Saklı paylı mirasçılar343
2)Saklı paylı mirasçının alacaklıları ve iflâs masası354
a)Tenkis davasının şartları mevcut olmalıdır355
b)Saklı paylı mirasçıya karşı borç ödemekten
aciz belgesi veya iflâs kararı alınmış olmalıdır355
c)Saklı paylı mirasçı tenkis davasını açmamış
d)Saklı paylı mirasçıya tenkis davasını açması için
yapılan ihtar sonuçsuz kalmış olmalıdır358
III–TENKİS DAVASINDA İSPAT YÜKÜ365
IV–TENKİS DAVASINI AÇMA HAKKINI DÜŞÜREN
C–ÖNCEKÎ BİR TASARRUFU ORTADAN KALDIRAN SONRAKİ BİR TASARRUFUN İPTALİNE KARAR VERİLMESİ HALİNDE SÜRE372
V–TENKİS DAVASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI374
1)Tenkis kararının hukuki niteliği374
2)Tenkis kararının kapsamı376
b)Kazandırmalar yönünden (tenkiste sıra)377
bb)Ölüme bağlı kazandırmalar379
aaa)Kazandırmalar üçüncü kişiler lehine yapılmıştır380
bbb)Kazandırmalar saklı paylı mirasçılar
ccc)Kazandırmalar saklı paylı mirasçılarla
üçüncü kişilere yapılmıştır387
ddd)Kazandırmalar bir veya daha fazla
üçüncü kişi yanında tek bir saklı paylı mirasçıya yapılmıştır390
cc)Sağlararası kazandırmalar391
dd)Kamu yararına kazandırmaların tenkisi393
c)Özel Olarak düzenlenmiş bazı kazandırmalar394
aa)Değerinde bir azalma meydana gelmeksizin bölünmesi mümkün olmayan belirli mal
bb)İrat ve İntifa kazandırmaları397
bbb)Seçimlik yetkinin kullanılması ve
cc)Artmirasçılık tasarrufu400
B–DAVALININ (LEHTARIN) GERİ VERME BORCU401
2)Eda davasının hukukî niteliği402
a)Ölüme bağlı kazandırmalar hakkında403
b)Sağlararası kazandırmalar hakkında404
3)Geri verme (iade) borcunun kapsamı406
a)Ölüme bağlı kazandırmalarda geri verme
b)Sağlararası kazandırmalarda geri verme
aa)İyiniyetli lehtarın geri verme borcu407
bb)Kötü niyetli lehtarın geri verme borcu410
1)Mirasbırakanın ölümü413
2)Mirasbırakanın gaipliği415
b)Hakkında gaiplik kararı verilen kişinin mirası416
aa)Güvence gösterme zorunluluğu417
bb)Geri verme yükümlülüğü419
d)Hazinenin gaiplik kararı talebi427
e)Hakkında gaiplik kararı verilen kişinin hem mirasbırakan hem de mirasçı olması429
B–MİRASIN AÇILDIĞI YER430
C–MİRASIN AÇILMASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI430
1)Miras ehliyetinin (Mirasta hak sahibi olmanın) şartları430
a)Hak ehliyetine sahip olmak430
b)Mirasbırakanın ölümü anında sağ (hayatta) olmak431
c)Mirastan yoksun olmamak432
aaa)Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı
olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler433
bbb)Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı
olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler435
ccc)Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler435
ddd)Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı
bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar436
aaa)Mirastan yoksunluk kanun gereği, kendiliğinden gerçekleşir437
bbb)Mirastan yoksunluk geçmişe etkilidir438
ccc)Mirastan yoksunluk nispidir438
ddd)Mirastan yoksunluk kişiseldir439
eee)Mirastan yoksunluk af ile ortadan kalkar439
III–MİRASIN GEÇMESİNİN SONUÇLARI440
2)Genel Koruma Önlemleri441
c)Terekenin resmen yöneti̇lmesi444
bb)Tereke yöneticisinin hukuki niteliği445
cc)Terekenin resmen yönetilmesini gerektiren
ee)Görev, temsil ve sorumluluk450
d)Mirasçıların bilinmemesi halinde ilan verilmesi451
3)Vasiyetname ile ilgili işlemler452
a)Teslim görevi ve alınacak önlemler452
b)Vasiyetnamenin açılması453
IV–MİRASIN KAZANILMASI456
A–MİRASIN MİRASÇILAR TARAFINDAN
1)Mirasçılar, mirası bir bütün olarak kazanırlar457
2)Mirasçılar, mirası kanun gereğince kendiliğinden
3)Mirasçılar, mirası doğrudan doğruya kazanırlar458
4)Yasal mirasçılar, mirası atanmış mirasçılara teslim
5)Mirasçılar tereke borçlarından müteselsilen ve
kişisel olarak sorumlu olurlar460
B–VASİYET ALACAKLILARI TARAFINDAN
C–ALACAKLILARIN DURUMU464
§ 11– MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI VE
I.MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI466
B–DAVANIN KONUSU VE KAPSAMI469
1)Miras sebebiyle istihkak davası, külli (tümsel)
2)Miras sebebiyle istihkak davası, bir eda davasıdır470
3)Miras sebebiyle istihkak davası, mutlak bir davadır471
4)Miras sebebiyle istihkak davası, ikincil (tali)
D–MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASININ
1)Miras sebebiyle istihkak davası, külli bir davadır473
2)Miras sebebiyle istihkak davasında davacı,
hakkın korunması için davalının güvence göstermesini,
dava konusu taşınmaza tedbir konulmasını isteyebilir473
3)Davalı, davacıya karşı kazandırıcı zamanaşımı
savunmasında bulunamaz474
4)Miras sebebiyle istihkak davasında aynî ikame
5)Miras sebebiyle istihkak davasında görevli ve
E–MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASININ
a)Sübjektif ve nispi nitelikte kısa süreli zamanaşımı482
b)Objektif ve mutlak nitelikte uzun süreli zamanaşımı484
H–DAVANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI485
B–MİRAS ORTAKLIĞININ ÖZELLİKLERİ488
1)Miras ortaklığı yalnız mirasçılar arasında kurulur488
2)Miras ortaklığı mirasçılar arasında kanun gereği
3)Miras ortaklığının konusu terekedeki tüm haklar ve
4)Mirasçılar tereke malları üzerinde elbirliğiyle
5)Miras ortaklığının tüzel kişiliği yoktur490
6)Miras ortaklığı, niteliği itibariyle geçici bir
ortaklık olup, amacı en kısa ve uygun zamanda
mirasın paylaşılmasıdır491
C–MİRASÇILARIN MİRAS ORTAKLIĞI İÇİNDEKİ
1)Borçlandırıcı işlemlerle tasarruf işlemleri491
a)Mirasçıların mirasın açılmasından önce
miras paylarının devri hakkında yaptıkları
b)Mirasçıların mirasın açılmasından sonra
miras payı üzerinde yaptıkları devir sözleşmesi494
bb)Miras payını devir sözleşmesinin tanımı495
cc)Devir sözleşmesinin tâbi olduğu şekil495
dd)Devir sözleşmesinin tarafları497
bbb)Devralan taraf ortak bir mirasçı olabileceği gibi, üçüncü bir kişi de olabilir500
ee)Devir sözleşmesinin konusu ve sonuçları501
aaa)Miras payı kavramı501
bbb)Devralanın üçüncü kişi olması hali501
ccc)Devralanın ortak mirasçı olması hali503
ddd)Miras payının birden çok kişiye devri510
aaaa)Devralanlar ortak mirasçı sıfatını
bbbb) Devralanlar üçüncü kişilerdir510
ff)Tereke borçlarından sorumluluk511
aaa)Devir sözleşmesinin ortak mirasçılar
bbb)Devir sözleşmesi üçüncü bir kişiyle
c)Tereke mallarına ilişkin sözleşmeler513
2)Mirasçıların tereke yönetimine katılmaları514
3)Mirasçıların terekeden yararlanmaları514
4)Mirasçıların terekeyle ilgili uyuşmazlıklarda
5)Mirasçıların tereke borçlarından sorumluluğu515
D–MİRAS ORTAKLIĞININ SONRA ERMESİ515
1)Mirasın paylaşılması miras ortaklığını sonra erdirir515
2)Elbirliği mülkiyetinden paylı mülkiyete geçme
miras ortaklığını sonra erdirir515
3)Kat mülkiyetine geçme miras ortaklığını sonra erdirir516
4)Miras ortaklığı bir mirsaçının miras payını
devretmesi halinde yalnız onun yönünden sonra erer.516
D–Ret hakkının mirasçıya geçmesi524
E–Ret hakkının düşmesi (Örtülü kabul)524
IV–MİRASI REDDİN HÜKÜM VE SONUÇLARI527
A–Mirasçılardan biri tarafından ret527
B–En yakın mirasçıların tamamı tarafından ret528
C–Altsoyun tamamı tarafından ret528
D–Sonra gelen mirasçılar yararına ret529
E–Mirasçıların alacaklılarının korunması529
F–Ret halinde sorumluluk530
V–MİRASIN TUTULAN DEFTER UYARINCA KABULÜ531
A–RESMİ DEFTER TUTMA KAVRAMI VE AMACI531
B–RESMİ DEFTER TUTULMASI TALEBİ534
1)Talebe yetkili olanlar534
2)Talebin şekli ve ileri sürüldüğü makam535
C–RESMİ DEFTER TUTMA İŞLEMİ536
3)Defter tutmanın sona ermesi540
D–RESMİ DEFTER TUTULMASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI541
3)Mirasın tutulan deftere göre kabulünün sonuçları543
A–AMACI VE HUKUKİ NİTELİĞİ544
B–RESMİ TASFİYE TALEBİ545
1)Mirasçıların istemesiyle545
2)Mirasbırakanın alacaklılarının istemesiyle546
C–RESMİ TASFİYENİN YAPILMASI547
1)Olağan usul ile tasfiye548
2)İflas usulüyle tasfiye550
§ 13– MİRASIN PAYLAŞILMASI551
II–MİRASIN PAYLAŞILMASI552
A–GENEL BİLGİ VE TANIM552
B–MİRASI PAYLAŞMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ552
C–MİRASI PAYLAŞMANIN ÇEŞİTLERİ554
1)İradi paylaşma–yargısal paylaşma554
b)Yargısal (Kazai) paylaşma554
2)Tam paylaşma–kısmi paylaşma555
aa)Sübjektif kısmi paylaşma555
bb)Objektif kısmi paylaşma555
cc)Karma kısmi paylaşma556
3)Aynen paylaşma–Satış bedelini paylaşma556
b)Satış bedelini (nakden) paylaşma557
4)Mirasın, elbirliği hak sahipliğinden paylı hak sahipliğine geçme yoluyla paylaşılma557
5)Mirasın, miras ortaklığının başka bir ortaklık türüne çevrilmesi yoluyla paylaşılması557
D–MİRASI PAYLAŞMADA GEÇERLİ OLAN İLKELER558
1)Mirası paylaşma özgürlüğü ilkesi558
2)Mirasın paylaşılmasında mirasçıların eşitliği ilkesi560
aa)Eşlerin birlikte yaşadıkları konut ve
ev eşyasının sağ kalan eşe özgülenmesi561
bb)Mirasçının mirasbırakana olan borcunun
cc)Kendisine rehnedilmiş mal özgülenen
mirasçının borcu üstlenmesi564
3)Aynen paylaşma ilkesi565
aa)Değerinde önemli azalma olmaksızın
bölünemeyen malların mirasçılardan birine özgülenmesi veya satılması566
bb)Bütünlük oluşturan eşyanın mirasçılardan
birine özgülenmesi veya satılması567
cc)Aile belgeleri ve özel anı değeri olan
eşyanın mirasçılardan birine özgülenmesi569
4)Mirasçıların birbirlerine bilgi verme ilkesi570
E–MİRASI PAYLAŞMAYI ERTELEYEN SEBEPLER572
1)Mirasçıların mirasın paylaşılmasını erteleme sözleşmesi (Uzatılmış miras ortaklığı sözleşmesi) yapması572
2)Mirasbırakanın paylaştırma kuralı koyması574
3)Mirası paylaşmanın yasa gereği ertelenmesi575
a)Cenin varsa, paylaştırma doğumuna
b)Derhal paylaşmanın, terekenin değerini
önemli ölçüde azaltması576
F–MİRASI PAYLAŞMADA HAZIRLIK AŞAMASI577
1)Payların oluşturulması577
2)Payların özgülenmesi578
G–MİRASTA DENKLEŞTİRME580
1)Denkleştirme kavramı580
2)Denkleştirmenin çeşitleri581
3)Denkleştirmenin hukukî niteliği583
4)Denkleştirme borcunun tarafları584
a)Denkleştirme borçlusu (Denkleştirme yükümlüsü)584
bb)Altsoy dışındaki yasal mirasçılar587
aaa)Sağ kalan eş, altsoy karşısında denkleştirme borçlusu olmayıp, sadece denkleştirme alacaklısıdır590
bbb)Sağ kalan eş altsoy karşısında hem denkleştirme borçlusu hem de
denkleştirme alacaklısıdır591
ccc)Sağ kalan eş altsoy karşısında
ne denkleştirme borçlusu ne de
denkleştirme alacaklısıdır591
dd)Vasiyet alacaklısı ve atanmış mirasçılar593
ee)Mirasbırakanın veya mirasçıların alacaklıları593
ff)Evlatlık ve evlilik dışı mirasçılar593
b)Denkleştirmeyi talebe yetkili olanlar
(Denkleştirme alacaklıları)594
5)Denkleştirme ilişkisinin taraflarında aranan
a)Denkleştirme borçlusu ile denkleştirme alacaklısının,
her şeyden önce yasal mirasçı olmaları gerekir596
b)Mirasçılık sıfatı kaybedilmemiş olmalıdır596
c)Denkleştirme borçlusu denkleştirmeden
muaf tutulmamış olmalıdır598
6)Denkleştirmeye tabi kazandırmalar598
aa)Kazandırma karşılıksız olmalıdır599
bb)Kazandırma mirasbırakanın malvarlığından
cc)Kazandırma mirasbırakanın sağlığında yapılmış olmalıdır603
dd)Kazandırma miras payına mahsuben yapılmış olmalıdır603
b)Altsoy lehine yapılan ve kanunen denkleştirmeye
tâbi olan kazandırmalar604
dd)Borçtan kurtarma (ibra)607
ee)Ve benzeri kazandırmalar608
7)Kanunda denkleştirmeden muaf tutulan kazandırmalar610
a)Eğitim ve öğrenim giderleri610
8)Miras payını aşan kazandırmalar, mirasbırakanın
muafiyet iradesi ispat edilirse, denkleştirmeye
9)Altsoya evlenirken yapılan geleneğe uygun
giderler ile alışılmış ölçüler içinde yapılan
çeyiz giderleri denkleştirmeye tâbi değildir618
10)Denkleştirme borcunun yerine getirilmesi619
a)Denkleştirmenin talep edileceği zaman619
b)Denkleştirmeye tâbi kazandırmanın
değerinin belirlenmesi620
c)Yarar ve zarar ile gelir ve giderlerin durumu622
d)Denkleştirmenin yerine getirilmesi624
aa)Aynen denkleştirme (Realkollation)625
bb)Değer üzerinden denkleştirme
(Mahsuben denkleştirme= Idealkollati)625
H–PAYLAŞMANIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ627
b)Yazılı paylaşma sözleşmesi629
bb)Paylaşma sözleşmesinin şekli631
cc)Elden paylaşma ile paylaşma sözleşmesi
dd)Paylaşma sözleşmesi kurucu şartlarla
geçerlilik şartlarına aykırı olmamalıdır631
ee)Paylaşma sözleşmesinin irade sakatlığı veya
aşırı yararlanma (gabin) nedeniyle iptali632
ff)Paylaşma sözleşmesinin ihlâli633
gg)Pasifin (borçların) paylaşılması633
2)Mirası paylaşma davası633
b)Paylaşma davasının konusu634
cc)Görevli ve yetkili mahkeme638
dd)Kısmî paylaşma davasının açılıp açılamayacağı konusu638
ff)Paylaşma davasının hüküm ve sonuçları640
I–MİRASIN PAYLAŞILMASINDAN SONRA
MİRASÇILARIN BİRBİRLERİNE KARŞI VE MİRASBIRAKANIN ALACAKLILARINA KARŞI SORUMLULUKLARI (İÇ İLİŞKİ–DIŞ İLİŞKİ)641
1)Mirasçıların birbirlerine karşı sorumlulukları642
aa)Eşya (maddi mallar) yönünden tekeffül borcu643
aaaa)Paylaşma sözleşmesi geçerli olarak kurulmuş olmalıdır644
bbbb)Zapt konusu eşya mirasçıya teslim edilmiş, onun fiili hakimiyetine
cccc)Mirasçı, zapt konusu eşya üzerinde üçüncü kişinin üstün hakkını,
dolayısıyla eşyanın elinden alınma tehlikesini paylaşma sözleşmesi yapıldığı sırada bilmemelidir644
karşı kullanmış olmalıdır644
eeee)Mirasçıların kusurlu olması
bb)Alacaklar yönünden sorumluluk649
aaaa)Mirasçıya özgülenip verilen
bbbb)Mirasçı ayıbı bilmemelidir653
cccc)Mirasçı ayıplı malı kabul etmemiş olmalıdır653
dddd)Ayıp, hasarın mirasçıya geçmesinden önce mevcut olmalıdır654
2)Mirasçılarınmirasbırakanınborçlarından sorumlulukları657
a)Mirasçılar tereke borçlarından sınırsız bir biçimde
bütün malvarlıklarıyla müteselsil olarak
c)Borcu ödeyen mirasçının diğer mirasçılara rücuu658
İ– TARIMSAL İŞLETMELERİN DEVRİ659
1)Tarımsal işletmelerin devri659
2)Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na göre
tarımsal arazilerin devrinin şartları661
a)Terekede tarımsal bir arazi bulunmalıdır661
b)Tarımsal arazi ekonomik bir bütünlük
c)Tarımsal arazi yeter gelirli olmalıdır665
d)Tarımsal arazilerin mülkiyeti mirasçıların
ortak kararı ile devredilebilir666
e)Mirasçılar ortak bir karar veremedikleri hallerde,
tarımsal arazilerin mülkiyeti mahkeme kararı ile devredilir669
f)Mahkeme kararına dayanan devirde,
devrin ehil mirasçılara yapılması gerekir671
3)Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na göre
yan sınai işletmelerin devri672
4)Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa göre
diğer mirasçıların miras paylarının parasal karşılığının ödenmesi673
5)Tarım Reformu Kanunu’na göre tarımsal arazilerin özgülenmesi675