İlaç Hukuku Prof. Dr. Hakan Hakeri  - Kitap
3. Baskı, 
Mayıs 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
463
Barkod:
9786052648162
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
570,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu baskıda öncelikle mevzuat değişiklikleri işlenmiştir. Konuya ilişkin olarak gerek kanun gerekse yönetmelik düzeyinde çok sayıda değişiklik gerçekleştirilmiştir. Kanun olarak da 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ilaç hukukunu da ilgilendiren önemli bir değişiklik olarak ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Son olarak 7496 sayılı Kanun ile 1 Mart 2024 tarihinde yapılan değişiklikler de kitaba eklenmiştir.
Bilahare ülkemizde bu alanda yayınlanan yayınlar takip ve tespit edebildiğim kadarıyla incelenmiştir. Bu arada ülkemizde ilk defa düzenlenen ve başkanlığını yaptığım Uluslararası İlaç ve Eczacılık Kongresi'nin bildiri kitabındaki bildirileri de tek tek okuyarak, kitapta tartıştım ve ekledim. Karşılaştırmalı hukuktaki güncel gelişmelere de yer verdim. Kitabın ikinci baskısından bugüne kadar çıkan önemli yargı kararlarını da kitaba ekledim.
Son olarak, tıp hukukunun diğer alanlarında olduğu gibi, tıp hukukunun önemli bir parçasını oluşturan ilaç hukuku alanında da en büyük eksiklik mevzuat eksikliğidir. Bu eksiklik bir yandan mevzuatın çok eski olmasını, öte yandan da kanun düzeyinde değil de yönetmeliklerle düzenlemeler yapılmasını ifade etmektedir. Ülkemizde bir ilaç kanununa ihtiyaç vardır. Bu kanunda da ilaç hukukunu kapsayan bütün modern ve çağdaş düzenlemelerin yanı sıra ilaç üreticisinin sorumluluğu da düzenlenmelidir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İlaç Hukukuna Giriş
.
İlacın Üretiminden Kullanımına Kadar Geçen Süreçte Yer Alan Kişi ve Kurumların Yasal Sorumluluğu
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
3. BASKIYA ÖNSÖZ 
7
2. BASKININ ÖNSÖZÜ 
9
1. BASKININ ÖNSÖZÜ 
11
İÇİNDEKİLER 
13
KISALTMALAR 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
İLAÇ HUKUKUNA GİRİŞ
§1. KAVRAMLAR 
24
I. İLAÇ HUKUKU KAVRAMI 
24
II. İLAÇ KAVRAMI VE İLAÇ TÜRLERİ 
25
A. İLAÇ KAVRAMI 
25
B. İLACIN TANIMI 
27
1. Mevzuatta Yapılan Tanımlar 
28
2. Öğretide Yapılan Tanımlar 
28
3. Karşılaştırmalı Hukukta Yapılan Tanımlar 
30
4. Görüşüm 
33
C. İLAÇ TÜRLERİ 
46
1. Orijinal (Referans Tıbbi Ürün) – Jenerik İlaç (Eşdeğer Tıbbi Ürün) 
47
2. Reçeteli – Reçetesiz İlaç 
50
3. Hazır İlaç/Majistral İlaç/Ofisinal İlaç 
53
4. Endikasyon Dışı Kullanılan İlaç 
53
a. Genel Olarak 
53
b. Sağlık Bakanlığı Uygulaması 
56
5. Yetim (Nadir) İlaç 
63
III. DİĞER KAVRAMLAR 
64
A. ETKİ VE YAN ETKİ 
64
B. KARŞILIKLI ETKİ 
65
C. ZARARLI ETKİ 
66
D. İLACA İNSANİ AMAÇLI ERKEN ERİŞİM 
66
E. FARMAKOVİJİLANS 
68
F. ECZANE 
69
G. ECZACI 
69
1. Genel Olarak 
69
2. Eczacıların Kimlik Tespiti Yükümlülüğü 
73
H. ECZA TİCARETHANESİ 
74
§2. İLAÇ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
75
I. ULUSLARARASI ALANDAKİ KAYNAKLAR 
75
II. TÜRK HUKUKU’NDAKİ KAYNAKLAR 
76
§3. TÜRKİYE’DE VE AVRUPA’DA İLAÇ OTORİTELERİ 
79
I. TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU 
79
II. AVRUPA İLAÇ AJANSI 
83
§4. BİR İLACIN GELİŞTİRİLMESİNDEN RUHSAT ALMASINA KADAR
GEÇEN SÜREÇ VE HUKUKSAL DEĞERLENDİRMESİ 
85
I. RUHSATA TABİ İLAÇLAR 
85
A. GENEL OLARAK 
85
B. İLACIN GELİŞTİRİLMESİ AŞAMALARI 
88
1. Klinik Öncesi Araştırmalar 
89
2. Klinik Araştırmalar 
91
a. Genel Olarak 
91
b. Türk Hukukunda Mevzuatın Tarihsel Gelişimi 
92
c. Klinik İlaç Araştırmalarına İlişkin Etik Kurallar 
95
d. Klinik Araştırmalarda Sorumlu Hekimin Nitelikleri 
101
e. Klinik Araştırma Dönemleri (Faz Çalışmaları) 
102
aa. Faz I Çalışmaları 
103
bb. Faz II Çalışmaları 
105
cc. Faz III Çalışmaları 
106
3. Ruhsat 
107
a. Karşılaştırmalı Hukuk 
107
aa. Amerika Birleşik Devletleri 
107
bb. Avrupa Birliği 
109
cc. Almanya 
110
dd. İngiltere 
110
ee. İsviçre 
110
ff. Japonya 
111
gg. Kanada 
111
b. Türkiye’de İlaçların Ruhsatlandırılması 
111
aa. Genel Olarak 
111
bb. Ruhsatın Hukuki Niteliği 
114
cc. Ruhsat Süreci 
115
(1) Genel Olarak 
115
(2) Ruhsat Başvurusunun Değerlendirilmesi Süreci 
118
(a) Ön İnceleme 
118
(b) Başvurunun İadesi 
119
(c) Ruhsatlandırma Kriterleri 
119
(d) Ruhsat Talebinin Reddi 
120
(e) İtiraz 
121
(f) Ruhsatın Verilmesi 
122
(g) Ruhsatın Süresi 
123
dd. Ruhsatın Askıya Alınması 
124
ee. Ruhsatın İptali 
128
ff. Ruhsata İlişkin Değişiklikler 
129
gg. İstisnai Durumlar 
130
(1) Bilgilendirilmiş Muvafakatlı Başvuru / Yerleşmiş
Tıbbi Kullanım Başvurusu/ Alerjen Ürün
Başvurusu / Eşdeğer Tıbbi Ürün Başvurusu /
Hibrit Başvuru/ Biyobenzer Tıbbi Ürün
Başvurusu / Sabit Kombinasyon Başvurusu 
131
(2) İstisnai Ruhsatlandırma Başvurusu 
133
(3) Biyosidal Ürünlerde Acil Ruhsatlandırma 
133
(4) Koşullu Ruhsatlandırma (Acil Kullanım Onayı) 
134
(a) Genel Olarak 
134
(b) Özel durumun tespiti 
139
(c) Koşullu ruhsatlandırma (acil kullanım
onayı) başvurusu 
140
(d) Kılavuz Hükümleri 
142
(5) Yetim (Öksüz–Nadir) İlaçlar 
145
(6) Jenerik (Eşdeğer) İlaçlar 
145
(6) Homeopatik Tıbbi Ürünler 
151
(7) Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler 
151
(8) İleri Tedavi Tıbbi Ürünler 
152
4. Faz IV Çalışmaları (Düşük Riskli Bilimsel Çalışma) 
154
II. RUHSATA TABİ OLMAYAN İLAÇLAR 
156
§5. İLACIN ADI VE ETİKETİ 
158
I. İLACIN ADI 
158
II. İLAÇ ETİKETİ 
159
A. GENEL OLARAK 
159
B. DIŞ AMBALAJDA YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER 
160
C. İÇ AMBALAJDA YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER 
162
D. KULLANMA TALİMATINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER 
163
E. AMBALAJLARA İLİŞKİN DİĞER ŞARTLAR 
167
§6. İLACIN DENETİMİ VE PİYASADAN ÇEKİLMESİ 
168
I. İLACIN DENETİMİ 
168
A. GENEL OLARAK 
168
B. ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TEKNİK DÜZENLEMELER KANUNU
HÜKÜMLERİ GEREĞİNCE ÜRÜNLERİN DENETİMİ 
172
II. İLAÇLARIN GERİ ÇEKİLMESİ VE TOPLATILMASI 
176
§7. REKLAM YASAĞI 
183
İKİNCİ BÖLÜM
İLACIN ÜRETİMİNDEN KULLANIMINA KADAR GEÇEN SÜREÇTE
YER ALAN KİŞİ VE KURUMLARIN YASAL SORUMLULUĞU
§1. GENEL OLARAK 
203
§2. İLAÇÜRETİCİSİNİN, HEKİMİN, ECZACININ,KLİNİKARAŞTIRMACININ,
KLİNİK ARAŞTIRMA ETİK KURULLARININ VE ÜYELERİNİN,
HASTANELERİN VE SAĞLIK BAKANLIĞININ TAZMİNAT VE CEZA
SORUMLULUĞU 
204
I. İLAÇ ÜRETİCİLERİNİN SORUMLULUĞU 
204
A. İLAÇ ÜRETİCİSİ KAVRAMI 
204
B. GENEL OLARAK İLAÇ ÜRETİCİSİNİN SORUMLULUĞU 
211
C. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
215
1. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
215
a. Genel Olarak 
215
b. Alman Hukukunda Tehlike Sorumluluğu 
223
c. Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu’na Göre
İlaç Üreticisinin Sorumluluğu 
226
2. Sorumluluğun Şartları 
229
a. Hatalı veya Tehlikeli Ürün 
229
aa. Tasarım (Geliştirme) Hatası 
233
bb. Üretim Hatası 
235
cc. Test Hatası 
237
dd. Bilgilendirme Hatası 
238
(1) Genel Olarak 
238
(2) Hekim ve Eczacının İlaç Üreticisi Tarafından
Bilgilendirilmesi Yükümlülüğü 
245
(3) Hile veya Yalan Beyan 
250
(4) Tıbbi Mümessillerin Fonksiyonları Nedeniyle
Sorumluluk 
251
ee. Etki Hatası 
251
ff. Gözetim ve Uyarı Hatası 
253
gg. Depolama ve Nakil Hatası 
258
hh. Organizasyon Hatası 
258
b. İlacın Kullanılmasından Zarar Doğmuş Olması 
259
aa. İlacın Kullanılması 
259
bb. Zarar 
262
c. Nedensellik Bağı 
266
aa. Genel Olarak 
266
bb. Müterafık (Müşterek) Kusur 
271
cc. Birden Fazla İlaç Üreticisinin Sorumluluğu 
272
d. Hukuka Uygunluk Sebepleri 
273
e. İspat Yükü 
274
aa. Genel Olarak 
274
bb. İspat Kolaylıkları 
275
f. Zamanaşımı 
277
C. ENDİKASYON DIŞI İLAÇ KULLANIMI NEDENİYLE İLAÇ
ÜRETİCİSİNİN SORUMLULUĞU 
280
D. İLAÇ ÜRETİCİSİNİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN DURUMLAR 
281
E. CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU 
283
1. Genel Olarak 
283
2. Kasten Öldürme veya Yaralama 
286
3. Taksirle Öldürme ve Yaralama 
287
4. Zehirli Madde Katma 
288
5. Bozulmuş veya Değiştirilmiş Gıda veya İlaçların Ticareti 
289
6. Kişilerin Hayatını ve Sağlığını Tehlikeye Sokacak Biçimde İlaç
Yapma veya Satma 
293
7. Ruhsatsız İlaç Üretmek veya Ruhsatsız İlaç Satmak veya
Sattırmak 
301
8. Sahte İlaç İmal Etmek veya Satmak ya da Sattırmak 
304
9. Kabahatler 
305
II. HEKİMİN İLAÇLA TEDAVİ NEDENİYLE SORUMLULUĞU 
307
A. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
307
1. Genel Olarak 
307
2. İlaç Tedavisinde Hatalı Tıbbi Uygulamanın Görüldüğü Aşamalar 
309
a. Birinci Aşamadaki Uygulama Hataları 
311
aa. Öykü Hatası 
311
bb. Teşhis Hatası 
311
cc. İlaç Etkileşimine İlişkin Hatalar 
312
dd. Yanlış İlaç Yazılması 
313
ee. İlaç Yazımı Sırasındaki Şekli Hatalar 
316
ff. İlaç Yazılmaması 
316
gg. Aydınlatma Hataları 
317
(1) Genel Olarak 
317
(2) Güven Prensibi 
323
(3) Kullanma Talimatının Aydınlatma
Yükümlülüğüne Etkisi 
325
hh. İlacın Hatalı Yazılması 
328
b. İkinci Aşamadaki Uygulama Hataları 
329
c. Üçüncü Aşamadaki Uygulama Hataları 
330
3. Hekim–Eczacı İlişkisinin Sorumluluğa Etkisi 
331
4. Tazminatın Kapsamı 
331
5. Hekimin İlaç Uygulaması Nedeniyle Ödediği Tazminat
Bakımından İlaç Firmasına Rücu Hakkı 
332
B. CEZA SORUMLULUĞU 
333
1. Dolandırıcılık 
334
2. Belgede Sahtecilik 
335
3. Rüşvet 
344
C. ENDİKASYON DIŞI İLAÇ REÇETE EDİLMESİ NEDENİYLE HEKİMİN
SORUMLULUĞU 
345
III. ECZACININ SORUMLULUĞU 
346
A. GENEL OLARAK 
346
B. ECZACININ ÜRETİCİ OLARAK SORUMLULUĞU 
352
C. HAZIR İLAÇ VERİLMESİNDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK 
355
D. BİLGİLENDİRME SORUMLULUĞU 
360
E. DANIŞMA SORUMLULUĞU 
372
F. MUHAFAZA SORUMLULUĞU 
374
G. YARDIMCI KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUK 
375
H. ECZACININ RÜCU HAKKI 
379
İ. GÖREVLİ MAHKEME 
379
J. CEZA SORUMLULUĞU 
380
1. Kamu Görevlisi Sağlık Çalışanları Bakımından Soruşturma İzni
Süreci 
380
a. Genel Olarak 
380
b. 7406 Sayılı Kanun’la Gerçekleştirilen Değişiklikler 
381
c. 4483 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 
387
2. Eczacıların İşleyebileceği Suçlar 
388
a. Genel Olarak 
388
b. Eşdeğer İlaç Verilmesinden Kaynaklanan Ceza
Sorumluluğu 
397
c. Dolandırıcılık Suçu 
397
d. Belgede Sahtecilik Suçu 
408
e. İzinsiz Eczane Açma Suçu 
414
3. Eczacıların İşleyebileceği Kabahatler 
416
K. DİSİPLİN SORUMLULUĞU 
426
IV. KLİNİK ARAŞTIRMACININ SORUMLULUĞU 
429
A. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
430
B. CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU 
431
V. KLİNİK ARAŞTIRMA ETİK KURULLARININ VE ÜYELERİNİN
SORUMLULUĞU 
432
A. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
432
B. CEZA SORUMLULUĞU 
433
VI. HASTANELERİN SORUMLULUĞU 
433
VII. SAĞLIK BAKANLIĞININ SORUMLULUĞU 
435
VIII. KOŞULLU RUHSAT (ACİL KULLANIM ONAYI) NEDENİYLE SORUMLULUK 
441
IX. HALKA İLAÇ DAĞITILMASINDAN KAYNAKLANAN SORUMLULUK 
443
YARARLANILAN KAYNAKLAR 
445
KAVRAM İNDEKSİ 
461